Dnia 1 października 2002 r. weszła w życie ustawa z dnia 30 sierpnia br. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz.U. Nr 155, poz. 1287).
Ustawa ta określa m.in. warunki restrukturyzacji należności publicznoprawnych od przedsiębiorców oraz zasady ustalania należności podlegających restrukturyzacji i tryb postępowania restrukturyzacyjnego. Restrukturyzacja w tym przypadku sprowadza się do umorzenia niektórych zobowiązań wobec budżetu państwa w zamian za uiszczenie opłaty oraz reformę przedsiębiorstwa.
Co to jest restrukturyzacja i kto jej podlega?
Restrukturyzacja polega na umorzeniu zaległości wraz z należnymi odsetkami za zwłokę lub opłatą prolongacyjną, o ile spełnione zostaną warunki określone w ustawie.
Restrukturyzacją objęci są przedsiębiorcy, o których mowa w przepisach o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, w szczególności którzy tracą zdolność do konkurowania na rynku, wyrażającą się zwłaszcza w znacznym stopniu: zmniejszeniem obrotów, nadmierną zdolnością produkcyjną, wzrostem zapasów, spadkiem zyskowności lub ponoszeniem strat, jak również wzrostem zadłużenia i brakiem możliwości uzyskania bankowych kredytów, poręczeń lub gwarancji.
Ustawy nie stosuje się do przedsiębiorców znajdujących się w likwidacji lub w upadłości.
Co można a czego nie można restrukturyzować?
Restrukturyzacji podlegają:
- znane na dzień 30 czerwca 2002 r. zaległości z tytułu: 1. podatków:
a. podatku dochodowego od osób fizycznych
b. zryczałtowanego podatku dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
c. podatku dochodowego od osób prawnych,
d. podatku od towarów i usług,
e. podatku akcyzowego,
f. podatków zniesionych,
- należności celnych
- wpłat z zysku
- wyszczególnione w ustawie, znane na dzień 31 grudnia 2001 r. zaległości wobec:
- Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
- Funduszu Pracy,
- Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
- Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
- Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
- odsetki za zwłokę od ww. zaległości. Restrukturyzacji podlegają również:
- zaległości w stosunku do których do dnia 30 czerwca 2002 r. zostały wydane decyzje rozkładające na raty lub odraczające termin płatności, lub gdy zaległości te stanowią należności sporne,
- opłaty prolongacyjne ustalone w związku z decyzjami wymienionymi w pkt 1.
Restrukturyzacją na podstawie ustawy nie są objęte:
- zaległości określone decyzjami wydanymi w wyniku postępowania kontrolnego - jeżeli zaległości te określone zostały w związku z dokonywaniem czynności prawnych mających na celu obejście przepisów podatkowych, o należnościach celnych, o ubezpieczeniach społecznych lub przepisów dotyczących wymiaru i poboru tych należności,
- zaległości sporne wyłączone z restrukturyzacji na wniosek przedsiębiorcy,
- zaległości z tytułu składki na ubezpieczenie emerytalne, pozostałe składki na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.
Postępowanie restrukturyzacyjne
Postępowanie restrukturyzacyjne wszczynane jest wyłącznie na wniosek przedsiębiorcy złożony w terminie 45 dni od daty wejścia w życie ustawy tj. od dnia 1 października 2002 r. do dnia 15 listopada 2002 r. włącznie.
Organem restrukturyzacyjnym jest organ właściwy ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę przedsiębiorcy w dniu wejścia w życie ustawy oraz właściwy ze względu na rodzaj zobowiązania podlegającego restrukturyzacji.
Decyzja o warunkach restrukturyzacji wydawana jest w terminie 45 dni od daty wszczęcia postępowania, nie później niż do 30 grudnia 2002 r., dla tych którzy z wnioskiem będą czekać do ostatniej chwili.
Warunki umorzenia zobowiązań podlegających restrukturyzacji
Zgodnie z art. 10 ustawy należności objęte restrukturyzacją podlegają umorzeniu pod warunkiem, że:
- zostały spełnione wymogi zawarte w decyzji o warunkach restrukturyzacji,
- na 30 dni przed upływem termin do wydania decyzji o umorzeniu podmiot przedstawi informację zawierającą podstawowe dane o bieżącej sytuacji finansowej,
- wpłaci opłatę restrukturyzacyjną,
- w dniu wydania decyzji o zakończeniu restrukturyzacji nie posiada zaległości z tytułów:
a) nieobjętych restrukturyzacją podatków, należności celnych, składek ZUS, składek i wpłat na FP, FGŚP, PFRON i NFOŚiGW,
b) składek na ubezpieczenie emerytalne, pozostałych składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne.
Warunek nieposiadania zaległości wymienionych w pkt. 4 uznaje się za spełniony również w przypadku, gdy wymienione w tym przepisie zobowiązanie lub zaległość wraz z odsetkami za zwłokę, nieobjęte postępowaniem restrukturyzacyjnym, zostaną przed wydaniem decyzji o zakończeniu restrukturyzacji rozłożone na raty lub zostaną odroczone terminy ich zapłaty, na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Opłata restrukturyzacyjna
Opłata restrukturyzacyjna, obliczana od sumy należności objętych restrukturyzacją, pozostających we właściwości organu restrukturyzacyjnego, bez odsetek za zwłokę i opłaty prolongacyjnej, wynosi:
1) 1,5% - w przypadku przedsiębiorców korzystających z pomocy publicznej na podstawie ustaw o pomocy publicznej dla przedsiębiorców objętych programami restrukturyzacyjnymi,
2) 1,5% - w przypadku przedsiębiorców, którzy w dniu 30 czerwca 2002 r. posiadali należności od przedsiębiorców, o których mowa w pkt. 1, w wysokości co najmniej 50% ogółu należności na ten dzień,
3) 15% - w przypadku pozostałych przedsiębiorców.
Opłata restrukturyzacyjna powinna być uregulowana w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji warunkach restrukturyzacji.