- Są to cztery postępowania, które na obecnym etapie toczą się w sprawie. Dotyczą one czterech różnych spółek, które zatrudniają cudzoziemców. Przedmiotem jest zbadanie czy doszło do sfałszowania dokumentów medycznych o dopuszczeniu do pracy - powiedział PAP prok. Bartosz Maliszewski, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Płocku, której podlega tamtejsza prokuratura rejonowa. Dodał, że postępowania te, w formie dochodzenia, wszczęto po zawiadomieniach PIP złożonych w październiku.
Rzecznik wyjaśnił, że sprawa dotyczy podmiotów zarówno polskich, jak i zagranicznych, które wykonują działalność na rzecz Orlenu. Dochodzenia wszczęto z art. 270 Kodeksu karnego, który dotyczy podejrzenia podrabiania dokumentów.
Nie jest to jedyna sprawa dotycząca inwestycji Orlenu, które znalazły się pod lupą śledczych na wniosek inspektorów pracy. Jak zaznaczył prokurator Maliszewski, wszystkie wspomniane wyżej cztery dochodzenia prowadzone są odrębnie od śledztwa wszczętego wcześniej w sprawie naruszania praw pracowniczych obcokrajowców na budowie kompleksu Olefiny III w Orlenie - postępowanie to obejmuje okres od grudnia 2022 r. do września tego roku i dotyczy podwykonawców inwestycji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Śledztwo ws. naruszenia praw pracowniczych na budowie Olefin III
Śledztwo w sprawie zatrudniania obcokrajowców i warunków pracy na budowie kompleksu Olefiny III w Orlenie prowadzone jest z art. 189a par. 1. Kodeksu karnego, który mówi o handlu ludźmi, przy czym według prokuratury w tym przypadku określenia tego nie należy rozumieć dosłownie. W ramach postępowania badana jest bowiem m.in. dokumentacja, jaka była wytwarzana w związku z zatrudnianiem poszczególnych osób oraz wątki związane niedopuszczeniem do kontroli.
Chodzi też o wyjaśnienie czy dochodziło np. do wykorzystywania osób do pracy poprzez wprowadzenie ich w błąd czy też wykorzystywanie ich bezradności, choćby poprzez nieznajomość języka.
W Płocku znajduje się główny zakład produkcyjny Orlenu - największy w Polsce kompleks rafineryjno-petrochemiczny i jeden z największych tego typu w Europie. Umowę na budowę tam kompleksu Olefiny III koncern podpisał w czerwcu 2021 r. ze spółkami Hyundai Engineering z siedzibą w Seulu oraz z Tecnicas Reunidas z siedzibą w Madrycie. Zakończenie inwestycji planowane jest na pierwszą połowę 2027 r.
Pracownicy m.in. z Indii, Malezji, Pakistanu, Filipin i Turkmenistanu
W 2023 r., gdy budowa instalacji Olefiny III już trwała, w jej pobliżu otwarto kontenerowe miasteczko dla pracowników, mogące przyjąć ok. 6 tys. osób, o czym pisał money.pl. Koncern informował wtedy, że do pracy przy budowie - według danych wykonawcy inwestycji - są i będą zatrudniani pracownicy m.in. z Korei Płd. i Hiszpanii, a także z Indii, Malezji, Pakistanu, Filipin, Turcji i Turkmenistanu.
W czerwcu Główny Inspektorat Pracy (GIP) przekazał, że w trakcie kontroli dotyczących przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na budowie Olefin III ujawniono liczne przypadki naruszania tych przepisów, a mandatami ukarano sześć osób, które były odpowiedzialne np. za nieprawidłowe zabezpieczenie ścian wykopu, w którym wykonywano prace instalacyjne, i za niezabezpieczenie przed upadkiem z wysokości krawędzi zbiornika przy wejściu z drabiny.
Według GIP inne nieprawidłowości dotyczyły m.in. braku właściwego nadzoru nad pracami szczególnie niebezpiecznymi, braku wyznaczenia i oznakowania ciągów komunikacyjnych prowadzących do stanowisk pracy, a także niebezpiecznego montażu rusztowań systemowych, niestosowania środków ochrony indywidualnej, w tym brak hełmów ochronnych lub stosowanie ich w sposób nieprawidłowy, a także niewłaściwego stosowania urządzeń chroniących pracowników przed upadkiem z wysokości.
Cudzoziemcy przestali milczeć
GIP przekazał, że działaniami kontrolnymi w związku z pracą obcokrajowców na budowie Olefin III objęto kilkunastu przedsiębiorców i kilkuset cudzoziemców, przy czym sprawdzane były wtedy również legalność zatrudnienia i przestrzeganie prawa pracy, w tym w zakresie wynagrodzeń.
Wcześniej, w maju, gdy PIP zorganizował na terenie budowy Olefin III punkt informacyjny, GIP informował, że żaden z pracowników, który skorzystał z tej formy kontaktu, nie złożył wówczas skargi. Zgłoszenia takie zaczęły napływać później. Było ich kilkadziesiąt i pochodziły od cudzoziemców. Po otrzymaniu zgłoszeń wszczęto wyjaśnienia.
W sierpniu płocka Prokuratura Okręgowa informowała, że wpłynęły tam zawiadomienia o naruszaniu praw pracowniczych obcokrajowców zatrudnionych przy budowie kompleksu Olefiny III w Orlenie i o utrudnianiu kontroli. Zarzuty te - jak podawano - dotyczyły podwykonawców, przeważnie podmiotów zagranicznych. W sprawie podjęto wówczas czynności sprawdzające. Po ich przeprowadzeniu zdecydowano ostatecznie o wszczęciu śledztwa.
