O tym musi wiedzieć każdy podatnik. Najważniejsze zmiany w rozliczeniach PIT

Największe zawirowania w Nowym Polskim Ładzie spowodowała ulga dla klasy średniej. Zamieszanie z tym związane przyczyniło się do tego, że rząd postanowił naprawić reformę. Korekty nowego systemu podatkowego nazwano Polskim Ładem 2.0, przypominają je autorzy publikacji "Raport e-pity: Sposoby na Polski Ład".

O tym, czy chaos przerodził się w ład tylko z nazwy, czy rzeczywiście zmiany przyniosły poprawę sytuacji, wszyscy przekonamy się wraz z rozliczeniem PIT. Warto więc wcześniej przypomnieć sobie o najważniejszych zmianach w ramach Polskiego Ładu 2.0.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Polski Ład wprowadził dwa progi podatkowe. Pierwszy, do 120 tys. zł rocznie, opodatkowany jest na 12 proc. (wcześniej było 17 proc.). Powyżej tej kwoty obowiązuje stawka podatkowa 32 proc. Z kolei osoby zarabiające milion złotych i więcej zapłacą dodatkowe 4 proc. od tej nadwyżki (tzw. danina solidarnościowa). W uproszczeniu wygląda to tak:

• Zarobiłaś/zarobiłeś 100 tys. zł, zapłacisz 8400 zł podatku (12 proc. ze 100 tys. zł minus 3600 zł, czyli kwota zmniejszająca podatek).
• Zarobiłaś/zarobiłeś 200 tys. zł, zapłacisz 36 400 zł podatku (12 proc. ze 120 tys. zł plus 32 proc. z 80 tys. zł, czyli nadwyżki, minus 3600 zł – kwota zmniejszająca podatek).
• Zarobiłaś/zarobiłeś 1 100 000 zł, zapłacisz 328 400 zł podatku (12 proc. ze 120 tys. zł plus 32 proc. z 980 000 zł, czyli nadwyżki, minus 3600 zł – kwota zmniejszająca podatek – plus 4 proc. ze 100 tys. zł, czyli nadwyżki powyżej miliona złotych – tzw. danina solidarnościowa).

W kontekście rozliczeń rocznych pojawiają się dwa terminy - kwota wolna od podatku i kwota zmniejszająca podatek. Jak wskazują autorzy raportu, nie oznaczają one tego samego. "Kwota wolna od podatku to część dochodów, od których pracownik nie ma obowiązku odprowadzania podatku dochodowego od osób fizycznych. Od lipca 2022 r. wynosi ona 30 tys. zł, co oznacza, że podatnik może zarobić 2500 zł miesięcznie, od których nie płaci podatku (30 tys. zł / 12 miesięcy = 2500 zł/miesiąc)" - czytamy.

Stąd wynika, że podatek dochodowy, którego nie musimy płacić to 300 zł na miesiąc (12 proc. z 2500 zł), co w skali roku daje 3600 zł. I to jest właśnie kwota zmniejszająca podatek. "Obniża ona podatek dochodowy o daną wartość, którą pracodawca odlicza, gdy przygotowuje listę płac. Jednak przez pierwszą połowę 2022 r. kwota zmniejszająca podatek wynosiła 5100 zł. Obniżono ją wraz z obniżeniem stawki podatkowej. Po zakończeniu roku podatnik rozliczy się, stosując 12-procentową stawkę PIT z 3600 zł kwoty zmniejszającej, a jeśli wyliczony dla niego podatek hipotetyczny z 17-procentowym podatkiem PIT i z 5100 zł kwoty zmniejszającej będzie dla niego korzystniejszy – otrzyma zwrot różnicy pomiędzy zastosowaniem tych metod" - dodano.

Podatek można obniżyć, korzystając z różnego rodzaju ulg. Kilka z nich jednak zniknęło. To choćby ulga dla klasy średniej. Znika również możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku na dotychczasowych zasadach czy ulga dla rodziców wychowujących samotnie dziecko wynosząca 1500 zł. Powraca natomiast możliwość rozliczania się samotnych rodziców wraz z dzieckiem. Będą oni mogli zastosować podwójną kwotę wolną od podatku, czyli 60 tys. zł i dzięki temu zaoszczędzą podwójną kwotę zmniejszającą podatek (2×3600 zł).

Wraz z Polski Ładem wprowadzono nowe ulgi podatkowe. Oto niektóre z nich:

• ulga na zabytek – dotyczy wydatków związanych z zakupem i restauracją zabytków (50 proc. wydatku w przypadku zakupu nieruchomości max. 500 tys. zł),
• ulga na robotyzację – obejmuje zakup nowych robotów, maszyn i urządzeń peryferyjnych, w tym oprogramowania, i wartości niematerialnych i prawnych (w roku podatkowym poniesienia wydatków lub w jednym z sześciu kolejnych lat, 100 proc. wydatków zaliczonych do kosztów podatkowych),
• ulga – składka na związki zawodowe – odliczenie od dochodu z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych (do 500 zł rocznie),
• ulga na terminal płatniczy – przysługuje na urządzenie umożliwiające dokonywanie płatności bezgotówkowych z wykorzystaniem karty płatniczej lub innego instrumentu płatniczego (1000-2000-2500 zł rocznie przez dwa lata),
• ulga produkcyjna – związana z sumą kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek nowego produktu (30 proc. sumy kosztów produkcji próbnej nowego produktu i wprowadzenia na rynek max. 10 proc. dochodu z działalności gospodarczej).

To jednak nie koniec preferencji podatkowych. Polski Ład 2.0 określa grupę osób, które mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku przychodu do kwoty 85 528 zł rocznie.

Kto znalazł się w gronie szczęśliwców? Nowością są podatnicy, którzy wychowują czworo lub większą liczbę dzieci (ulga 4+). Zwolnione są też osoby do 26. roku życia, pracujący seniorzy, czyli osoby, które -zamiast pobierać świadczenie emerytalne - zdecydują się dalej pozostać aktywnymi zawodowo, a także podatnicy, którzy zmieniają rezydencję podatkową z zagranicznej na polską - czytamy.

Ustawa daje też możliwość cofnięcia wcześniejszych decyzji. Taką możliwość mają ci, którzy w 2022 r. wybrali ryczałt lub podatek liniowy jako formę opodatkowania. Podatnicy mogą ex post cofnąć ten wybór i zdecydować się na skalę podatkową. W tym celu należy do 2 maja 2023 roku złożyć deklarację w zeznaniu PIT-36.

Polski Ład 2.0 umożliwił również przekazanie 1,5 proc. podatku dowolnej organizacji pożytku publicznego (OPP). Mimo że zmiana obowiązuje od 1 lipca 2022 r., nową, wyższą kwotę podatnicy przekazują organizacjom wskazanym w wykazie ustawowym za cały rok podatkowy.

Warunkiem, by można było przekazać na rzecz organizacji 1,5 proc. podatku, jest właśnie wpis do wykazu. Organizacje mogą uzyskać status OPP wtedy, gdy prowadzą działalność nieprzerwanie od co najmniej dwóch lat.