Na wakacje samolotem. Czyli, co warto ubezpieczyć

Zakres ubezpieczenia zazwyczaj chroni nie tylko przed zagubieniem, uszkodzeniem i zniszczeniem bagażu przez przewoźnika, ale również od zdarzeń losowych określonych w umowie ubezpieczenia, takich jak pożar lub powódź. Standardowo ochrona ubezpieczeniowa obejmuje również utratę bagażu wskutek kradzieży i rabunku. Natomiast ubezpieczenie na wypadek odwołania lub opóźnienia lotu ma na celu zrekompensowanie kosztów poniesionych w związku z tą niedogodnością.

Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela określony jest w _ Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia _. Rozważając zakup ubezpieczenia warto się zastanowić, czy faktycznie jest ono niezbędne. Prawo bowiem obliguje przewoźników do zwrotu pieniędzy lub zapewnienia alternatywnego środka transportu w przypadku opóźnienia lub odwołania lotu oraz wypłaty odszkodowania z tytułu zgubienia, uszkodzenia lub zniszczenia bagażu.

Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi prawa pasażerów w przypadku opóźnienia, odwołania lotu oraz zagubienia lub zniszczenia bagażu jest Konwencja Montrealska z 1999 r. oraz Rozporządzenie (WE) NR 261/2004.

Artykuł 19. Konwencji Montrealskiej wskazuje, że przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkodę spowodowaną opóźnieniem w przewozie pasażerów, bagażu lub towarów. Nie ponosi jednak odpowiedzialności za szkodę spowodowaną opóźnieniem, jeżeli udowodni, że podjęto wszelkie środki mające na celu uniknięcie szkody oraz podjął wszelkie środki, jakich można było oczekiwać, w celu uniknięcia szkody, a także podjęcie takich środków było niemożliwe. Wszelkie reklamacje należy niezwłocznie zgłaszać przewoźnikowi, u którego został wykupiony bilet. Termin ten wynosi 7 dni, gdy nasz bagaż zostanie uszkodzony, a 21 dni w przypadku opóźnienia jego dostarczenia. Bieg terminu rozpoczyna się od momentu doręczenia bagażu przez przewoźnika.

Zgodnie z artykułem 22. ust. 2. Konwencji, przewoźnik ponosi odpowiedzialność za zniszczenia, zagubienia, uszkodzenia lub opóźnienia w dostawie bagażu do kwoty 1.131 SDR (Special Drawing Rigths, tj. _ Specjalne Prawa Ciągnienia _ – umowna jednostka monetarna, na którą składa się koszyk walut: amerykański dolar, euro, jen japoński i funt szterling.), obecnie jest to 5.594,66 zł.

Zgodnie z Konwencją Montrealską, w przypadku opóźnienia lotu, linie lotnicze ponoszą odpowiedzialność do wysokości 4.694 SDR za każdego pasażera, tj. 23.219,58 zł. Ponadto Rozporządzenie NR 261/2004 wskazuje na dodatkowe prawa przysługujące pasażerom. Artykuł 6 stanowi, że w przypadku przewidywanych opóźnień lotów:

• - o długości do 1.500 km o co najmniej dwie godziny,
• • - na terytorium UE powyżej 1.500 km oraz wszystkich innych lotów o długości od 1.500 km do 3.500 km opóźnionych o trzy lub więcej godzin
• • - innych niż wymienione wyżej o minimum cztery godziny,

linie lotnicze zobowiązane są do zorganizowania pomocy w postaci darmowych posiłków i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania. Dodatkowo pasażerom przysługują bezpłatnie dwie rozmowy telefoniczne oraz dwie przesyłki faksowe lub e-mailowe.

Natomiast kiedy opóźnienie wynosi co najmniej pięć godzin, pasażerom przysługuje prawo do zwrotu kosztu biletów i podróży lub prawo do skorzystania z lotu powrotnego do pierwszego miejsca odlotu pierwszym możliwym połączeniem.

Jeżeli odlot zostanie opóźniony o co najmniej jeden dzień, przewoźnik ma obowiązek zapewnić pasażerowi nocleg w hotelu. W takim przypadku linie lotnicze zobowiązane są również do zorganizowania transportu z lotniska do miejsca zakwaterowania.

