Przedłużają się pracę nad podwyżką zasiłku pogrzebowego, wszystko wskazuje na to, że podwyżka będzie miała miejsce dopiero w 2026 roku. Od 2011 roku wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi w Polsce 4000 zł, a zgodnie z projektem może wzrosnąć do 7000 zł. Koszty pogrzebu w Polsce mogą znacząco różnić się w zależności od regionu.
W większych miastach ceny są zwykle wyższe niż na wsi czy w mniejszych miejscowościach. Za zwykły pogrzeb obecnie w Polsce trzeba zapłacić minimum 8-10 tys. zł, wynika z danych rankomat.pl. Procedowany projekt ustawy przewiduje wprowadzenie mechanizmu waloryzacji zasiłku pogrzebowego, gdyby taki mechanizm został zastosowany to już za 10 lat jego wysokość przekroczyłaby 9000 zł.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Mechanizm waloryzacji zasiłku jest wskazany
Jak wskazuje Ministerstwo Finansów "(…) rekomendowanym rozwiązaniem jest przyjęcie kwoty zasiłku pogrzebowego odpowiadającej wysokości 6450 zł bez mechanizmu waloryzacji. (…)". Na takie rozwiązanie nie chce się zgodzić Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Resort ten "(…) podtrzymuje zarówno konieczność podwyższenia wysokości zasiłku pogrzebowego do kwoty 7 000 zł, jak i konieczność zachowania w projekcie ustawy propozycji przepisów dotyczących waloryzacji zasiłku pogrzebowego".
Wysokość zasiłku pogrzebowego od marca 2011 r. wynosi w Polsce 4000 zł. Przez ostatnie lata - między innymi w związku ze wzrostem kosztów pogrzebu oraz wysoką inflacją - wartość realna tych środków mocno spadła. Jeszcze przed pandemią, w 2019 roku wskazywałem, że należy rozważyć podwyżkę zasiłku pogrzebowego. Proponowałem, żeby wysokości zasiłku pogrzebowego powiązać np. z płacą minimalną jako 150 proc. płacy minimalnej lub 175 proc. płacy minimalnej albo z równowartością przeciętnego wynagrodzenia.
Jeżeli ustawodawca zdecydowałby się powiązać wysokość zasiłku pogrzebowego ze 150 proc. płacy minimalnej, to obecnie (druga połowa 2024 r. - płaca minimalna wynosi 4300 zł) wzrósłby on do kwoty 6450 zł, ale od stycznia 2025 roku wynosiłby już niespełna 7000 zł, dokładnie 6999 zł (płaca minimalna będzie wynosić od 1 stycznia 2025 r. 4666 zł).
Od początku, kiedy projekt został opublikowany, dobrze oceniałem wprowadzony mechanizm waloryzacji tego świadczenia. Uważam, że nie powinien zostać usunięty. Dzięki temu, że wprowadzony zostanie mechanizm waloryzacji bez konieczności nowelizacji ustawy utrzymana zostanie wartość tego świadczenia.
Ponad 9000 zł zasiłku pogrzebowego?
Zakładając, że w przepisach zostałby wprowadzony mechanizm waloryzacji zasiłku pogrzebowego, to jego wysokość może przekroczyć 8000 zł już w 2028 r., a 9000 zł - w 2033 r.. Tak wynika z prognozy, która została wskazana w uzasadnieniu do projektu ustawy. Szczegółowa prognoza na wykresie.
Mechanizm waloryzacji jest dobrym rozwiązaniem, dzięki któremu nie trzeba nowelizować ustawy, a wartość świadczenia utrzymuje się na tym samym poziomie.
Liczba zgonów będzie rosła
Prognozy GUS wskazują, że liczba zgonów będzie w Polsce rosła z ponad 425 tysięcy w 2024 roku do ponad 463 tysięcy w roku 2033. Patrząc na dane za pierwsze trzy kwartały 2024 roku, widzimy, że ostatecznie liczba zgonów w 2024 roku może być nieco niższa. Od stycznia do września GUS odnotował około 303 tysięcy zgonów.
Koszty organizacji skromnego, jak to zostało określone w analizie rankomat.pl, pogrzebu są zróżnicowane ze względu na miasto. W badaniu przedstawione zostały informacje, ile wynoszą koszty pogrzebu w 10 miastach w Polsce. Najwięcej za skromny pogrzeb trzeba zapłacić w Warszawie, Krakowie oraz Wrocławiu: około 10 400-10 300 zł. Niższe, ale wciąż wysokie koszty były Rzeszowie oraz Gdańsku: około 9400 zł. Najmniej w całym zestawieniu kosztuje organizacja skromnego pogrzebu w Poznaniu: 8300 zł. Dokładne dane dotyczące kosztów organizacji skromnego pogrzebu przedstawiłem na poniższym wykresie. Jak wskazano wartości nie uwzględniają opłat związanych z rezerwacją miejsca na cmentarzu oraz innych wydatków związanych z pogrzebem, np. organizacji uroczystości religijnej.
Francja, Dania, Luksemburg
Dane MRPiPS wskazują, że we Francji świadczenie pogrzebowe jest wypłacane jednorazowo w kwocie około 16 200 zł, w Danii wysokość świadczenia jest zależna od wieku zmarłego oraz majątku, jaki pozostawił, i sięga kwoty 6900 zł. Natomiast w Luksemburgu zasiłek pogrzebowy wynosi ok. 5330 zł. Kraje UE w różny sposób regulują kwestie dotyczące rekompensaty z tytułu kosztów poniesionych w związku z pochówkiem osoby zmarłej.
W części państw takie świadczenie nie przysługuje, ponieważ rozpowszechnione są w nich prywatne ubezpieczenia na życie, z których tradycyjnie finansowane są koszty pogrzebu. Analiza rozwiązań dotyczących partycypacji państwa w kosztach pogrzebu osoby bliskiej obowiązujących w państwach członkowskich Unii Europejskiej wskazuje, że w niektórych państwach członkowskich Unii Europejskiej wysokość zasiłku pogrzebowego jest wyższa, w tym znacząco wyższa niż kwota zasiłku pogrzebowego obowiązująca w Polsce.
Autorem jest Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting
