"Polska powinna przejść na system opodatkowania nieruchomości oparty na jej wartości, stosowany w większości krajów OECD, który dokładniej odzwierciedlałby wartość gruntów i byłby bardziej progresywny i wydajny. Obecny system jest słabym wskaźnikiem zamożności i zdolności płatniczej podatników, ponieważ nie uwzględnia innych (niż powierzchnia - przyp. red.) cech nieruchomości i jej lokalizacji, która jest kluczowym czynnikiem determinującym jej wartość" - stwierdza OECD w raporcie poświęconym Polsce.
Byłaby to rewolucyjna zmiana, która wymagałaby dobrego przygotowania i niemałych nakładów. Eksperci od dawna zwracają uwagę, że w Polsce nie ma nawet jednolitego systemu informacji o nieruchomościach. A by na poważnie zająć się zmianami w podatkach, trzeba najpierw uporządkować ewidencję gruntów i budynków oraz usprawnić przepływu danych np. między księgami wieczystymi, ewidencją gruntów i budynków oraz rejestrami PESEL i REGON.
OECD o powiązaniu podatku od nieruchomości z jej wartością
"Zniesienie limitów stawek podatkowych lub ustanowienie jedynie ogólnokrajowej stawki minimalnej i zezwolenie samorządom na jej przekroczenie dałoby im większą autonomię w zakresie pozyskiwania dochodów. Zróżnicowanie stawek na rynku wtórnym zwiększa progresywność opodatkowania. Takie opodatkowanie mogłoby być wprowadzane stopniowo i z zastosowaniem różnych mechanizmów odroczenia" - przekonuje tymczasem OECD w swojej najnowszej analizie o naszym kraju.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zdaniem ekspertów OECD zryczałtowana kwota ulgi podatkowej lub ograniczenie podatku dla mniej zamożnych gospodarstw domowych mogłoby złagodzić wprowadzenie nowej daniny. Z kolei umożliwienie płatności podatku w ratach lub jego odroczenie mogłoby pomóc w rozwiązaniu kwestii płynności finansowej.
Takie środki zastosowano na przykład w Kanadzie lub Danii. Przejście na opodatkowanie oparte na wartości wymagałoby regularnej aktualizacji wartości nieruchomości, co zostało ułatwione dzięki rozwojowi technologii cyfrowych - dodano.
OECD to niejedyna organizacja, która zaleca Polsce zmianę podatku od nieruchomości. To samo rekomenduje Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Proponuje "zwiększenie dochodów z podatku od nieruchomości do poziomu podobnego jak w innych krajach UE". Na tym jednak MFW nie poprzestaje. W raporcie, który ukazał się jesienią 2024 r. rekomenduje Polsce wprowadzenie podatku katastralnego. Podobne zalecenia MFW w sprawie podatku katastralnego i generalnie wyższego opodatkowania majątku, pojawiły się w marcu oraz w czerwcu 2023 r.
Podatek od samochodów i wyższe opodatkowanie spadków
OECD zaleca też Polsce wprowadzenie podatku od pojazdów silnikowych w zależności od emisji zanieczyszczeń.
"Polska nie stosuje żadnego corocznego podatku od posiadania pojazdów na poziomie krajowym, chociaż jego wprowadzenie dla samochodów służbowych zostało zaplanowane na 2026 r. Będzie on miał zastosowanie do około 10 proc. samochodów osobowych i małych samochodów dostawczych. Roczne podatki od posiadania pojazdów są szeroko rozpowszechnione w krajach OECD i różnicowane na podstawie emisji zanieczyszczeń, w celu zachęcenia do zakupu mniej emitujących zanieczyszczenia pojazdów. Planowany roczny podatek od samochodów powinien zostać rozszerzony na wszystkie samochody" - rekomenduje OECD.
Kolejny postulat organizacji to ograniczenie stosowania preferencyjnych stawek VAT, a także wyższe opodatkowanie spadków.
