Do Sądu Rejonowego w Wieliczce wpłynął pozew firmy pożyczkowej o zasądzenie od pozwanego kwoty 8 tys. 260 złotych z odsetkami w postępowaniu nakazowym. Firma tłumaczyła, że pożyczkobiorca w związku z zawartą umową pożyczki podpisał weksel in blanco, celem zabezpieczenia roszczeń wynikających umowy.
Po wezwaniu do zapłaty pozwany wpłacił 650 złotych i przestał spłacać roszczenia. W konsekwencji wypowiedziano mu umowę, wypełniono weksel na kwotę objętą pozwem oraz wezwano do jego wykupu. Mężczyzna nie wykupił jednak weksla.
Pod koniec marca 2018 roku sąd w Wieliczce zobowiązał mężczyznę do zapłaty wspomnianej kwoty. Pozwany nie zaskarżył orzeczenia sądu, przez co nakaz ten się uprawomocnił.
Prokuratura Krajowa przekazała, że pożyczkobiorca złożył prośbę o wniesienie skargi nadzwyczajnej i dołączył do niej kopię umowy pożyczki, z której wynika, że całkowita kwota pożyczki wynosiła 9 tys., a całkowita kwota do zapłaty 22 tys. 320 złotych. Jak wskazano, miesięczna rata to 620 złotych. Pożyczka została zawarta na trzy lata (36 rat), a umowa miała charakter umowy o kredyt konsumencki.
Prokurator Generalny skierował w tej sprawie do Sądu Najwyższego skargę nadzwyczajną, w której wniósł o uchylenie zaskarżonego nakazu zapłaty i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Wieliczce.
Prokuratura zarzuca zaskarżonemu orzeczeniu, że te naruszyło konstytucyjne zasady, w tym zasady ochrony konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu jako strony słabszej strukturalnie w stosunkach prywatnoprawnych z przedsiębiorcą przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.
Autorzy skargi podkreślili, że sąd w Wieliczce nie zbadał zapisów umowy pożyczki "stanowiącej pierwotne źródło zobowiązania pozwanego, pomimo iż zaciągnął on ją w celach konsumpcyjnych, a więc spełniał ustawową definicję konsumenta, a analizowana umowa podpadała pod definicję kredytu konsumenckiego".
"Badanie z urzędu postanowień umowy i ocena charakteru jej warunków przy dochodzeniu roszczeń z weksla własnego stanowiącego zabezpieczenie wierzytelności wynikającej z umowy kredytu konsumenckiego, stanowiło obowiązek sądu, jako organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej, konieczny dla zapewnienia efektywności i skuteczności prawa wspólnotowego" - wskazał Prokurator Generalny.
W skardze podniesiono też, że postanowienia umowy kredytu konsumenckiego zawartej z pozwanym, które ustalały wysokość wynagrodzenia umownego na kwotę 1 tys. 404 złote oraz opłaty przygotowawczej na kwotę 1 tys. 268 złotych było nieważne jako zmierzające do obejścia przepisów Kodeksu cywilnego.
"Wysokość należności z tytułu prowizji oraz opłaty przygotowawczej pozostawała w oczywistej kolizji ze świadczeniem ekwiwalentnym przysługującym pożyczkodawcy za udzielenie pożyczki, którego górną granicę określała wysokość maksymalnych odsetek od kapitału" - uzasadniła prokuratura.
Zdaniem Prokuratora Generalnego ustalenie wysokości prowizji i opłaty przygotowawczej na poziomie zbliżonym do pełnej wysokości rzeczywiście uzyskanych środków pieniężnych naruszało również zasady współżycia społecznego.
"Firma pożyczkowa nie wykazała, że zastrzeżenia umowne określające wysokość prowizji oraz opłaty przygotowawczej w takiej wysokości, znajdowało odzwierciedlenie w realnie ponoszonych przez nią kosztach związanych z realizacją umowy pożyczki, ani nie wskazała, jakie konkretnie niezbędne obciążenia po ich stronie wytworzył sam proces zawarcia umowy" - wskazała prokuratura.
