Kiedy rodzic może wystąpić o alimenty od dziecka?
Rodzic, który chce uzyskać pomoc finansową od swojego dziecka, może złożyć pozew o alimenty do Sądu. Jednocześnie we wniosku musi on udowodnić, że zaistniały przesłanki, które uniemożliwiają mu samodzielnie pokrycie kosztów utrzymania. Jedną z nich jest sytuacja, kiedy rodzic znalazł się w niedostatku, czyli w trudnej sytuacji finansowej, w której nie ma wystarczających środków na zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb.
Potrzeby takie oceniane są indywidualne i mogą być rozumiane jako m.in. wydatki na jedzenie, na leki czy opłaty za mieszkanie. Ponadto nie ma on możliwości podjęcia pracy ze względu na pogorszenie się stanu zdrowia, towarzyszące mu choroby lub podeszły wiek.
Zajęcie pensji przez komornika a świadectwo pracy
Sąd podczas wydawania decyzji co do zasądzenia alimentów bierze również pod uwagę możliwości zarobkowe rodzica. Jeżeli mógłby on podjąć pracę, gdyby dołożył wystarczających starań, nie ma on prawa domagać się świadczenia od dziecka. W sprawie o alimenty istotna jest także sytuacja majątkowa dziecka. Aby Sąd nałożył na nie obowiązek alimentacyjny, dziecko musi mieć dochody na poziomie umożliwiającym wsparcie finansowe rodzica.
Poza tym rodzic nie może domagać się alimentów od potomka, jeśli pozostaje on w związku małżeńskim. Wówczas obowiązek alimentacyjny w pierwszej kolejności obciąża małżonka.
Ile wynoszą alimenty na rodzica?
Tak samo, jak w przypadku alimentów na dziecko, nie istnieje odgórnie ustalona kwota, która określa, jaka powinna być wysokość alimentów na rzecz rodziców. Wysokość świadczenia zależna będzie od indywidualnej sytuacji dziecka oraz uprawnionego do alimentów. Sąd decydując o wysokości miesięcznego świadczenia, bierze pod uwagę:
- miesięczne usprawiedliwione potrzeby rodzica,
- możliwości majątkowe i zarobkowe powoda,
- sytuację materialną dziecka.
Jak uchylić się od płacenia alimentów na rzecz rodzica?
Prawo, które umożliwia rodzicom dochodzenia alimentów od swoich dzieci, nie wyklucza możliwości uchylenia się od płacenia świadczeń alimentacyjnych. W tym przypadku jednak również muszą wystąpić uzasadnione przesłanki.
Dziecko może starać się wykazać, że rodzic ma możliwość podjęcia pracy lub ma majątek, którego wysokość wystarczy mu do pokrycia miesięcznych kosztów utrzymania się. Ponadto, jeżeli pozwany sam znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, może wykazać, że jego miesięczne zarobki i osobiste wydatki, nie są wystarczające do dodatkowego wsparcia finansowego rodzica.
Podczas zasądzania alimentów znaczenie ma również to, jak rodzic znalazł się w niedostatku. Jeżeli nastąpiło to z jego winy, ponieważ zaciągnął długi, nadużywał alkoholu lub uczestniczył w grach hazardowych, to również może być podstawą do oddalenia roszczenia.
Dziecko może także powołać się na przepisy prawa cywilnego dotyczące naruszenia prawa podmiotowego i starać się udowodnić, że żądanie alimentacyjne rodzica jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Może mieć to miejsce, kiedy rodzic:
- zaniedbywał dziecko w dzieciństwie,
- nie spotykał się z nim, nie utrzymywał kontaktu i nie sprawował nad nim opieki,
- nie wywiązywał się z rodzicielskich obowiązków,
- nie płacił alimentów na dziecko,
- nie dbał o więzi rodzinne.
Pozbawienie praw rodzicielskich a alimenty na rodzica
Wedle prawa polskiego ustawowy obowiązek alimentacyjny oraz kwestia władzy rodzicielskiej to całkowicie odrębne i niezależne od siebie sprawy. Wobec tego ograniczenie ani pozbawienie władzy rodzicielskiej nie pozbawia rodzica prawa do żądania alimentów od dziecka w przyszłości. Nawet jeśli rodzic nie sprawował opieki nad dzieckiem, nie wspomagał go w dzieciństwie finansowo, nie dokładał starań do jego wychowania i został pozbawiony władzy rodzicielskiej, wciąż przysługuje mu prawo do świadczenia alimentacyjnego.
W niektórych sytuacjach może jednak okazać się, że wykazanie przed Sądem przez pozwanego powodów, dla których rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej, będzie wystarczające do oddalenia powództwa.
