O podjęciu decyzji przez Radę Ministrów poinformował minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. "Rząd przyjął ustawę wspierającą i reformującą finanse samorządów. Będzie więcej pieniędzy dla gmin, powiatów i województw. Blisko 25 mld zł w roku 2025 i ponad 340 mld zł w ciągu najbliższej dekady Lewica od lat walczyła o wzmocnienie i ustabilizowanie JST. Dziś renesans idei samorządu staje się faktem!" - napisał w serwisie X.
"Wszyscy koalicjanci stoją za tą reformą murem" - przekonuje minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz. Jak dodaje, ustawa "wprowadza pożądane zmiany w polityce regionalnej".
Niedługo później, podczas konferencji prasowej, decyzję potwierdził premier Donald Tusk. - W 2025 roku do samorządów trafi o 25 mld zł więcej niż przed zmianami w dochodach JST - powiedział. Jak przekonywał, "dzięki zmianom samorządy otrzymają 345 mld zł więcej w ciągu 10 lat".
Finanse samorządów po nowemu
Zmiany mają sprawić, że lokalne budżety nie będą już odczuwały reform podatkowych wprowadzanych przez rząd. Zwłaszcza w postaci obniżek podatków, wprowadzania ulg czy zwolnień.
Projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (JST) przygotowało Ministerstwo Finansów. To największa tego typu reforma od 2003 roku i jedna z większych pozycji wydatkowych w projekcie przyszłorocznego budżetu - bo aż 24,8 mld zł.
Główna zmiana polega na tym, że samorządy nie będą miały procentowych udziałów we wpływach z PIT i CIT. Podstawą do naliczania ich dochodów będą dochody podatników zamieszkałych na ich terenie. Na podstawie specjalnego algorytmu zostanie im przydzielony udział w PIT i CIT. Taki ruch ma spowodować, że wszelkie reformy podatkowe rządu, typu ulgi czy zwolnienia, nie będą mogły wpływać na to, co przypada potem władzom lokalnym.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Resort finansów zapewnia, że każdy samorząd będzie miał zagwarantowane wyższe dochody niż obecnie, tj. nie mniej niż 4 proc. ale nie więcej niż 10 proc. Ważna zmiana dotyczy też tego, że do bazy naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT będą wliczane dochody z podatku zryczałtowanego od przychodów ewidencjonowanych (dziś samorządy nie mają udziału w ryczałcie, a jednocześnie Polski Ład spowodował, że wielu podatników przeszło właśnie na tę formę opodatkowania). Do tego na potrzeby rozdziału środków nastąpi wydzielenie miast na prawach powiatu jako oddzielnej kategorii JST (obok gmin, powiatów i województw).
Resort finansów zadeklarował też przedłużenie do końca 2029 r. obowiązywania złagodzonych obecnie reguł fiskalnych dla JST (ujętych w art. 242 i art. 243 ustawy o finansach publicznych).
Teraz projektem ustawy zajmie się Sejm.