Z danych, które otrzymaliśmy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wynika, że na okres świadczeniowy trwający od 1 czerwca 2023 r. do 31 maja 2024 r. Zakład czasowo wstrzymał wypłaty 500 plus 18 tys. uchodźców z Ukrainy, a 6 tys. je odebrał.
W myśl nowych przepisów, które obowiązują w Polsce od stycznia tego roku, zasiłek 500 plus na dziecko zawieszany jest już w momencie przekraczania granicy polskiej przez obywatela Ukrainy, a odbierany jest mu wówczas, gdy jego wyjazd trwa dłużej niż 30 dni.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
ZUS przywraca świadczenia uchodźcom
Co istotne, ZUS był również zobowiązany przywracać uchodźcom świadczenia. Za okres od maja br. do maja przyszłego roku musiał on wznowić 7 tys. wypłat.
Zakład z urzędu wznawia wypłatę zawieszonego zasiłku na dziecko, jeśli obywatel Ukrainy wrócił przed upływem 30 dni do Polski lub przyznaje zasiłek na nowo, jeśli zarejestrował się po upływie 30 dni na nowo jako uchodźca.
Z danych Zakładu wynika, że Uchodźcy z Ukrainy coraz częściej tracą prawo do świadczeń na dzieci w Polsce. Przykładowo, za okres od 1 czerwca 2022 r. do 31 maja 2023 r. stracili oni prawo do 148 tys. świadczeń, podczas gdy łączna liczba świadczeń za ten okres wynosiła 440 tys.
Zmiana trendu na horyzoncie
Zdaniem prezesa Instytutu Emerytalnego dra Antoniego Kolka trend spadkowy może się zmienić już po nowym roku, kiedy to 500 plus zostanie zastąpione przez wyższe świadczenie - 800 plus.
Jak podkreśla dr Kolek, transfer zasiłku 500 plus do uchodźców jest najlepszym dowodem, że świadczenie to ma charakter socjalny, a nie prodemograficzny.
- Rząd nie ma pomysłu, co z 500 plus dla uchodźców zrobić. Nie zakładał bowiem, że konflikt w Ukrainie przeciągnie się na lata. Jedynym powodem do wygaszenia świadczenia byłoby zakończenie wojny - ocenia dr Kolek.
800 plus. Jest decyzja prezydenta
Jak podała w lipcu br. wiceminister rodziny i polityki społecznej Anna Schmidt, na koniec maja 2022 r. świadczenie 500 plus pobierało w Polsce już "tylko" 211,8 tys. obywateli Ukrainy, a 29,1 tys. - otrzymywało rodzinny kapitał opiekuńczy.
Dopłaty do opieki dziennej na dziecko (czyli dofinansowanie żłobka lub przedszkola w kwocie 400 zł) dostawało zaś 1,3 tys. uchodźców.
Łącznie wszystkie wydatki państwa związane ze świadczeniami na dzieci uchodźców z Ukrainy wynosiły za ubiegły okres rozliczeniowy 2,56 mld zł.
Kto dostaje 500 plus?
Jak przypomina ZUS, by móc otrzymać świadczenia na dzieci w Polsce, uchodźcy z Ukrainy muszą wspólnie z dzieckiem mieszkać w Polsce, a ich pobyt musi być uznany za legalny.
Oznacza to, że ich wjazd musiał nastąpić dopiero po 23 lutego 2022 r., czyli po dacie ataku Rosji na Ukrainę. Muszą oni również posiadać PESEL z oznaczeniem statusu cudzoziemca "UKR", oraz być zarejestrowani w rejestrze Straży Granicznej.