Resort finansów informuje, że pracuje nad zmianami w przepisach podatkowych zarówno dla osób fizycznych, jak i firm, które wspierają Ukrainę. Zmiany w PIT i CIT dotyczące darowizn będą obejmowały okres od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. Będą one dotyczyły darowizn przekazanych:
• organizacjom pozarządowym (również z Ukrainy),
• jednostkom samorządu terytorialnego,
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
• podmiotom wykonującym działalność leczniczą oraz z zakresu ratownictwa medycznego na terytorium Polski i Ukrainy.
Rząd szykuje pakiet zwolnień podatkowych
Zgodnie z nowelizacją, która jest właśnie przygotowywana, kosztem uzyskania przychodów będą również koszty poniesione z tytułu nieodpłatnych świadczeń, a więc np. darmowej pomocy medycznej na rzecz organizacji pozarządowych. Skorzystają na tym przedsiębiorcy (lekarze, weterynarze), którzy w ramach swojej działalności chcą pomagać i oferować swoje usługi za darmo obywatelom Ukrainy.
Pakiet zwolnień podatkowych obejmie również samych Ukraińców.
Trwają również prace, które pozwolą obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium RP z Ukrainy nie płacić podatku od darowizn. Zostanie wprowadzone zwolnienie z tego podatku dla nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy własności rzeczy lub praw majątkowych. Zwolnienie będzie obowiązywało od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r. – informuje wiceminister finansów Artur Soboń.
Teraz osoby otrzymujące darowizny nie płacą podatku, o ile wartość świadczenia (pieniężnego lub rzeczowego) nie przekracza 4 902 zł w ciągu 5 lat. W przypadku czteroosobowej rodziny jest to kwota 19 608 zł (po 4 902 zł na każdą osobę).
Soboń zapowiada również, że jego resort planuje zwolnić z podatku dochodowego świadczenia uzyskiwane od zwykłych osób fizycznych i firm. Obecnie podatkiem nie jest objęta pomoc otrzymana tylko za pośrednictwem organizacji pozarządowych (NGO). Podatek trzeba uregulować, gdy wsparcie pochodzi bezpośrednio od osoby fizycznej czy przedsiębiorcy.
Jak podkreśla wiceminister Soboń, nowe przepisy nie będą szczegółowo wyliczać rodzajów tej pomocy, ale obejmuje ona zarówno świadczenia pieniężne, jak i rzeczowe, w tym np. nieodpłatne udostępnienie lokalu uchodźcom, zapewnienie im żywności, sfinansowanie leczenia czy opłacenie nauki i kursów zawodowych.
Biznes apeluje do rządu
O jak najszybsze zmiany w przepisach podatkowych zaapelowali do rządu przedsiębiorcy. W liście otwartym skierowanym do premiera Mateusza Morawieckiego, który senatorowie oraz przedstawiciele przedsiębiorców z BBC wysłali w czwartek do kancelarii premiera, podkreślili, że są wstrząśnięci zbrodnią Rosji na narodzie ukraińskim, ale też zbudowani postawą wielu polskich przedsiębiorców, którzy w tym trudnym dla siebie czasie niosą naszym sąsiadom wszelką możliwą pomoc.
Sygnatariusze apelu poprosili rząd o pilne zmiany w przepisach podatkowych, wskazując, że obecnie obowiązujące prawo bardzo ogranicza możliwość odpisywania darowizn w podatku dochodowym.
Pomysły przedsiębiorców są bardzo konkretne. Proponują m.in. wprowadzenie nowej ulgi na pomoc charytatywną, z której mogliby skorzystać wszyscy przedsiębiorcy bez względu na rodzaj prowadzonej działalności. Takiej, która dawałaby prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania 200 proc. wartości przekazanych środków pieniężnych oraz 200 proc. wartości środków poniesionych na wytworzenie lub zakupienie towarów będących przedmiotem darowizny. To rozwiązanie zaczerpnięto z przepisów, jakie obecnie dotyczą darowizn na rzecz walki z pandemią COVID-19.
Pomoc musiałaby być przekazywana na rzecz instytucji państwowych oraz organizacjom pożytku publicznego, które niosą pomoc humanitarną Ukrainie. Darowizny rzeczowe dla Ukrainy byłyby zwolnione z VAT.
Ulga za stratę
BCC zwróciło też uwagę, że wiele polskich firm poniosło wymierne straty finansowe w związku z transakcjami, które nie doszły do skutku w wyniku sankcji nałożonych na Rosję i Białoruś. Zgodnie z propozycją organizacji, w przypadku nieotrzymania zapłaty za dostawy i usługi dostarczone do tych państw na podstawie umów zawartych przed 24 lutego, firmy miałyby prawo zaliczyć 200 proc. wartości niezapłaconych należności do kosztów uzyskania przychodu.
W przypadku otrzymania zapłaty w późniejszym terminie, przedsiębiorca miałby obowiązek skorygować przyznaną mu ulgę.
Również Konfederacja Lewiatan przyłączyła się do apelu BBC i Senatu i prosi o czasowe obniżenie stawki VAT do 0 proc. dla dostaw towarów na rzecz organizacji pożytku publicznego, samorządów, jednostek państwowych na cele pomocy humanitarnej dla uchodźców z Ukrainy.
– Dzięki temu przedsiębiorcy przekazujący dary na rzecz organizacji wspierających nie będą zobowiązani do zapłaty podatku VAT od wartości przekazanej pomocy – informuje Przemysław Pruszyński, dyrektor departamentu podatkowego Konfederacji Lewiatan.
Dodaje, że analogiczne rozwiązanie powinno objąć wszelkie usługi świadczone na rzecz uchodźców, m.in. medyczne, usługi hotelowe, transportowe.
Lewiatan uważa, że prawem do odliczenia od postawy opodatkowania podatkiem dochodowym (PIT i CIT) należy objąć również te darowizny przekazane na rzecz podmiotów wspierających ofiary wojny, które nie mają statusu organizacji pożytku publicznego, w tym organizacji ukraińskich. Ponadto prawo do odliczania darowizn powinno być przyznane również przedsiębiorcom opodatkowanym podatkiem liniowym.
Potrzeby będą bardzo rosły
Przedsiębiorcy oferują pracę, rezerwują przy granicy noclegi dla rodzin pracowników i załatwiają transport do różnych miejscowości w kraju, organizują też opiekę nad dziećmi, dopłacają do wynajmowanych mieszkań, organizują punkty konsultacyjne oraz wspierają organizacje humanitarne, które pomagają uchodźcom.
Wraz z upływem czasu i napływem Ukraińców do Polski, potrzeby te będą rosły. Problem ten dostrzega również Jakub Bińkowski, dyrektor Departamentu Prawa i Legislacji ze Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.
– Oczywiście doraźnie potrzebne są zmiany wspierające pomoc Ukraińcom, w tym w szczególności zwolnienie od opodatkowania darowizn przekazywanych na ten cel. Zważywszy na fakt, że napływ uchodźców do Polski będzie jeszcze z pewnością trwał, potrzeby w tym zakresie będą coraz większe – przyznaje Bińkowski.
Podkreśla, że to jednak rozwiązanie doraźne. – W szerszej perspektywie czasowej musimy pamiętać, że bezpieczeństwo militarne i energetyczne kosztuje, w związku z czym czeka nas na pewno poważna dyskusja o modyfikacjach w polityce budżetowej. Zarówno po stronie wydatkowej, w której zakresie trzeba będzie z pewnością zrewidować rozmach prowadzonych programów społecznych, jak i przychodowej – ocenia Bińkowski.