Kryzys w Polsce według przedsiębiorców szybko nie minie

Wskaźnik KERNA, w tym kwartale, rejestrujący kierunek nastrojów w MŚP w Polsce spadł do minus 74 pkt (skala +100 do -100). Czy może być jeszcze gorzej? Teoretycznie tak, bo odsetek oceniających pozytywnie, to co dzieje się w krajowej gospodarce topnieje w oczach i obecnie już tylko 4 proc. przedsiębiorców mówi, że gospodarczo _ idziemy ku lepszemu _. Żeby to zobrazować: na 600 losowo zapytanych przedsiębiorców z całej Polski, reprezentujących rozmaite branże, tylko 26 postrzega dokonujące się gospodarcze zmiany, jako pozytywne.

Dla porównania, w 2010 i 2011 roku, również na początku roku, kiedy tradycyjnie wszystko drożeje, a paliwa też nie taniały, odsetek optymistów był sto procent wyższy, niż teraz i przekraczał 11-12 proc. badanych.

W tym kontekście nie dziwią statystyki podane przez GUS, że w całym 2011 roku o 13,9 proc. r/r spadł odsetek chętnych do prowadzenia własnej firmy. Liczba nowo rejestrowanych podmiotów w 2011 roku wyniosła tylko 346 tys. Analiza danych GUS o wyrejestrowaniach firm dopełnia obraz panującego klimatu w firmach. Liczba podmiotów wyrejestrowanych wyniosła 383,6 tys., o 61,4 proc. więcej w ujęciu rocznym.

O tym, że będzie gorzej badani przez nas przedsiębiorcy mówili już w trzecim kwartale ubiegłego roku, jak i rok temu, kiedy wystawiono rządowi Donalda Tuska po raz pierwszy 'żółtą kartkę'. Także w badaniach NBP - o czym pisaliśmy - duzi przedsiębiorcy podkreślali, że końcówka roku będzie ciężka. W przypadku sektora MŚP wpływ na fatalne nastroje miała nie tylko ogólna niepewność i nerwowość na rynkach.

Instytut Keralla Research ocenia, że główną rolę w spadkach nastrojów zaczęły odgrywać realne problemy z finansowaniem działalności. Przypomnijmy, że to właśnie w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorstw w IV kwartale 2011 r. niemal wszystkie banki dokonały zaostrzenia swojej polityki kredytowej. Nie zmieniono natomiast procedur przyznawania kredytów firmom dużym. Ze względu na założone wyższe ryzyka tylko sektorowi MŚP podwyższono więc marże i zaostrzono warunki dotyczące wysokości udzielanych kredytów oraz czasu kredytowania. Tego typu zmiany miały miejsce po raz pierwszy od początku 2010 roku. Obecnie otrzymanie finansowania zewnętrznego jest i droższe i trudniejsze. Zastosowany 'gorset finansowy' nałożony na MŚP, powoduje więc, że niejedna firma boryka się lub będzie miała problemy z terminowym spłacaniem rat i finansowaniem.

Prawdopodobnie to również dlatego, odpowiadając dziś na pytanie o kryzys, przedsiębiorcy nie podzielają ocen wielu komentatorów, a w tym samego rządu. Zapytaliśmy przedsiębiorców wprost, jak wynika z ich doświadczeń, jako szefów firm, czy w ogóle zasadne jest by mówić o kryzysie w naszym kraju? Okazuje się, że łącznie 60 proc. badanych uważa, że w Polsce mamy kryzys. Przy czym 32,8 proc. przedsiębiorców jest tego zdecydowanie pewna, a 27,8 proc. twierdzi, że _ raczej mamy kryzys _. Przedsiębiorcy nie mają też nadziei na szybką poprawę sytuacji ekonomicznej Europy i świata. Połowa ocenia, że dopiero w 2014 rok lub dalej można się spodziewać lepszej kondycji ekonomicznej gospodarek. Wyjścia z kryzysu Europy i świata w tym roku spodziewa się jedynie 8 proc. badanych.

