Jak zoptymalizować swoje podatki – poradnik dla osób fizycznych i przedsiębiorców?

W celu uzyskania skutecznej i w pełni legalnej optymalizacji podatkowej warto wybrać się do specjalisty i odbyć konsultacje. To jedna z najlepszych dróg do obniżenia zobowiązań fiskalnych – tak dla osób fizycznych, jak i dla przedsiębiorców. Konsultant przeanalizuje wysokość płaconych podatków i wskaże, jak osiągnąć założone, mierzalne i realne do uzyskania cele. 

Weryfikując strukturę przychodów i kosztów uzyskiwanych przez przedsiębiorcę, można zdobyć cenne informacje dotyczące kwestii podatkowych. Dzięki temu właściciel firmy jest w stanie wybrać odpowiednią dla siebie formę opodatkowania.

Optymalizacja podatkowa to planowanie podatkowe, którego celem jest zaproponowanie najlepszych pod względem finansowym rozwiązań w stosunku do podejmowanych przez przedsiębiorców działań. Pojęcie to można rozumieć między innymi jako wskazanie właściwej formy oraz struktury danej transakcji w ramach obowiązujących przepisów prawnych.

Obecnie przedsiębiorca ma do wyboru trzy formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych:

• na zasadach ogólnych, według dwustopniowej, progresywnej skali podatkowej – 12 i 32 proc.,
• podatkiem liniowym według jednolitej stawki 19 proc.,
• ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, według odpowiedniej dla rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej stawki ryczałtu.

Na przykład osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, obecnie rozliczają swoje dochody z pracy tylko według skali podatkowej, a przychody pochodzące z najmu według ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (8,5 proc.). 

W przypadku optymalizacji podatkowej poprzez wybór formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie chodzi tylko o wpływ na wysokość płaconych podatków i ewentualnego trybu zmiany ich wysokości, ale również i o to, że dla skali podatkowej i podatku liniowego podstawa opodatkowania jest inna niż dla ryczałtu. Dla skali i podatku liniowego będzie to dochód, podczas gdy ryczałt naliczany jest od kwoty przychodu, bez pomniejszania go o koszty uzyskania.

Jedną z metod optymalizacyjnych w podatku dochodowym jest efektywne zarządzanie kosztami ponoszonymi w ramach działalności gospodarczej. Ma to jednak znaczenie wyłącznie wtedy, gdy podstawą opodatkowania jest dochód przedsiębiorcy, czyli rozlicza się on z fiskusem z tytułu podatku według skali podatkowej lub podatku liniowego. 

Koszty w przedsiębiorstwie można planować z wyprzedzeniem, by móc jak najlepiej zoptymalizować swoje podatki. Opłaty, które nie muszą być uiszczone w danym miesiącu, można przerzucić na kolejny, w którym oczekuje się na uzyskanie wysokich przychodów. W efekcie podstawa opodatkowania, która jest różnicą pomiędzy przychodem a kosztem jego poniesienia będzie mogła zostać zmniejszona.

Uwaga! Nie wszystkie wydatki ponoszone realnie przez przedsiębiorcę będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z ustawą o PIT, jak wskazuje art. 22 ust. 1 kosztami tymi będą kwoty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. W kategorii kosztów podatkowych nie mieszczą się te, które są wymienione w art. 23, w tym:

• opłaty na reprezentację,
• odsetki z tytułu nieterminowej spłaty zobowiązań podatkowych i budżetowych,
• raty pożyczek i kredytów – choć do kosztów uzyskania przychodów zalicza się część odsetkową raty pożyczki już po jej opłaceniu,
• odpisy amortyzacyjne przekraczające wartość 150 000 zł w przypadku samochodów osobowych,
• wydatki na ubezpieczenie autocasco pojazdu osobowego w wartości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 150 000 zł. 

Kolejnym sposobem optymalizacji podatkowej może być wykorzystanie ulg podatkowych. Osoby fizyczne skorzystają z ulgi na dziecko czy ulgi związanej z odkładaniem pieniędzy na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Do ulgi z tytułu IKZE prawo mają również przedsiębiorcy.

Do popularnych ulg podatkowych należą:

• Ulga na darowiznę – w ramach opodatkowania skalą podatkową, podatkiem liniowym czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych można rozliczyć w PIT ulgę związaną z przekazaniem darowizny, w maksymalnej wysokości 6 proc. dochodu osiągniętego przez podatnika udzielającego tej darowizny.
• Ulga na dziecko – przysługująca jedynie podatnikom rozliczającym się z fiskusem według skali podatkowej. Jej wysokość rośnie wraz ze wzrostem liczby dzieci w rodzinie.
• Ulga rehabilitacyjna – dla osób opodatkowanych skalą podatkową lub ryczałtem, w tym jest to ulga na leki.
• Ulga termomodernizacyjna – dla ryczałtowców, liniowców i osób korzystających ze skali podatkowej, które są właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnego budynku mieszkalnego i ponieśli w danym roku podatkowym wydatki na materiały budowlane, urządzenia i usługi związane z termomodernizacją budynku.
• Ulga na działalność badawczo-rozwojową – dostępna dla przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym lub skalą podatkową.
• Ulga na innowacje – tzw. IP Box – w ramach skali podatkowej czy podatku liniowego można opodatkować dochody kwalifikowane z praw własności intelektualnej niską, 5-procentową stawką podatku.
• Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) – w przypadku osób opodatkowanych podatkiem liniowym, skalą lub ryczałtem można odliczyć od podstawy opodatkowania odpowiednią na dany rok kwotę. 

W celu zminimalizowania obciążeń podatkowych warto wykorzystać planowanie podatkowe, które dotyczyć może zarówno podatku PIT (podatku dochodowego od osób fizycznych), podatku CIT (podatku dochodowego od osób prawnych), jak i podatku od towarów i usług, czyli VAT. Istnieje kilka różnych metod planowania podatkowego, a wśród nich:

• planowanie w ramach struktur międzynarodowych,
• planowanie w ramach lokalnego systemu prawnego.

Można również stosować umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, ale dotyczy to pozyskiwania przychodów z różnych źródeł, zlokalizowanych w różnych krajach. 

Planowanie podatkowe dla przedsiębiorców może przejawiać się już w wyborze optymalnej metody opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Trzeba szukać rozwiązań w prawie pozwalających na ustalenie możliwie jak najniższej stawki zobowiązania. 

Natomiast w wymiarze międzynarodowego planowania podatkowego można wprowadzić takie metody optymalizacyjne jak przeniesienie działalności do państw, w których systemy podatkowe przewidują korzystne formy opodatkowania dochodów, czyli do tzw. rajów podatkowych. 

Przepisy podatkowe są wykładnią prawa dla optymalizacji podatkowej. Przeprowadzając ją zgodnie z zasadami, można mieć pewność, że fiskus nie oskarży Cię o unikanie czy uchylanie się od opodatkowania i ukrywanie przychodów z innych źródeł. Ważne jest prowadzenie bieżącego monitoringu przepisów podatkowych, by zawsze wiedzieć, jakie są dostępne metody optymalizowania podatków.