Za przyjęciem ustawy głosowało 425 posłów, 16 było przeciw a jedna osoba się wstrzymała. Wysokość świadczenia honorowego w projekcie została określona w kwocie 6246,13 zł miesięcznie, przewidziano również mechanizm corocznej waloryzacji świadczenia.
Specjalne emerytury dla 100-latków
Dobrze, że to świadczenie w końcu zostanie uregulowane w ustawie. Od kilku dekad świadczenie dla stulatków było wypłacane na zasadzie świadczenia w drodze wyjątku, dzięki regulacji ustawowej nie będzie już wątpliwości komu i na jakich zasadach świadczenie powinno zostać wypłacone.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Zgodnie z szacunkami liczba osób uprawnionych do świadczenia honorowego wzrośnie z obecnych ponad 6 tysięcy osób do niespełna 13 tysięcy uprawnionych osób w 2034 roku. Natomiast w 2060 roku może już być około 60 tysięcy osób, które ukończą 100 lat. Dokładna prognoza (2025-2034) liczby osób uprawnionych do świadczenia została przedstawiona na wykresie.
Od kilku dekad świadczenie dla stulatków było wypłacane na zasadzie świadczenia w drodze wyjątku, dzięki regulacji ustawowej nie będzie już wątpliwości komu i na jakich zasadach świadczenie powinno zostać wypłacone. Na etapie prac w Senacie mogą się jeszcze pojawić poprawki do ustawy, po zakończeniu prac w Parlamencie ustawa trafi do podpisu prezydenta, ustawa ma wejść w życie od 1 stycznia 2025 roku.
Opracowanie własne na podstawie danych z OSR do projektu ustawy o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia
Zwyczaj trwający ponad 50 lat
Świadczenia dla osób, które ukończyły 100 lat życia przyznawane są obecnie przez Prezesa ZUS w drodze wyjątku na mocy decyzji podjętej przez Prezesa Rady Ministrów w 1972 roku. Przyjęta przez Sejm ustawa o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia zawiera regulacje, które mają na celu unormowanie prawne wieloletniej tradycji szczególnego honorowania osób, które ukończyły 100 lat życia, w postaci przyznawania im świadczenia honorowego.
Obecnie świadczenie jest przyznawane nie tylko osobom pobierającym świadczenia z ZUS, ale również osobom uprawnionym do wojskowej lub policyjnej emerytury i renty inwalidzkiej, a wiec byłym żołnierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej, sędziom i prokuratorom w stanie spoczynku.
Co ważne świadczenie przyznawane jest obecnie w kwocie stałej odpowiadającej wysokości kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia 100 lat życia. Świadczenie obecnie nie podlega waloryzacji, w ustawie przyjętej przez Sejm wprowadzony został mechanizm corocznej waloryzacji.
Według autorów zmian celem regulacji jest także zapewnienie pewności i przewidywalności sytuacji prawnej najstarszej części społeczeństwa. Aktualnie bowiem utrzymanie świadczenia honorowego uzależnione jest od potwierdzenia przez każdego, kolejnego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego decyzji Prezesa Rady Ministrów z 1972 roku. Ustawa zmierza do wyczerpującego uregulowania postępowania poprzedzającego przyznanie świadczenia honorowego.
Zgodnie z ustawą świadczenie ma przysługiwać niezależnie od prawa do świadczenia emerytalno-rentowego lub do uposażenia wypłacanego sędziom i prokuratorom pozostającym w stanie spoczynku, a także uposażenia rodzinnego. Natomiast w razie zbiegu u jednej osoby prawa do więcej niż jednego świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym, wypłacane byłoby tylko jedno świadczenie honorowe.
Świadczenie honorowe ma przysługiwać osobom posiadającym obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia, i które w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty świadczenia mają prawo do świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym. Dotyczyłoby to również osób mających prawo do uposażenia w stanie spoczynku sędziów i prokuratorów.
Świadczenie honorowe finansowane z budżetu państwa
Wysokość świadczenia honorowego w przepisach została określona w kwocie 6246,13 zł miesięcznie. Co ważne, świadczenie honorowe podlegać będzie waloryzacji na zasadach i w terminach określonych przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, czyli w marcu każdego roku tak samo jak emerytury.
W dniu wejścia w życie ustawy, czyli z dniem 1 stycznia 2025 roku, świadczenie z tytułu ukończenia 100 lat życia, przyznane przed dniem wejścia w życie ustawy staje się z mocy ustawy świadczeniem honorowym, które wypłacane jest przez organ dotychczasowy i przysługuje w wysokości 6246,13 zł miesięcznie. Ustawa zakłada, że świadczenie honorowe z tytułu ukończenia 100 lat życia będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych oraz od świadczenia tego potrącana będzie składka na ubezpieczenie zdrowotne.
Co ważne w przypadku osób, które osiągnęły wiek 100 lat przed dniem wejścia w życie ustawy i nie uzyskały świadczenia z tytułu ukończenia 100 lat życia, zastosowanie będą miały przepisy nowej ustawy.
