Na stacjach paliw oddajemy państwu prawie połowę ceny benzyny i diesla. Nie ma co liczyć, że to się zmieni

W nadchodzącym tygodniu za litr benzyny Pb98 kierowcy zapłacą średnio 6,77-6,89 zł, w przypadku Pb95 - od 6,24 do 6,37 zł/l. Prognozowana przez e-petrol.pl cena oleju napędowego ON wyniesie przeciętnie 6,43-6,56 zł, a autogazu LPG - 2,84-2,90 zł/l.

W swojej najnowszej prognozie cen paliw dla rynku detalicznego analitycy napisali, że "ciągnąca się od połowy listopada spadkowa seria na detalicznym rynku paliw dobiegła końca". Benzyna podrożała w ostatnich dniach średnio o 3 gr/l, a olej napędowy - o 4 gr/l. To pierwsze od dziewięciu tygodni podwyżki na stacjach paliw.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Tankując benzynę lub diesla, tylko niewielką część wydanych pieniędzy zostawiamy w kieszeni właściciela stacji paliw. To marża detaliczna, która obecnie wynosi około 30-40 gr na litrze. Koszt zakupu paliwa w rafinerii to około 3,2-3,3 zł, czyli od 49 do 53 proc. ceny paliwa przy dystrybutorze. Niemal połowa wydanej kwoty trafia do kasy państwa w postaci podatków i opłat.

Przyjrzeliśmy się danym z rynku paliw, które co tydzień publikuje Komisja Europejska, od 2010 r. do 22 stycznia 2024 r. Wynika z nich, że w latach 2015-2016 r. były tygodnie, gdy udział opodatkowania w litrze benzyny i diesla przekraczał 60 proc. Wówczas jednak benzyna na stacjach kosztowała około 4,3-4,5 zł/l, a diesla kupowało się poniżej 3,99 zł.

- Podatki (akcyza, opłata paliwowa) to stałe wielkości, natomiast cena ropy jest bardzo zmienna. I dlatego droga ropa przekłada się na niższy udział podatków cenie paliwa i na odwrót. Przy darmowej ropie, cena paliwa wynosiłaby około 2 zł/l, a podatki stanowiłyby 100 proc. - wyjaśnia Dawid Czopek, zarządzający Polaris FIZ, ekspert rynku paliw, w rozmowie z money.pl.

Widać to również w "załamaniu" widocznym na poniższym wykresie. To okres, gdy od stycznia 2022 r. rząd obniżył akcyzę na paliwa, a miesiąc później również podatek VAT z 23 do 8 proc. Wtedy udział obciążeń na rzecz państwa spadł poniżej 30 proc.

W ostatnim raporcie paliwowym Komisji Europejskiej udział podatków w cenie benzyny 95 w Polsce wyniósł średnio 46 proc., a w przypadku diesla - 43 proc. U każdego z naszych sąsiadów te liczby są wyższe. Przykładowo, w Niemczech opodatkowanie "zjada" 58 proc. ceny Pb95 i 50 proc. ceny litra oleju napędowego. W Finlandii udział podatków w przypadku benzyny to 62 proc., gdy dla diesla - 48 proc.

W państwach, które słyną z najtańszych paliw w Unii Europejskiej, takich jak Malta to odpowiednio 56 i 54 proc. W Bułgarii to 45 i 42 proc. Najniższe udziały opodatkowania zanotowano na Cyprze, gdzie wyniosły odpowiednio 44 i 39 proc.

Z jednej strony chciałoby się powiedzieć, że w Polsce na stacjach jest drogo, bo nam państwo "łupi" połowę. Z drugiej jednak, w innych krajach jest drożej - mówi money.pl dr Jakub Bogucki, analityk e-petrol.pl.

Jego zdaniem nie ma co liczyć na to, że państwo zacznie nam zabierać zauważalnie mniej w cenach paliw.

- Temat opodatkowania paliw zawsze wraca w okolicy kampanii wyborczych wraz z pytaniami, dlaczego rządzący nie obniżą akcyzy. Ich odpowiedź zawsze jest jedna: nie mogą, bo takie są decyzje Unii Europejskiej - dodaje dr Bogucki.

W Unii Europejskiej bowiem określono minimalne poziomy opodatkowania paliw w państwach członkowskich. - Dlatego, gdy mówimy, że w cenach paliw są wysokie podatki, to jest to problem na poziomie Unii Europejskiej, a nie wyłącznie Polski. Na przykład opłatę paliwową w Polsce tłumaczy się tym, że to środki przeznaczane na rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej - podkreśla ekspert.

Od 1 stycznia 2024 r. opłata paliwowa poszła w górę. Decyzją nowego ministra infrastruktury Dariusza Klimczaka wzrosła dla wszystkich rodzajów paliw. Jak pisaliśmy w money.pl, mimo że jeszcze kilka lat temu krytykował podnoszenie stawek opłaty paliwowej przez rząd PiS. W 2021 r. Klimczak stwierdził, że opłatę paliwową powinno się wręcz obniżać, by kierowcy mogli płacić mniej na stacjach.

Marcin Walków, dziennikarz i wydawca money.pl