Po wstrzymaniu dostaw gazu przez Rosję do większości krajów UE w 2022 roku, europejskie firmy pozwały Gazprom w sądach arbitrażowych. Zgodnie z wyrokami, rosyjski koncern musi zapłacić odszkodowania, jednak Moskwa nie uznaje tych decyzji.
Gazprom powołuje się na decyzję rosyjskiego sądu w Petersburgu, który zabronił wypłaty 18 miliardów euro odszkodowań. Sąd argumentował, że sankcje UE ograniczyły możliwość obrony Gazpromu w sądach międzynarodowych, przez co firma nie miała dostępu do "bezstronnego i sprawiedliwego procesu" - podaje portal.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Najwięksi wierzyciele Gazpromu
Największą kwotę odszkodowania – 14,312 mld euro – powinni otrzymać niemieccy odbiorcy gazu: Uniper Global Commodities SE i Methanhandel GmbH. Polska spółka EuRoPol Gaz ma do odzyskania 1,547 mld euro, a pozostałe należności rozkładają się między inne europejskie firmy:
- Axpo Solutions – 623 mln euro,
- OMV Gas Marketing & Trading – 575 mln euro,
- DXT Commodities – 385 mln euro,
- Gasunie Transport Services – 275 mln euro,
- Engie – 305 mln euro.
Łącznie Gazprom otrzymał 13 zakazów wypłaty odszkodowań. Większość firm nie zdecydowała się na odwołanie od tych decyzji, a jedynie cztery przedsiębiorstwa próbują dochodzić swoich praw przed rosyjskimi sądami apelacyjnymi i kasacyjnymi.
Rosyjski dług i jego konsekwencje
Brak wypłat ma poważne konsekwencje dla wiarygodności Rosji jako dostawcy surowców. Firmy europejskie mogą unikać zawierania nowych kontraktów z Gazpromem, co utrudni Rosjanom powrót na unijny rynek gazu.
Teoretycznie możliwe jest zajęcie aktywów Gazpromu w Europie, ale ich wartość jest szacowana na zaledwie kilka procent długu. Ściągnięcie należności przez sądy rosyjskie jest z kolei praktycznie niemożliwe ze względu na ich podporządkowanie Kremlowi - zauważa wnp.pl.
Obecnie gaz ziemny z Rosji wciąż trafia do wybranych krajów, ale nie ma szans na szybki powrót Gazpromu jako dominującego dostawcy dla Europy. Jeżeli Moskwa kiedykolwiek będzie chciała odzyskać rynek, będzie musiała uregulować swoje zobowiązania wobec europejskich firm.