W świetle prognoz spowolnienie koniunktury może przyjąć kształt litery W (tzw. double dip czyli groźba recesji), a nie, jak w przypadku spowolnienia wywołanego pandemią koronawirusa, kształt litery V - prognozuje NBP i zaznacza, że przewidywania te należy traktować z ostrożnością.
"Prognozy formułowane przez przedsiębiorstwa w pierwszej połowie grudnia pozostawały pod silnym wpływem wojny w Ukrainie oraz jej konsekwencji ekonomicznych, w tym obaw związanych z cenami i dostępnością surowców energetycznych w zimie. Relatywnie wysokie temperatury notowane w listopadzie i grudniu ograniczyły ryzyko wystąpienia braków nośników energii, co mogło spowodować korektę – tj. zmniejszenie pesymizmu – oczekiwań firm" - uważają analitycy NBP.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Bank Centralny dostrzega także coraz większe utrudnienia w dostępie do finansowania bankowego, z którym zmagają się firmy. Banki odmawiają udzielania im kredytów.
"Budownictwo mierzy się z jednej strony z problemem rosnących kosztów, a z drugiej – z utrudnieniami upłynnienia własnej produkcji. Pogarszającą się dostępność kredytów bankowych – przy wysokim zapotrzebowaniu – notowały spółki Skarbu Państwa. Z kolei wysoką skuteczność aplikowania deklarowały duże firmy, przedsiębiorstwa działające w energetyce i spółki samorządowe" - napisano.
Martwi spadek tempa napływu zamówień
Informujący o przyszłych tendencjach w gospodarce Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury (WWK) w gospodarce w styczniu 2023 roku nie zmienił się w stosunku do wartości sprzed miesiąca - podało Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych BIEC.
Według ekspertów BIEC, spośród wszystkich składowych wskaźnika najbardziej niepokoi spadek tempa napływu nowych zamówień trafiających w ostatnim czasie do przedsiębiorstw.
"Niewielka poprawa odnotowana w badaniach sprzed miesiąca, to zapewne efekt okołoświątecznych nieco lepszych nastrojów wśród producentów. Obecny wolniejszy napływ nowych zamówień to przejaw kurczącego się popytu wewnętrznego, który musiał nastąpić w konsekwencji wysokiej inflacji konsumenckiej i rosnących kosztów funkcjonowania przedsiębiorstw" - dodano.
BIEC zwraca uwagę, że napływ nowych zamówień od krajowych odbiorców skurczył się w znacznie większym stopniu niż zamówienia pochodzące od odbiorców zagranicznych, ale oba wskaźniki pozostają na rekordowo niskich poziomach - najniższych od 2012 roku.
"Przewagę firm odnotowujących wolniejszy napływ zamówień obserwujemy niemal we wszystkich branżach (za wyjątkiem producentów pozostałego sprzętu transportowego) oraz we wszystkich grupach wielkościowych przedsiębiorstw" - zaznacza BIEC.
Dodano, że jednocześnie w magazynach przedsiębiorstw produkcyjnych w styczniu zmniejszyły się nieco zapasy wyrobów gotowych, co jest typowe dla pierwszych miesięcy roku. Prócz tych niewielkich comiesięcznych odchyleń, poziom zapasów wyrobów gotowych nie zmienia się od czerwca ubiegłego roku.
Pogorszenie stanu finansów firm
Zdaniem BIEC, jeśli w najbliższych miesiącach popyt dalej będzie się kurczył, pierwszym sygnałem zwiastującym ograniczenie produkcji będą rosnące zapasy.
Eksperci BIEC zwracają uwagę, że konsekwencją zmniejszonego napływu nowych zamówień oraz wzrostu kosztów prowadzenia działalności gospodarczej było pogorszenie ocen menadżerów przedsiębiorstw na temat stanu finansów w zarządzanych przez nich firmach.
"W styczniowych badaniach przewaga odsetka firm uznających, że ich sytuacja finansowa pogarsza się nad odsetkiem firm odczuwających poprawę stanu swych finansów sięgnęła ponad 20 proc. Najgorsze oceny dominują w przemyśle skórzanym, przetwórstwie drewna oraz w przetwórstwie wyrobów mineralnych. Oceny ogólnej sytuacji gospodarczej nadal pozostają na bardzo niskim poziomie, daleko gorszym od nastrojów z okresu światowej recesji lat 2008-09" - wskazano.
Polska gospodarka silnie spowolni do poziomu poniżej jednego procenta w 2023 r. - przewidują ekonomiści z Banku Światowego. W swoim raporcie przyznają jednocześnie, że kraj okazał się odporny na liczne szoki globalne, jak wojna w Ukrainie, kryzys energetyczny czy ostrzejsza polityka pieniężna na świecie.
