Dotychczas rozważaliśmy sytuację, gdy systematycznie odkładaliśmy pewną sumę z bieżącej konsumpcji i wraz z upływem czasu przynosiło to coraz lepsze rezultaty. Ale przecież nie musimy zwiększać coraz szybciej całkowitej sumy oszczędności. Większość z nas chce równomiernego wzrostu oszczędności, a wraz z upływem czasu słabnie nam zapał do rezygnacji konsumpcji. Możemy więc wybrać inny wariant oszczędzania.
Skoro odsetki same zaczynają na nas pracować, to możemy systematycznie zmniejszać sumy odroczonej konsumpcji. Dzięki temu oszczędności rosną wolniej, jednak także i nasze wyrzeczenia są coraz mniejsze. Wystarczy, że na koniec roku wypłacać będziemy te sumę która generowana jest jako odsetki od odsetek. Powróćmy do poprzedniego przykładu Na koniec drugiego roku oszczędzania odsetki od odsetek wynoszą 0,16 zł. Jeśli je wypłacimy, a zaraz na początku trzeciego roku znowu wpłacimy 100 zł. z naszej konsumpcji, to równie dobrze moglibyśmy nic nie wypłacać – a za trzeci rok odroczyć konsumpcję na poziomie 99,84 zł. W dziesiątym roku wyrzeczenie wynosić będzie już 92,40 zł., w dwudziestym piątym roku – tylko 51,74 zł.
Co prawda suma oszczędności po 25 latach wyniesie zaledwie 3854 zł. – to jednak suma ta rośnie stopniowo przez cały okres oszczędzania stabilnie. Jak widać więc – konsumowanie ekstra efektu odsetek od odsetek bardziej trafia do naszej wyobraźni. Wzrost oszczędności jest stabilny – a my coraz mniej rezygnujemy z konsumpcji.
Zajmijmy się jednak również innym aspektem oszczędzania, mianowicie im bardziej poświęcamy na bieżąco naszą konsumpcję, tym więcej będziemy mieli do wydania w przyszłości. Podkreślam jeszcze raz, że po 25 latach oszczędzania przy 4% zysku w skali roku po opodatkowaniu w kwocie oszczędności – nasza odroczona konsumpcja stanowi zaledwie 60%. Czyli jeśli łącznie odłożyliśmy 2500 zł. i tyle mniej w tym czasie konsumowaliśmy – to teraz mamy do dyspozycji ponad 4227 zł. W sumie więc premia za wyrzeczenia to ponad 1727 zł.
Sami państwo rozważcie czy warto oszczędzać na konsumpcji. Podany okres 25 lat wydaje się bardzo długi, a wydawanie na emeryturze poświęceń w wieku młodzieńczym niezbyt atrakcyjne. Zależy po prostu jakie motywy kierują nami podczas oszczędzania. Jeśli odkładamy na cel mieszkaniowy, edukacyjny (w przypadku dzieci) bądź emerytalny, to 25 lat nie jest długim okresem.
Alternatywą pozostaje kredyt. Wówczas zachodzi odwrotne zjawisko. Konsumujemy nasze motywy już teraz, natomiast płacić za to będziemy długą przyszłość. Jednak zapłacimy dużo więcej niż warta jest ta konsumpcja. Stopa kredytu jest wyższa od stopy lokat. W naszym przypadku oprocentowanie kredytu na poziomie 8% oznacza na spłatę sumy 4227 zł. (czyli tyle, ile udało się nam zaoszczędzić w ciągu 25 lat odkładając po 100 zł. rocznie), poprzez odmówienie sobie konsumpcji w wysokości 400 zł. rocznie, w ciągu ... 25 lat. Ba spłacanie mniej niż 337 z ł. uniemożliwia spłatę w ogóle.
Porównajmy sumy – z jednej strony oszczędzamy po 100 zł. rocznie – z drugiej spłacamy po 400 zł. rocznie. Oceńmy sami, czy nie warto zapewnić naszym dzieciom edukacji czy mieszkania za stosunkowo niskie wyrzeczenia, czy też skazać je na niewiarygodne wyrzeczenia w spłacaniu kredytu. Pamiętajmy, że nasze wyrzeczenia są cztery razy mniejsze. Kupując samochód na kredyt płacimy często jak za dwa samochody, gdybyśmy na nie systematycznie oszczędzali.