Nowelizacją ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zajęły się na wspólnym posiedzeniu komisje rodziny, polityki senioralnej i społecznej oraz samorządu terytorialnego i administracji państwowej.
Urzędnik wypełni wniosek, ale kto odczyta odpowiedź?
Wniosek o odrzucenie noweli w całości złożyła senator KO Magdalena Kochan. Uzasadniała, że zmiany zaproponowane przez rząd budzą bardzo wiele kontrowersji. Kochan zwracała uwagę, że wiele osób nadal jest wykluczonych cyfrowo i może mieć trudności w obsłudze programu.
- Przy pomocy urzędnika z ZUS-u można wypełnić wniosek, ale jak można odebrać decyzję, jeśli się nie dysponuje swoim komputerem? Jak dana osoba ma odebrać zawiadomienie o przyznaniu (świadczenia) lub też powiadomienie, że nie przyznano mu tego świadczenia i zastosować drogę odwoławczą? - pytała senator KO.
Dodała, że proponowane rozwiązania są nierozsądne i szkodzące. Podkreśliła, że osobną kwestią jest koordynacja obsługi świadczeń przez ZUS.
Udało się z 300+. Dlaczego więc nie z 500+?
W odpowiedzi wiceminister rodziny Barbara Socha zwróciła uwagę, że na takiej samej zasadzie ZUS realizuje program "Dobry start". - Specjalnie sprawdzamy, w których gminach było dużo wniosków składanych papierowo i w tych gminach są szczególnie organizowane wizyty pracowników ZUS-u i akcje informacyjne - podkreśliła.
Wskazała, że na 4,4 mln uprawnionych do "Dobrego startu" wnioski złożyło 4,36 mln osób. Przypomniała, że wnioski można składać do końca listopada. - A więc to się dzieje szybciej niż w poprzednich latach - zaznaczyła Socha.
- ZUS przy okazji tej zmiany ma podpisaną umowę z Pocztą Polską i z innymi jednostkami, żeby osobom, które mają problemy ze składaniem wniosków, pomagać - dodała wiceminister.
Za wnioskiem o odrzucenie noweli głosowało 9 senatorów, pięciu było przeciw, jeden wstrzymał się od głosu.
Oszczędności dzięki obsłudze online: ponad 3 mld zł w okresie 10 lat
W świetle nowych przepisów obsługą programu "Rodzina 500 plus" będzie zajmował się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a nie - jak obecnie - samorządy. Wnioski o przyznanie świadczenia będzie można składać tylko przez internet, a pieniądze będą wypłacane jedynie bezgotówkowo na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego.
Nowela zakłada, że ZUS będzie stopniowo przejmował sprawy dotyczące 500 plus. Sprawy dotyczące prawa do świadczenia wychowawczego za okresy sprzed 1 stycznia 2022 r. nadal będą realizowane, do zakończenia postępowania, przez dotychczasowe organy. Samorządy będą również kontynuować wypłacanie świadczeń wychowawczych przyznanych przed 1 stycznia 2022 r. do końca okresu, na jaki zostały przyznane, tj. do 31 maja 2022 r. w okresie styczeń - maj 2022 r.
Od 1 stycznia 2022 r. ZUS będzie wypłacał na bieżąco przyznawane przez siebie świadczenia wychowawcze, będzie też od 1 lutego 2022 r. przyjmować wnioski na kolejne okresy, począwszy od 1 czerwca 2022 r.
Koszty obsługi świadczenia "500 plus" w latach 2016–2020, czyli od początku funkcjonowania programu, wyniosły ponad 1,6 mld zł. Resort rodziny szacuje, że dzięki projektowanym zmianom koszty te spadną i dadzą oszczędności dla budżetu państwa na poziomie ok. 3,1 mld zł w okresie 10 lat.
Wcześniej podobne zmiany przeprowadzono w programie "Dobry start", czyli w tzw. wyprawce szkolnej. Już od tego roku obsługą świadczenia zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a wnioski są składane online.