Bank Światowy opublikował nowy raport. Wynika z niego, że w 2021 r. kraje rozwinięte, gdzie mieszka 1/6 populacji globu, wytworzyły 46 proc. światowego PKB, pokazują dane z Międzynarodowego Programu Porównawczego Banku Światowego.
Międzynarodowy Program Porównawczy (ICP), funkcjonujący już 56 lat, jest jedną z najbardziej rozległych i najdłużej prowadzonych inicjatyw statystycznych na świecie. Cykl z 2021 roku, obejmujący 176 gospodarek, stanowi dziesiątą globalną ocenę ekonomiczną od początku programu. ICP opiera się na wyjątkowym partnerstwie wielu agencji międzynarodowych, regionalnych, subregionalnych i krajowych, pracujących według wspólnych standardów i metodologii. Pomyślne zakończenie cyklu 2021, mimo bezprecedensowych wyzwań pandemii COVID-19, świadczy o odporności i zaangażowaniu tych instytucji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Parytety siły nabywczej a kursy walutowe
Jak zauważają autorzy, szacunki ICP oparte na parytetach siły nabywczej (PPP) różnią się od szacunków PKB opartych na rynkowych kursach walutowych. PPP dają dokładniejszy obraz poziomu życia w różnych krajach, ponieważ uwzględniają zróżnicowanie cen towarów i usług. Mogą zatem lepiej odzwierciedlać siłę nabywczą pieniądza w różnych krajach.
Szacunki oparte na kursach walutowych często zawyżają siłę nabywczą w krajach wysokorozwiniętych (gdzie ceny są wysokie), a zaniżają w krajach o niskich dochodach (gdzie ceny są relatywnie niskie). PKB oparte na PPP nie jest zniekształcone przez różnice cen ani wahania kursów.
Kluczowe wnioski z nowych danych
Jak wynika z danych, w 2021 roku trzy największe gospodarki wytworzyły ponad 40 proc. globalnego PKB mierzonego parytetem siły nabywczej. Chiny były największą gospodarką z 19-procentowym udziałem, USA drugim z ponad 15 proc., a Indie trzecim z 7 proc. Kraje o średnich dochodach zwiększyły swój udział w globalnym PKB do 53 proc., z 51 proc. w 2017 roku. Kraje o wysokich dochodach, gdzie mieszka jedna szósta ludności świata, wytworzyły 46 proc. globalnego PKB.
Wśród regionów, Azja Wschodnia i Pacyfik miały najwyższy udział w globalnym PKB, generując jedną trzecią w 2021 roku. Europa i Azja Środkowa wytworzyły jedną czwartą, Ameryka Północna była trzecim co do wielkości regionem z 17 proc., następnie Azja Południowa z 9 proc., Ameryka Łacińska i Karaiby z 7 proc., Bliski Wschód i Afryka Północna z 5 proc., a Afryka Subsaharyjska z nieco ponad 3 proc.
Co z polską gospodarką? Są nowe dane o PKB
Zróżnicowanie poziomu życia na świecie
Dane pokazują również, że w 2021 roku trzy czwarte ludności świata mieszkało w krajach, gdzie średni dobrobyt materialny populacji był poniżej średniej globalnej. Stany Zjednoczone miały najwyższy standard życia na świecie, czterokrotnie wyższy od średniej światowej. Wniosek ten jest możliwy dzięki wskaźnikowi "faktycznej konsumpcji indywidualnej" (AIC) z ICP, który obejmuje wydatki bezpośrednio przynoszące korzyści jednostkom, w tym usługi świadczone przez rządy lub inne podmioty. AIC per capita jest dokładniejszą miarą poziomu życia niż PKB per capita, ponieważ koncentruje się wyłącznie na konsumpcji podnoszącej dobrobyt materialny, a nie na szerszej aktywności gospodarczej.
Jak czytamy dalej, w niektórych z najbogatszych krajów świata, AIC per capita może stanowić zaledwie jedną trzecią lub nawet mniej PKB per capita. Różnica ta wynika z tego, że PKB zawiera znaczący wkład inwestycji, zasobów naturalnych i produkcji nierezydentów pracujących na terytorium danego kraju, co zwiększa PKB, ale niekoniecznie odzwierciedla wydatki przynoszące korzyści jednostkom.
Wnioski z raportu ICP z 2021 roku pokazują pogłębiony obraz, jaki dają wskaźniki oparte na PPP na temat globalnej gospodarki i poziomu życia na całym świecie. Przewodnik Banku Światowego "Parytety siły nabywczej dla tworzenia polityki: wizualny przewodnik po wykorzystaniu danych z Międzynarodowego Programu Porównawczego" dokładnie analizuje zastosowanie PPP i danych ICP w szerokim spektrum kwestii rozwojowych, od ubóstwa i nierówności, przez żywność i żywienie, zdrowie i edukację, po energię i klimat, handel i infrastrukturę, oferując wskazówki dotyczące optymalnego wykorzystania tych informacji.
