Zmiany ws. darowizn i spadków. W nowym roku łatwiej uniknąć podatku

Serwis przypomina, że wysokość opodatkowania od darowizn wynika ze stopnia pokrewieństwa między obdarowanym a darczyńcą.

Do grupy I zalicza się: małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do grupy II należą zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry), rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych, natomiast do grupy III - inni nabywcy.

Prawo.pl informuje, że w tym roku opodatkowaniu podlegać będzie nabycie od jednego zbywcy własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł dla nabywców z I grupy podatkowej. Dla nabywców zaliczonych do II grupy - 27 090 zł, a dla nabywców III grupy - 5733 zł (to limit istotny np. przy "zrzutkach" internetowych).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Grzegorz Grochowina, szef zespołu zarządzania wiedzą w departamencie podatkowym w KPMG w Polsce, wskazał, iż dzięki wzrostowi kwoty wolnej od podatku w połowie 2023 r. łatwiej jest uniknąć podatku od spadków i darowizn.

Korzystają na tym przede wszystkim osoby, które nabywają spadki i darowizny od członków bliższej i dalszej rodziny. Jeśli wartość darowizny zmieści się w kwocie wolnej, nabywca nie zapłaci podatku ani nie będzie musiał zgłaszać nabycia do urzędu skarbowego" - wyjaśnia ekspert w rozmowie z serwisem prawo.pl.

Resort finansów podkreśla, że wspomniane kwoty są znacznie wyższe w kręgu bliższej i dalszej rodziny, a nieco wyższe w przypadku osób obcych, należących do III grupy podatkowej.

Ministerstwo uzasadnia, że powodem zmiany limitów jest ryzyko nadużyć podatkowych oraz unikania opodatkowania, zarówno w podatku od spadków i darowizn, jak i w PIT. Chodzi o to, by uniknąć np. powoływania się na fikcyjne darowizny.

Małgorzata Sobońska-Szylińska, adwokat i partner zarządzający w Gekko Taxens, wyjaśnia, że w przypadku darowizn wielokrotnych dla potrzeb ustalenia, czy został przekroczony limit darowizny otrzymanej przez podatnika od konkretnego (tego samego) zbywcy, zlicza się czystą wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od niego w danym roku oraz w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok.

W praktyce oznacza to, iż osoba, która otrzyma darowiznę w 2025 r., musi więc zliczyć wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tego samego darczyńcy w tym roku oraz w latach 2020 - 2024.

Nawet w przypadku, gdy darowizna nie przekroczyła limitu i nie trzeba jej zgłaszać do urzędu skarbowego, podatnicy powinni pamiętać o dokumentowaniu wartości otrzymanych w poszczególnych latach darowizn. Może się bowiem okazać, że limit zostanie przekroczony np. w 2026 r. i wówczas trzeba będzie zgłosić nabycie i zapłacić podatek od wartości przekraczającej kwotę wolną. W przypadku sumowania darowizn należy wziąć pod uwagę limit obowiązujący w dacie otrzymania ostatniej darowizny" - wyjaśnia ekspertka.

Serwis podkreśla, że osoba obdarowana nie sumuje darowizn otrzymanych od wielu osób z tej samej grupy podatkowej. Takie plany pojawiły się w 2023 r., ale nigdy nie weszły w życie. Od początku budziły ogromne kontrowersje, gdyż efektem byłoby m.in. opodatkowanie internetowych zbiórek na leczenie, ale też np. darowizn od gości weselnych.

Osoba zbierająca np. pieniądze na leczenie nie zapłaci podatku, jeśli np. 200 osób wpłaci jej po 100 zł darowizny, czyli w sumie 20 tys. zł. Wpłaty od poszczególnych osób nie przekroczą bowiem limitu. Gdyby natomiast jedna osoba wpłaciła np. 10 tys. zł, wówczas trzeba zapłacić podatek, ponieważ przekroczony zostanie limit 5733 zł - podaje serwis.