Zachodniopomorskie potrafi współpracować

Innowacje nie są efektem działań jednego przedsiębiorstwa, jednostki naukowej, czy administracyjnej. Potwierdzają to badania rynku, ponad połowa firm województwa zachodniopomorskiego zadeklarowała współpracę z innymi podmiotami regionalnego systemu innowacji w obszarze badań i nauki.

Szeroko pojęta współpraca pomiędzy różnymi podmiotami – przedsiębiorstwami, jednostkami naukowymi - jest coraz powszechniejszym zjawiskiem. Co ciekawe, skłonność do kooperacji rośnie wraz ze wzrostem wielkości firmy. Małe firmy zaczynają najczęściej od przeprowadzania procesów biznesowych we własnym zakresie, a od innych firm przyjmują tylko zlecenia. Tak, jak jedna ze szczecińskich firm działających w branży czystości. Początkowo zaopatrywała tylko przedsiębiorstwa z tej samej branży. Sukcesywnie nawiązywała współpracę z firmami, będącymi częścią sieci dystrybucji znanych marek oraz niezależnych dystrybutorów o różnym rozmiarze i strukturze. Ze względu na ograniczony budżet wszystkie jej aktywności związane z działaniami pobocznymi były oparte na outsourcingu. Skupiła się na dostępności oferowanych towarów, doradztwie technicznym oraz szybkiej dostawie na żądanie i tak budowała przewagę konkurencyjną, a z czasem odniosła sukces. Oczywiście, im większe przedsiębiorstwo, tym zazwyczaj większe zasoby, zarówno kapitałowe, jak i ludzkie.

Dlatego na Pomorzu Zachodnim aktywną i różnorodną współpracę wykazują przede wszystkimi przedsiębiorstwa średnie i duże. Częściej przekazują poza firmę realizację procesów, aniżeli je przyjmują. Łączą działania i wspólnie rozwijają usługi i eksport. Duże firmy są nie tylko bardziej aktywne innowacyjnie i chętniej zawierają współpracę w zakresie działalności innowacyjnej, ale również częściej inwestują w badania i rozwój. Tak funkcjonuje światowy lider w dziedzinie zrównoważonych rozwiązań energetycznych realizujący projekty związane z energią wiatrową współdziałający z Politechniką Morską w Szczecinie. Strony podjęły współpracę w zakresie organizowaniu wykładów i seminariów dla studentów, pomocy w rozwoju laboratoriów badawczych Uczelni, wzajemnego wsparcia przy prowadzeniu i realizacji wspólnych projektów, a także współorganizowania zatrudnienia dla absolwentów uczelni.

Firmy z obszarów inteligentnych specjalizacji województwa zachodniopomorskiego najczęściej podejmują współpracę z podmiotami działającymi w tej samej branży, w której działają. Dotyczy to przede wszystkim wspólnego prowadzenia sprzedaży, wspólnych przedstawicieli handlowych, przejmowania i realizowania zleceń oraz rozwoju produktu lub usługi wspólnie z inną firmą. Wydawałoby się, że przedsiębiorcy z tej samej branży to konkurenci. Jednak coraz częściej zauważa się, że z takiej współpracy płyną realne korzyści dla obu stron. A stąd już niedaleko do powstania klastrów. Znaczna część przedsiębiorstw za najważniejszy efekt współpracy z innymi firmami uznaje dostęp do informacji oraz wejście do sieci współpracy. Tak jak w przypadku zachodniopomorskich producentów opakowań oraz ich wspólnego projektu badawczo-rozwojowego dotyczącego modyfikacji tacek przeznaczonych do pakowania żywności.

Dużo mniej popularna jest współpraca z firmami z innej branży. Wówczas za wspólnym działaniem stoją zwykle komplementarne usługi albo ten sam docelowy klient. Może mieć to również źródła w oczekiwaniach klientów, którzy wymagają kompleksowej obsługi wymagającej współpracy odmiennych branż, tak jak firma produkcyjna podejmująca współpracę z firmą przewozową, by zakupiony towar bezpiecznie dotarł do klienta.

Współpraca firm wynika ze świadomości obustronnych korzyści. Ponad połowa firm z Pomorza Zachodniego dzięki współpracy zwiększyła swoje dochody oraz pozyskała nowych klientów. Przykładem jest firma specjalizująca się w produkcji form wtryskowych stosowanych w przetwórstwie tworzyw sztucznych, która stopniowo poszerzała ofertę dla przemysłu farmaceutycznego i teraz należy do największych producentów w tej branży na świecie. Firma stara się być dla klientów i partnerów biznesowych kimś więcej niż tylko dostawcą narzędzi. Wdraża innowacje we współpracy z Zachodniopomorskim Uniwersytetem Technologicznym, Politechniką Morską w Szczecinie, organizuje dla uczniów praktyki zawodowe i staże. Pełni rolę partnera służącego wiedzą, doświadczeniem i wsparciem.

Współdziałanie biznesu z uczelniami przybiera różne formy dostosowane do potrzeb i możliwości obu stron. Przede wszystkim pozwala na poszukiwanie rozwiązań usprawniających procesy przemysłowe. Dużym firmom daje to możliwość wdrożenia innowacyjnych rozwiązań, co skutkuje poprawą konkurencyjności. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie cyklicznie współpracuje z kilkoma przedsiębiorstwami. Kooperacja obejmuje wspólną organizację i prowadzenie szkoleń specjalistycznych, udział pracowników obu stron w zespołach eksperckich odpowiedzialnych za przygotowanie programów dydaktycznych, jak również prowadzenie wspólnych badań naukowych. Małe firmy we współpracy z jednostkami badawczymi widzą możliwość wzrostu kompetencji własnych pracowników. Przykładem jest jedna z firm krawieckich, która rozpoczęła współpracę z Regionalnym Centrum Innowacji i Transferu Technologii ZUT od doradztwa i podnoszenia kwalifikacji pracowników. Pomimo niewątpliwych zalet połowa firm Pomorza Zachodniego, działających w ramach inteligentnych specjalizacji, nigdy nie współpracowała z jednostkami naukowymi. Przyczyną może być niewielkie doświadczenie małych i średnich firm w tym zakresie oraz ograniczone zasoby. Innym wyjaśnieniem może być dotychczasowa niesatysfakcjonująca współpraca. Wydaje się, że przedsiębiorcy nie mają świadomości potencjału, jaki tkwi we współpracy z naukowcami. Stałą współpracę z jednostkami naukowymi deklaruje niewielki odsetek przedsiębiorstw. Współpraca najczęściej dotyczy zlecania wykonania badań przez jednostkę naukową, rzadziej prac konsultingowych lub wykorzystania uczelnianych laboratoriów. Rozwiązaniem tej sytuacji jest motywowanie firm do rozpoczęcia pierwszych kontaktów ze środowiskiem naukowo-badawczym, ponieważ tego typu współpraca zwykle ma pozytywne efekty, a przedsiębiorstwa partnerskie częściej i sprawniej tworzą innowacyjne produkty.