Kalkulator kredytowy

| Kwota kredytu |

Kwota kredytu jest to wysokość udzielonego kredytu. | |
| --- | --- | --- |
| Oprocentowanie |

Oprocentowanie nominalne to oprocentowanie kredytu podawane przez bank w skali roku. | % |
| Okres kredytowania |

Okres kredytowania to okres czasu w ciągu którego musisz spłacić kredyt. W kalkulatorze przyjęto kapitalizację odsetek równą liczbie spłacanych rat. Dlatego okres kredytowania powinien być wielokrotnością okresu kapitalizacji. | lata miesiące |
| Kapitalizacja |

Kapitalizacja określa, jak często bank nalicza oraz odejmuje odsetki od kwoty kredytu. W kalkulatorze kapitalizacja odsetek równa jest liczbie spłacanych rat. Im częstsza jest kapitalizacja odsetek, (im częściej naliczane są odsetki) tym niższa jest efektywna stopa procentowa. | miesięczna kwartalna |
| Raty |

Raty Są dwa podstawowe rodzaje rat: równe i malejące. - równe - od początku do końca spłaty kredytu, kolejne raty mają taką samą wartość. Raty równe oblicza się, dzieląc koszt kterytu przez liczbę rat. - malejące - raty kredytu zmniejszają się wraz ze zmniejszaniem się długu pozostałego do spłacenia. W przypadku rat malejących największe obciążenie z tytułu obsługi kredytu jest na początku. Od pierwszej raty spłacamy bowiem całe odsetki i część kapitału. W miarę jak zmniejsza się kapitał, maleją miesięczne odsetki, stąd kolejne raty są coraz niższe. | równe malejące |
| | | |

Przedsiębiorcy byli też pytani, czy ich zdaniem rząd może czy nie może wspierać gospodarkę wpływając na ceny paliw? Okazało się, że ponad 80 proc. z nich uważa, że rząd ma realny wpływ na ceny paliw. Nie udało się więc rządowi przekonać właścicieli MŚP, że wyłącznym winowajcą radykalnych zwyżki cen są wahania kursów walut i inne czynniki zewnętrzne, niezależne.

Z badania Keralla Research wynika, że przedsiębiorcy sektora MŚP - mimo nastrojów dalekich od optymizmu - podobnie, jak w poprzednich pomiarach, w panikę nie popadają i kierują się twardą rzeczową kalkulacją. Inwestycje są wprawdzie niskie, ale nie zostały w firmach całkowicie zawieszone. Potwierdzają to zresztą także pierwsze dane GUS opublikowane za styczeń tego roku. Nastroje w całej gospodarce są wciąż bardzo słabe, choć następuje lekkie odbicie po IV kwartale ubiegłego roku. Ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym w styczniu oceniany został mniej negatywnie, niż w grudniu, choć gorzej, niż analogicznym miesiącu ostatnich dwóch lat. Ogólny klimat koniunktury w budownictwie w styczniu oceniany został też nieco mniej pesymistycznie, niż w grudniu. Gorzej wygląda natomiast klimat w handlu oraz w firmach usługowych.

Mimo najgłębszego spadku nastrojów wśród przedsiębiorców (wskaźnik KERNA -74,07) small biznes nie mrozi całkowicie inwestycji. 45,8 proc. badanych firm będzie realizować zakupy. Firm, które nie zamierzają inwestować jest 54,2 proc. Liczba zdecydowanych na poniesienie wydatków spadła kw/kw o 3,9 pkt. proc. Wgląda na to, że przedsiębiorcy przystosowują się do funkcjonowania w czasach niepewności i mimo bardzo kiepskich nastrojów starają się 'normalnie' funkcjonować. Na ten kwartał INDEX ZAIR wyniósł -73,7 pkt., co daje spadek 4,04 pkt. kw/kw. Oznacza to, że firmy, które zdecydowały się inwestować, będą to robić dużo skromniej, niż w poprzednim kwartale i zdecydowanie skromniej, niż rok temu w analogicznym czasie. Co oznacza skromniej? Oznacza to, że w praktyce, każde działanie inwestycyjne będzie ukierunkowane na minimalne wydatki realizowane głównie z własnych zasobów finansowych.

Brak reform, wyższy VAT, wyższe rentowe, wyższe wydatki na biurokrację, droższe paliwo i kolejne wpadki rządu nie rokują polepszenia atmosfery do prowadzenia biznesu. Jeśli kolejne zmiany w gospodarce wciąż będą uderzać przede wszystkim w small biznes należy się spodziewać takiego spadku nastrojów, że odsetek optymistycznie oceniających gospodarkę spadnie do zera.