Projekt noweli ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw przewiduje objęcie podatkiem akcyzowym nowych kategorii wyrobów: wielorazowych papierosów elektronicznych, podgrzewaczy, urządzeń wielofunkcyjnych i części do nich, saszetek nikotynowych oraz innych wyrobów nikotynowych.
Zgodnie z OSR projektu (oceną skutków regulacji) stawka akcyzy na urządzenia do waporyzacji (wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze, urządzenia wielofunkcyjne) ma wynieść 40 zł za sztukę. "W przypadku urządzeń wielorazowych akcyza w wysokości 40 zł zostanie zapłacona jednorazowo, a urządzenie będzie mogło być wielokrotnie napełniane płynem, czy używane do waporyzacji wyrobów nowatorskich. Należy mieć na uwadze, że okres użytkowania urządzeń do waporyzacji wynosi średnio ok 2 lat, zatem stawka akcyzy na te urządzenia zawarta w ich cenie sprzedaży rozłoży się na cały okres użytkowania" - wskazano.
Stawka będzie rosła
Dodano, że stawki akcyzy na saszetki nikotynowe i inne wyroby nikotynowe objęto tzw. "mapą drogową", a stawka akcyzy w 2025 r. wyniesie 150 zł/kg, w 2026 r. 200 zł/kg, a docelowa w 2027 r. - 250 zł za każdy kilogram.
Zgodnie z projektem akcyza na płyn zawarty w jednorazowych papierosach elektronicznych zostanie podwyższona od 1 lipca 2025 r. o 40 zł od każdego papierosa. W kolejnych latach poziom akcyzy będzie rósł. Od 1 lipca 2025 r. będzie to 0,96 zł za każdy mililitr i 40 zł od płynu zawartego w jednym papierosie elektronicznym; od 1 stycznia 2026 r. - 1,44 zł za każdy mililitr i 40 zł od płynu; od 1 stycznia 2027 r. - 1,80 zł za każdy mililitr i 40 zł od płynu.
W OSR poinformowano ponadto, że przewidziane dochody budżetu państwa z tytułu nowelizacji wyniosą: w 2025 r. 82,5 mln zł; w 2026 - 433,7 mln zł. Od 2027 do 2034 roku ma być to rocznie 524,7 mln zł. Łącznie w ciągu dekady ma to dać ponad 4,71 mld zł.
Resort finansów wskazał, że wg szacunków w 2023 r. do Polski zaimportowano ok. 53,8 mln sztuk jednorazowych papierosów elektronicznych, a w 2024 r. sprzedaż wyniosła ok 70 mln sztuk i taką liczbę przyjęto do obliczeń. Z kolei na 430 tys. oszacowano liczbę wielorazowych papierosów elektronicznych. Na ok. 2,4 mln sztuk oceniono liczbę podgrzewaczy do wyrobów nowatorskich, przy założeniu, że żywotność takiego urządzenia wynosi 1 rok, a duża część użytkowników ma do dyspozycji dwa takie urządzenia.
Spadek sprzedaży
"Łączna liczba urządzeń do waporyzacji i jednorazowych papierosów elektronicznych została oszacowana na ok. 72,8 mln szt. Dla urządzeń do waporyzacji założono odpowiednio, 50 proc. spadek sprzedaży, natomiast w przypadku jednorazowych e-papierosów przyjęto, że spadek sprzedaży w 2025 r. może wynieść nawet 95 proc. (...) oraz 90 proc. spadek sprzedaży jednorazowych papierosów elektronicznych w latach 2026-2027. W związku z tym do szacunków przyjęto w 2025 roku liczbę ok. 4,9 mln urządzeń do waporyzacji i jednorazowych papierosów elektronicznych oraz po ok. 8,4 mln tych urządzeń w kolejnych latach. W pierwszym roku obowiązywania ww. stawek akcyzy szacuje się, że wpływy budżetowe wyniosą ok. 81 mln zł (wraz z podatkiem VAT należnym od akcyzy). Natomiast w kolejnych latach wpływy budżetowe szacuje się na ok. 414 mln zł. (wraz z podatkiem VAT należnym od akcyzy)" - wskazano w OSR.
Akcyza na papierosy w górę. Jest decyzja
Zmiana w definicji
Nowe przepisy przewidują m.in. zmianę definicji tzw. wyrobów nowatorskich. Zaproponowano też definicję jednorazowych papierosów elektronicznych. W przypadku urządzeń do waporyzacji zajdą zastosowanie ogólne przepisy dotyczące opodatkowania akcyzą wyrobów akcyzowych, w tym przedmiotu opodatkowania, powstania obowiązku podatkowego, właściwości organów podatkowych, rejestracji podmiotów, deklaracji akcyzowych, prowadzenia ewidencji, terminów płatności akcyzy oraz postępowania w przypadku importu.
Zgodnie z projektem podmioty, wobec których powstaną lub będą mogły powstać zobowiązania podatkowe z tytułu wykonywanych czynności z użyciem urządzeń do waporyzacji, będą podlegały obowiązkowi złożenia zabezpieczenia akcyzowego, chyba że znajdą do nich zastosowanie przepisy zwalniające z tego obowiązku. Zabezpieczenie akcyzowe będzie wymagane w szczególności z tytułu produkcji w składzie podatkowym i przemieszczania z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy.
Urządzenia do waporyzacji, podobnie jak płyn do papierosów elektronicznych i wyroby nowatorskie, będą musiały być oznaczone znakami akcyzy.
Według projektodawców, oczekiwanym efektem zmian wprowadzanych w ustawie o podatku akcyzowym jest ograniczenie dostępności cenowej urządzeń do waporyzacji, szczególnie jednorazowych papierosów elektronicznych, zwłaszcza dla młodszej części społeczeństwa rozpoczynającej swój kontakt z używkami prowadzącymi do uzależnień skutkujących nieodwracalnymi szkodami zdrowotnymi.
Rozszerzona w projektowanej noweli definicja wyrobów nowatorskich za takowe uznaje produkty przeznaczone do dostarczania do organizmu człowieka aerozolu powstającego podczas podgrzewania zawartego w nich tytoniu, ale bez procesu spalania, w specjalnie dostosowanych do tego celu urządzeniach (podgrzewaczach).
W obecnym stanie prawnym ustawa o podatku akcyzowym definiuje wyroby nowatorskie jako wyroby zawierające tytoń, jednak jak zauważyli autorzy projektu nowelizacji na rynku pojawiają się również wyroby beztytoniowe, zarówno z nikotyną, jak i bez nikotyny, które nie mieszczą się w obowiązującej definicji wyrobów nowatorskich, a tym samym nie podlegają akcyzie. "Są to wyroby, w których tytoń jest zastępowany dowolnym, nadającym się do tego celu surowcem, najczęściej roślinnym np. herbatą, konopiami siewnymi, czerwonokrzewem (rooibos) itp. W związku z tym powstała potrzeba objęcia akcyzą również tych wyrobów poprzez dostosowanie obecnej definicji wyrobów nowatorskich do zmian na rynku substytutów wyrobów tytoniowych" - wskazano w uzasadnieniu.
