O sprawie pisze "Financial Times". Objętościowo eksport nawozów przez Rosję spadł zauważalnie, bo aż o 10 proc. Jednak pod względem wartościowym wzrósł w 2022 r. porównaniu z 2021 r. aż o 70 proc. - wynika z danych ONZ. Mowa tu o kwocie 16,7 mld dol.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Rosja zarobiła na nawozach
Eksport żywności i nawozów przez Rosję nie jest objęty sankcjami. To jeden z największych eksporterów świata, powstały zatem obawy, że sankcje nałożone na Rosję w tym zakresie uderzą pośrednio w inne, biedniejsze kraje. A głód jest dla Putina równie przydatną bronią, jak ceny gazu czy irańskie drony.
Mimo tego wyjątku, w związku z licznymi sankcjami, przedstawiciele UE obawiali się, że uczestnicy tego rynku - importerzy, dostawcy, ubezpieczyciele będą się niejako sami siebie prewencyjnie sankcjonować, by nie nadepnąć przypadkiem na legislacyjną czerwoną linię. W grudniu UE doprecyzowała te przepisy, poszerzając listę wyjątków oraz uprawnionych do obrotu nawozami podmiotów.
Załamał się rosyjski eksport ropy. Oto powód
Ceny nawozów
Ceny nawozów mocno podskoczyły jeszcze przed zbrojnym wejściem Rosjan na terytorium Ukrainy w lutym 2022 r. Zaczęły rosnąć wcześniej, gdy Rosja zaczęła bawić się kurkiem z gazem i ograniczać przepustowość, a bez gazu ciężko mówić o produkcji nawozów azotowych. Kolejny ważny typ nawozu - potaż - również mocno drożał przed wojną - to efekt sankcji nałożonych na Białoruś za tłumienie protestów antyrządowych. Kraj rządzony przez Łukaszenkę jest jednym z głównych eksporterów potażu.
Potem sytuacja się zaogniła. Po zerwaniu relacji z Rosją przez Zachód zaczął się na dobre kryzys gazowy. To wywołało przestoje w produkcji i zamknięcia fabryk, co zmniejszyło podaż nawozów na rynku i jeszcze zwiększyło ceny. Na to nałóżmy kolejny czynnik - wyższe ceny gazu, a więc wyższy koszt produkcji.
Kolejny problem Putina
Jak pisze "Financial Times", jest i pozytywna strona. Istnieje małe prawdopodobieństwo, że Rosji uda się utrzymać tak wysoki wynik eksportowy. Ciepła pogoda i ostatnie obniżki cen gazu do poziomów nieobserwowanych od początku wojny, doprowadziły do obniżenia kosztów nawozów i zwiększenia produkcji po stronie Zachodniej.
Próżno szukać odbicia w eksporcie ważnego związku chemicznego - amoniaku. Wynika to z zamkniętego rurociągu biegnącego przez Ukrainę, którym był transportowany. Rosja odpowiadała za ok. 12 proc. globalnego rynku i eksport amoniaku w 2022 r. spadł o 76 proc.