Przed inwazją Rosji na Ukrainę dostawy rosyjskiego surowca stanowiły około 40 proc. zużycia gazu w UE, obecnie jest to zaledwie 7,5 proc. - wynika z danych Komisji Europejskiej.
Dostawy Gazpromu spadły z około 350 mln m sześc. dziennie na początku roku do około 70 mln metrów sześc. dziennie obecnie - podaje "Kommersant".
Podczas gdy dostawy błękitnego paliwa drogą rurociągową drastycznie spadły - zarówno w wyniku sankcji europejskich, jak i działań strony rosyjskiej, tak wzrosły dostawy rosyjskiego skroplonego gazu.
W ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2022 r. (od stycznia do września) UE zwiększyła import rosyjskiego LNG do 15 mld metrów sześciennych. Jak to możliwe?
Komisja Europejska założyła redukcję rosyjskiego gazu do UE o 2/3. To nie oznacza, że rosyjski gaz w ogóle nie jest kupowany. Jest, choć w znacznie mniejszych ilościach. Przede wszystkim ograniczono dostawy gazociągowe na rzecz wzrostu zakupu LNG. Ponadto część z tych dostaw to gaz z rosyjskich złóż kupowany od pośredników.
Dostawy wciąż w obcej walucie
Za produkcję LNG i jego eksport odpowiada rosyjska spółka Novatek. Dostawy skroplonego gazu do UE są realizowane jednak w obcej walucie, w przeciwieństwie do Gazpromu Novatek nie wymaga płatności w rublach - zauważa rosyjski dziennik "Kommiersant".
Jak podał Novatek, do września 2022 r. sprzedaż rosyjskiego LNG na wszystkich rynkach międzynarodowych wzrosła tylko o 0,2 proc. (do 5,99 mld m sześc.). Skok najbardziej widać w ujęciu kwartalnym. Tylko w samym trzecim kwartale 2022 r ten wzrost wyniósł już 12,9 proc. (do 1,93 mld m sześc.).
"Kommiersant" przypomina jednak, że Novatek odpowiada tylko za 60 proc. produkowanego LNG (w ramach projektu Yamal LNG), reszta pochodzi od partnerów przedsięwzięcia - chińskiego CNPC oraz francuskiego Total.
Rosja chce zwiększyć swoje możliwość produkcji i eksportu LNG. Rozszerza dostawy na rynek regionu Azji i Pacyfiku, ponieważ, jak przyznał Novatek, "współpraca z Europą staje się coraz bardziej skomplikowana".
Ambitne plany
Rosja miała bardzo ambitne plany rozwoju gałęzi gazu skroplonego, o czym pisaliśmy w money.pl. Jak zakładano w zatwierdzonej 9 czerwca 2020 r. Strategii Energetycznej Federacji Rosyjskiej, do 2035 r. Rosja miała produkować od 80 do nawet 140 mln ton LNG rocznie, z czego tylko w Arktyce do 91 mln ton.
Według planu moce produkcji LNG miały sukcesywnie rosnąć (46-65 mln ton do 2024 r., 63-102,5 mln ton w latach 2025-2030 oraz 80-140 mln ton w latach 2031-2035). Dziś w wyniku sankcji Rosja nie jest już w stanie zbudować takiego potencjału.
Mimo tego pracuje nad zoptymalizowaniem kosztów dostaw z rejonu Arktyki i Bałtyku poprzez rozwój infrastruktury na Kamczatce. Jak pisaliśmy w money.pl, Putin nakazał do 2025 roku zgazyfikować ten rejon, dostosowując do dostaw m.in. z Sachalin 2.
- Koncepcja zakłada optymalizację kosztu dostarczania LNG na rynki zagraniczne z wykorzystywaniem północnej drogi. Rosja musi wykorzystywać tam drogie jednostki klasy lodołamaczy o wzmocnionym kadłubie, który w zimie potrafi przebić się przez arktyczny lód. Te po przybyciu na Kamczatkę mogłyby być przeładowywane na tańsze jednostki transportujące LNG na dalsze rynki - wyjaśniał nam dr Szymon Kardaś, ekspert OSW.