Senat podczas środowego posiedzenia zabrał się za ustawę o podatku akcyzowym, której celem jest m.in. podniesienie stawek akcyzy na wyroby alkoholowe oraz papierosy i tytoń w 2022 r.
Wiceminister finansów Jan Sarnowski przedstawiając stanowisko rządu ws. ustawy zaznaczył, że ustawa akcyzowa nie ma wyłącznie charakteru fiskalnego, ale też prozdrowotny, a także musi być dostosowany do wysokości podobnych danin w innych państwach oraz regulacji prawa unijnego.
- Jeżeli w przypadku wyrobów nowatorskich obciążenie jest najniższe wśród 19 krajów UE, które w ogóle obciąża tego rodzaju towar, to zmiana wysokości stawki będzie większa niż w przypadku e-papierosów, gdzie jesteśmy na 9. miejscu na 14 w UE- stwierdził.
Polaków stać na więcej
Wiceszef MF stwierdził, że siła nabywcza Polaków przez ostatnie lata wzrosła i zwiększyła się też dostępność używek.
- W 2015 r. można było za przeciętne wynagrodzenie kupić 166 półlitrowych butelek wódki, w 2020 r. - 215. Sąd dostępność używek wzrosła aż o 33 proc. - powiedział. Dodał, że o 1/3 tańszy alkohol w Polsce jest dostępny tylko w Bułgarii i Rumunii i na Węgrzech, a tańsze papierosy niż w Polsce są wyłącznie w Bułgarii.
Sarnowski wskazał też, że rosnąca dostępność używek to problemem dla młodzieży. - Aż 15 proc. nastolatków w ciągu ostatniego miesiąca korzystało z używek, a aż 50 proc. z nich zaczyna swoją przygodę z używkami od najtańszych papierosów - podkreślił.
Dodał, że rozwiązywanie problemów zdrowotnych związanych z konsumpcją alkoholu to koszt dla całej gospodarki w wysokości nawet 30 mld zł rocznie.
Co dalej z ustawą
Jak stwierdził Sarnowski, "MF nie zidentyfikowało sprzeczności ustawy z konstytucją", na co - podczas senackiej dyskusji nad nowelą - wskazywali przedstawiciele opozycji, m.in. senator Leszek Czarnobaj (KO). - Ustawa została negatywnie zaopiniowana pod względem konstytucyjności - przypomniał.
Sarnowski zarekomendował przyjęcie przepisów bez poprawek. Wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek złożył też Jacek Bogucki (PiS).
Było rozdawnictwo, teraz szukanie pieniędzy
Wicemarszałek Senatu Bogdan Borusewicz (KO) stwierdził, że rządowi nie chodzi o kwestie zdrowotne, tylko o ściągnięcie z rynku dodatkowych miliardów zł.
- Na papierosy i alkohol jest popyt sztywny. Było rozdawnictwo, a teraz trzeba szukać pieniędzy - zaznaczył. Według niego podwyżka akcyzy doprowadzi nie tylko do wyższej inflacji, ale spowoduje też wyższą opłacalność przemytu tego typu towarów. - Nie mogę poprzeć tej ustawy w kształcie, w jakim została przeprocedowana - stwierdził.
Jak powiedział Jan Maria Jackowski (PiS), skoro celem rządu jest działanie prozdrowotne powinno się równo podchodzić do wszystkich producentów używek, a nie stosować większe obciążenie dla producentów tańszych wyrobów.
- Mamy do czynienia z zastanawiającym systemem - stwierdził Jackowski. Zwrócił uwagę, że osoby lepiej sytuowane mniej odczują podwyżkę tych produktów niż mające skromniejsze dochody i chcące kupować tańsze produkty.
- Skoro celem rządu jest działanie prozdrowotne, to należało jednolite zasady przyjąć do wszelkich podmiotów - zaznaczył. Wskazał, że nie może poprzeć ustawy w obecnym kształcie.
Podwyżka
Przypomnijmy, że ustawa ma podnieść stawki akcyzy na wyroby alkoholowe oraz papierosy i tytoń w roku 2022 oraz wyznaczyć ścieżki podwyżki stawek na lata 2023-2027.
Zgodnie z proponowanymi zapisami, od 1 stycznia 2022 r. stawki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie wzrosną o 10 proc., a minimalna stawka akcyzy na papierosy wzrośnie z obecnych 100 proc. do 105 proc. całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów.
Przepisy przewidują wprowadzenie minimalnej stawki akcyzy na tytoń do palenia w wysokości 100 proc. całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej cenie sprzedaży tytoniu do palenia. Stawka akcyzy na tzw. wyroby nowatorskie zostanie podniesiona poprzez podwyższenie stawki kwotowej o 100 proc.
W noweli została zapisana tzw. mapa drogowa, czyli harmonogram podwyżek podatku akcyzowego na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie co roku o 5 proc., a w przypadku papierosów, tytoniu do palenia, cygar i cygaretek oraz wyrobów nowatorskich i suszu tytoniowego - podniesienie stawki kwotowej co roku o 10 proc.
