Rekordowe wydatki na obronność. Tak świat się zbroi

Globalne wydatki na wojsko rosły konsekwentnie od dziewięciu lat, ale wzrost o 6,8 proc. odnotowany w 2023 roku był największy od roku 2009. Wszystkie 10 państw o największych budżetach wojskowych, na czele z USA, Chinami i Rosją, zwiększyło swoje wydatki.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"Wzrosty były spowodowane pogarszającym się sytuacją związaną z bezpieczeństwem, szczególnie w Europie oraz na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej, gdzie odnotowano duże wzrosty, podobnie jak w niektórych kluczowych krajach azjatyckich. Ponadto łagodzenie inflacji pozwoliło wielu krajom inwestować w nowe możliwości, a nie tylko pokrywać wyższe koszty operacyjne i płace. Jedynym regionem, w którym nie odnotowano realnych wzrostów, była Afryka Subsaharyjska, gdzie wydatki na obronność spadły o 3,7 proc." - pisze w najnowszym opracowaniu International Institute for Strategic Studies.

W ciągu ostatniego roku europejskie wydatki na obronę wzrosły o 11,7 proc., osiągając 457 miliardów dolarów, a rok 2024 był dziesiątym z rzędu rokiem wzrostu.

Znacząco urosły także wydatki na obronność Rosji. Instytut wylicza, że wzrosły aż o 41,9 proc. ujęciu realnym, osiągając szacunkowe 13,1 bln rubli (145,9 mld USD).

Szef NATO Mark Rutte powiedział, że choć debata jest na wczesnym etapie, to spodziewa się, że nowe zobowiązanie Sojuszu w sprawie wydatków na obronność wyniesie ponad 3 proc. PKB.

Minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz powiedział w czwartek w Brukseli, że podczas szczytu NATO w Hadze zamierza zaproponować państwom sojuszniczym rozpisanie kilkuletniego planu zwiększenia wydatków na obronność. - W ten sposób uda im się przeznaczać na zbrojenia 5 proc. PKB - ocenił.

Szef polskiego MON powiedział w Brukseli, że Polska, która w 2025 r. przeznaczy na ten cel 4,7 proc. PKB, jest wzorem dla innych państw - co podkreślił w środę szef Pentagonu Pete Hegseth. Dodał jednak, że jako minister "stąpa twardo po ziemi" i zdaje sobie sprawę z tego, że szybkie podniesienie wydatków może być dla wielu państw niemożliwe. "Nie da się z dnia na dzień podnieść poprzeczki z 2 proc. PKB do 5 proc. PKB, skoro część państw nie była w stanie w ciągu dekady podskoczyć z 1,5 proc. do 2 proc." - zauważył minister.

W Monachium w piątek rozpocznie się 61. Monachijska Konferencja Bezpieczeństwa, która potrwa do niedzieli. Jednym z kluczowych tematów będzie sytuacja na Ukrainie. Okazję do bezpośrednich rozmów będą mieli prezydent Wołodymyr Zełenski i wiceprezydent USA J. D. Vance.

W centrum uwagi będą przede wszystkim konflikt na Bliskim Wschodzie oraz wojna w Ukrainie. Tuż przed Monachijską Konferencją Bezpieczeństwa prezydent USA Donald Trump odbył rozmowy telefoniczne z przywódcą Rosji Władimirem Putinem, a następnie z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Trump ogłosił, że uzgodnił z Putinem natychmiastowe rozpoczęcie negocjacji pokojowych.

Media spekulują, że podczas konferencji prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski może spotkać się osobiście z przedstawicielami administracji Trumpa, w tym wiceprezydentem USA J.D. Vancem, sekretarzem stanu Marco Rubio oraz wysłannikiem prezydenta USA na Ukrainę Keithem Kelloggiem.