Pasażerom, którym lot odwołano przysługują te same prawa, co pasażerom, których lot ulega opóźnieniu. Artykuł 5 Rozporządzenia stanowi, że w przypadku odwołania lotu pasażerowie otrzymują prawo do zwrotu należności lub zmiany planu podróży. Wówczas mogą wybrać pomiędzy:

• - zwrotem kosztu biletu i podróży a możliwością lotu powrotnego w pierwszym możliwym terminie, lub
• • - zmianą planu podróży do miejsca docelowego w najwcześniejszym możliwym terminie, lub
• • - zmianą planu podróży do miejsca docelowego w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera.

Co ważne, przewoźnik jest również zobowiązany do zaoferowania pasażerowi lotu na inne lotnisko niż to, do którego została zrobiona rezerwacja. Obsługujący przelot ponosi koszt transportu pasażera z tego innego lotniska na lotnisko, do którego została zrobiona rezerwacja lub na inne pobliskie miejsce uzgodnione z pasażerem.

Ponadto pasażerowie, których lot odwołano, mają prawo do odszkodowania od linii lotniczych w wysokości:

• - 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 km;
• • - 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 km i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 km do 3.500 km
• • - 600 EUR dla wszystkich pozostałych lotów.

Kwoty tych odszkodowań mogą zostać pomniejszone o 50%, jeżeli przewoźnik zaoferował alternatywny lot do miejsca docelowego.

Należy jednak zwrócić uwagę, że odszkodowanie nie zawsze będzie przysługiwać pasażerowi. Linie lotnicze nie będą zobowiązane do wypłaty odszkodowania w przypadku, gdy zostanie on poinformowany o odwołaniu:

• - co najmniej dwa tygodnie przed planowym czasem odlotu, lub
• • - w okresie od dwóch tygodni do siedmiu dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot najpóźniej dwie godziny przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej cztery godziny po planowym czasie przylotu, lub
• - w okresie krótszym niż siedem dni przed planowym czasem odlotu i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą im wylot nie więcej niż godzinę przed planowym czasem odlotu i dotarcie do ich miejsca docelowego najwyżej dwie godziny po planowym czasie przylotu.

Warto zwrócić uwagę, że przy ewentualnym sporze z przewoźnikiem, to on będzie musiał udowodnić, że skutecznie i we właściwy sposób poinformował pasażerów w odpowiednim terminie.

Dodatkowo, jeżeli przewoźnik może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, również nie jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania. Tak więc w przypadku złych warunków atmosferycznych odszkodowanie również nie przysługuje.

Mając na uwadze prawa przysługujące pasażerowi należy się zastanowić, czy faktycznie zakup ubezpieczenia na wypadek opóźnienia lub odwołania lotu, a także uszkodzenia bagażu ma sens. Odszkodowanie i świadczenia są zagwarantowane prawem i przysługują niezależnie od tego, czy polisa zostanie wykupiona.

Atutem ubezpieczenia bagażu jest ochrona przed kradzieżą i zdarzeniami losowymi. Trzeba jednak pamiętać, że w wielu przypadkach zakres OWU wyłącza odpowiedzialność ubezpieczyciela w niektórych sytuacjach. Dla przykładu, nie będziemy mogli dochodzić odszkodowania z tytułu kradzieży bagażu, jeśli zostanie on skradziony z samochodu zaparkowanego w niestrzeżonym miejscu.

Niemniej, gdy zabieramy na wakacje droższe rzeczy, przydatność ochrony ubezpieczeniowej wzrasta. Jeśli już rozważamy ubezpieczenie bagażu, należy zwrócić uwagę na kilka parametrów polisy.

Ważne, aby suma ubezpieczeniowa i zakres ochrony przedmiotów były adekwatne do wartości ubezpieczanego bagażu i faktycznie obejmował rzeczy, które chcemy ubezpieczyć. Również istotna jest kwestia rekompensaty poniesionej straty.

Ubezpieczyciel może stosować różne metody kalkulacji odszkodowania, w tym obliczanie wartości przedmiotu według aktualnych cen pomniejszonych o zużycie. W takim przypadku wysokość odszkodowania może nie być wystarczająca. Ponadto ubezpieczyciel może zastrzec prawo do tego, żeby zamiast wypłaty odszkodowania, uszkodzony przedmiot naprawić.

Ubezpieczyciel może też ustalić maksymalny limit wartości dla przedmiotów, za których utratę lub uszkodzenie przysługuje odszkodowanie, stosując jednocześnie franszyzę. Co to oznacza? Przy franszyzie na poziomie 75 EUR i limicie wartości bagażu w wysokości 500 EUR, ubezpieczyciel pokryje starty do 500 EUR, do 75 EUR straty zaś pokrywa ubezpieczający.