System emerytalny w Polsce składa się z trzech filarów:
- I filar – ZUS oraz OFE,
- II filar – PPE oraz PPK,
- III filar – IKE, IKZE oraz OIPE – są to indywidualne produkty, które umożliwiają każdemu budowanie dodatkowych oszczędności emerytalnych.
OIPE to nowe rozwiązanie, które w 2023 roku pojawiło się w ramach trzeciego filaru. Jego pełna nazwa to ogólnoeuropejski indywidualny produkt emerytalny. Na jakich zasadach on działa?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nowa możliwość oszczędzania na emeryturę
Zgodnie z pomysłem Unii Europejskiej OIPE jest formą budowania kapitału, która ma zapewnić obywatelom UE nowe możliwości oszczędzania na emeryturę. Zaletą OIPE jest to, że posiadacze konta mają możliwość przenoszenia OIPE przy zmianie miejsca zamieszkania z jednego państwa członkowskiego UE do innego.
Polskie przepisy przewidują, że na koncie OIPE może gromadzić oszczędności wyłącznie jeden oszczędzający. Prawo do wpłat na subkonto OIPE przysługuje osobie fizycznej, która ukończyła 15 lat. Wypłata środków z OIPE może nastąpić w formie jednorazowej lub ratalnej.
Wypłata środków zgromadzonych na subkoncie OIPE następuje wyłącznie:
- na wniosek oszczędzającego po osiągnięciu przez niego wieku 60 lat lub nabyciu uprawnień emerytalnych i ukończeniu 55. roku życia oraz spełnieniu warunku:
- dokonywania wpłat na subkonto OIPE co najmniej w 5 dowolnych latach kalendarzowych albo
- dokonania ponad połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty;
- na wniosek osoby uprawnionej – w przypadku śmierci oszczędzającego.
96 mln zł aktywów w OIPE
W Polsce obecnie tylko jedna instytucja finansowa oferuje OIPE. Możliwość budowania kapitału na emeryturę jest dostępna również między innymi w Chorwacji i Słowacji. Według danych firmy Finax statystyczny posiadacz OIPE zgromadził na swoim koncie OIPE 19 143 zł. Niemal każdy wypracował zysk (97,5 proc. klientów).
Po roku w Polsce jest już 5 tys. posiadaczy konta w ramach OIPE, dla porównania w Chorwacji i Słowacji oszczędza po około 2 tysiące osób. Średni wiek uczestnika OIPE w Polsce to obecnie 40 lat, co czwarta osoba w tym gronie to kobieta. Aż 88 proc. klientów posiada OIPE w wariancie składającym się wyłącznie z funduszy akcyjnych.
Ile można wpłacić
Przepisy umożliwiają posiadanie zarówno IKE, IKZE, jak i OIPE, co oznacza, że każda uprawniona osoba może mieć w sumie trzy produkty indywidualne, w których można oszczędzać na emeryturę. Roczne limity wpłat do OIPE i IKE są takie same i w 2024 roku wynoszą po 23 742 zł. W przypadku IKZE limity są dwa: limit dla "zwykłego IKZE" wynosi 9 388,80 zł, natomiast limit wpłat na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego osoby, która prowadzi pozarolniczą działalność, wynosi 14 083,20 zł.
Nowe limity wpłat, na OIPE, ale również na IKE i IKZE, jakie będą obowiązywały w 2025 roku powinniśmy poznać w najbliższych kilkunastu dniach.
Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting
