"W razie niewykonania obowiązku informacyjnego bank może zostać pozbawiony prawa do odsetek. Może tak być nawet wtedy, gdy indywidualna waga naruszenia tego obowiązku i jego konsekwencje dla konsumenta będą się różnić w zależności od przypadku" - napisał na stronie TSUE po rozprawie.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 13 lutego 2025 r. wydał rozstrzygnięcie w polskiej sprawie dotyczącej kredytów konsumenckich i roszczeń opartych o sankcję kredytu darmowego.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Sprawa C-472/23 skierowana do Trybunału dotyczy kredytu konsumenckiego, w którym całkowita kwota kredytu wynosiła 40 tys. zł. Zgodnie z pozostałymi warunkami umowy, całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta wynosiła 64.878,45 zł, która obejmowała kapitał kredytu oraz całkowity koszt kredytu, w skład którego wchodziły odsetki w wysokości 19.985,07 zł i prowizja w kwocie 4.893,38 zł.
TSUE przypomniał, że dążąc do wyjaśnienia tego, czy bank naruszył obowiązek informacyjny przewidziany w prawie Unii i czy pozbawienie go prawa do odsetek i opłat jest zgodne z prawem Unii, sąd polski zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości.
Trybunał przypomniał, że w umowie o kredyt należy podać w sposób jasny i zwięzły RRSO obliczoną w chwili jej zawarcia.
Obliczenie RRSO zakłada jednak, że umowa będzie obowiązywać przez umówiony okres. W związku z tym wskazanie w umowie kredytu RRSO, która okazuje się zawyżona ze względu na fakt, że niektóre warunki tej umowy zostały następnie uznane za nieuczciwe, nie stanowi samo w sobie naruszenia obowiązku informacyjnego - wskazał Trybunał.
"Po drugie, umowa powinna opisywać w sposób jasny i zrozumiały warunki zmiany opłat związanych z jej wykonaniem. Okoliczność, że w tym celu umowa opiera się na wskaźnikach, które dla konsumenta są trudne do zweryfikowania, może naruszać obowiązek informacyjny" - dodał.
TSUE: konsument nie ma wpływu na opłaty
Wskazał, że jest tak wówczas, gdy przeciętny konsument nie może sprawdzić ani zaistnienia okoliczności uzasadniających tę zmianę, ani ich wpływu na te opłaty, nie będąc w ten sposób w stanie zrozumieć zakresu swojego zobowiązania.
"Zadaniem sądu krajowego jest ustalenie, czy jest tak w toczącym się przed nim sporze. Po trzecie, w przypadku naruszenia obowiązku informacyjnego, które wpływa na zdolność konsumenta do dokonania oceny zakresu jego zobowiązania, bank może zostać pozbawiony prawa do odsetek i kosztów" - podsumował TSUE.
Z zastrzeżeniem weryfikacji przez sąd krajowy, Trybunał uznał tę sankcję za proporcjonalną, mimo że waga naruszenia oraz konsekwencje, jakie wynikają z tego naruszenia dla konsumenta, mogą różnić się w zależności od konkretnego przypadku.
