Pamiętaj o PIT-2. Oto jak zapłacić niższe podatki w ciągu roku

PIT-2 to formularz, który największą karierę zrobił w styczniu 2022 r. kiedy po zmianach wprowadzonych w ramach "Polskiego Ładu" ci, którzy zapomnieli złożyć w zakładzie pracy PIT-2 lub nie mogli tego zrobić, otrzymali wynagrodzenie nawet o kilkaset złotych niższe od oczekiwanego. Od tamtej pory formularz przeszedł dużą metamorfozę. Z jednostronicowego oświadczenia rozrósł się do trzystronicowego dokumentu, do którego Ministerstwo Finansów wydało 30-stronicowe objaśnienia.

Od 2023 r. formularz PIT-2(9) mogą składać nie tylko pracownicy, ale i wszyscy, którzy osiągają przychody za pośrednictwem płatnika, a więc również zleceniobiorcy, strony umowy o dzieło, kontraktu menedżerskiego, studenci na praktykach.

PIT-2 zawiera wnioski i oświadczenia, które pozwalają płatnikowi rozliczyć już w zaliczkach kwotę wolną oraz uwzględnić niektóre ulgi podatkowe.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

⦁ PIT-2 standardowo wypełnia się przy podjęciu zatrudnienia w nowym miejscu. Oświadczenia i wnioski w nim zawarte przechodzą na kolejne lata, więc jeśli nic się nie zmieniło - można nie robić nic. Jeśli jednak wystąpiły zmiany, koniecznie trzeba zaktualizować PIT-2 wypełniając nowy formularz.

⦁ Podstawowym celem realizowanym przez PIT-2 jest zawnioskowanie o systematyczne rozliczenie tzw. kwoty wolnej w zaliczkach. Dzięki temu wypłata na rękę będzie wyższa o 300 zł. Jeśli ktoś jest zatrudniony na 1/2 czy 1/3 etatu, ale w żadnym miejscu wynagrodzenie nie przekracza 3 200 zł brutto, (co zdarza się np. nauczycielom zatrudnionym w kilku szkołach jednocześnie) powinien złożyć PIT-2 w tych dwóch lub trzech miejscach. Wtedy każdy płatnik odejmie od zaliczki odpowiednio 150 lub 100 zł (a nie 300 zł). Tak, żeby wszyscy płatnicy razem rozliczyli te 300 zł.

⦁ Organ rentowy z automatu rozlicza kwotę wolną - nie trzeba nic robić, żeby te 300 zł zostało uwzględnione (o ile wysokość renty/emerytury na to pozwala).

⦁ Jednocześnie dorabiający rencista lub emeryt z niskim świadczeniem, które nie wystarcza na potrącenie z należnego podatku kwoty 300 zł miesięcznie, może złożyć w zakładzie rentowym PIT-3, wnioskując o to, aby zostało uwzględnione tylko 150 zł lub nie było uwzględnione wcale, i wtedy odpowiedni PIT-2 może złożyć w miejscu dodatkowej pracy.

⦁ PIT-2 można złożyć nawet jeśli prowadzi się równolegle działalność gospodarczą rozliczaną według skali. Wtedy w ciągu roku w zaliczkach można rozliczyć dwie kwoty wolne, ale trzeba będzie dopłacić podatek w zeznaniu rocznym.

Pracownik może też złożyć oświadczenie, że spełnia warunki do korzystania z podwyższonych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów, ma to miejsce wtedy jego miejsce zamieszkania (stałego lub czasowego) znajduje się poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy. Wtedy płatnik będzie naliczał zryczałtowane koszty uzyskania przychodów w kwocie 300, a nie 250 zł miesięcznie.

Osoby samotnie wychowujące dzieci oraz małżonkowie, którzy planują skorzystać z prawa do wspólnego zeznania i spełniają ku temu ustawowe warunki, mogą złożyć oświadczenie, że:

⦁ ich dochody nie przekroczą kwoty 120 000 zł, a małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów - wówczas płatnik rozliczy w zaliczkach dwie kwoty wolne, a więc pomniejszy podatek o 600 zł, a nie 300 zł, oraz będzie pobierał zaliczkę wyłącznie według stawki 12 proc. niezależnie od wysokości dochodów;

⦁ ich dochody co prawda przekroczą kwotę 120 000 zł, a roczne dochody małżonka lub dziecka tej kwoty nie przekroczą - wówczas płatnik będzie przez cały rok pobierał zaliczkę wyłącznie według stawki 12 proc.

Już w zaliczkach podatnicy mogą korzystać z ulg podatkowych, takich jak:

⦁ ulga na powrót (dotyczy osób, które przeniosły do Polski swoje miejsce zamieszkania, dzięki temu są uprawnieni do limitowanego zwolnienia podatkowego w czterech kolejnych latach);

⦁ ulga dla osób wychowujących czwórkę lub więcej dzieci;

⦁ ulga dla pracujących seniorów.

Dzięki złożeniu oświadczenia o prawie do ulgi poprzez zaznaczenie odpowiedniego formularza płatnik nie pobierze zaliczki od przychodu do wysokości 85 528 zł.

Warto pamiętać, że ulgę dla młodych stosuje się z automatu. Nie ma potrzeby składania wniosku w ramach PIT-2, chyba że pracownik chce z takiej ulgi zrezygnować. Ma to sens jedynie wtedy, gdy pracownik zmieniał pracodawcę w ciągu roku i już wykorzystał cały limit lub ma więcej niż jedno źródło dochodów i brak rezygnacji z ulgi oznaczałby, że rozlicza ją jednocześnie dwóch płatników, a to powodowałoby konieczność dopłaty podatku w zeznaniu rocznym.

Wreszcie podatnicy mogą złożyć wniosek o niepobieranie zaliczki w ogóle. Można to zrobić wyłącznie wówczas, gdy przewidywane dochody w ciągu roku, podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w danym roku kwoty wolnej.

Taki wniosek należy złożyć w stosunku do każdego roku osobno, wpisując w formularzu, którego roku dotyczy.

Powinny o tym pamiętać osoby, które np. są zatrudnione na niepełny etat i ich wynagrodzenie nie jest wyższe niż ok. 3000 zł miesięcznie, albo młodzi do 26. roku życia, którzy osiągną wynagrodzenie przekraczające limit ulgi dla młodych (85 528 zł), ale ta nadwyżka w dalszym ciągu nie przekroczy kwoty wolnej (30 000 zł), a więc podatek za cały rok nie będzie należny.

Formularz PIT-2 można złożyć w dowolnym momencie w trakcie roku. Płatnik jednak uwzględnia oświadczenie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu otrzymania dokumentu, dlatego najlepiej to zrobić jeszcze w grudniu.

Małgorzata Samborska, doradca podatkowy