Zgodnie z projektem opublikowanym w czwartek na stronach rządowego centrum legislacji (RCL), zadanie tworzenia i utrzymywania strategicznych zapasów gazu od 1 października 2025 r. przejmuje Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS).
Zakupy gazu i koszty jego magazynowania przez RARS będą finansowane z Funduszu Zapasów Interwencyjnych i Zapasów Strategicznych Gazu Ziemnego, zasilanego z comiesięcznej opłaty, płaconej przez przedsiębiorstwa zlecające usługę przesyłania gazu. Agencja będzie kupować gaz na giełdzie. Ponadto, będzie miała możliwość zakupu lub sprzedaży gazu w trybie przetargów, aukcji lub zamówień publicznych.
RARS zdecyduje gdzie będzie trzymać zapasy
Dodatkowo RARS sama będzie mogła zdecydować, gdzie będzie trzymać zapasy, z zastrzeżeniem, że będzie musiała istnieć możliwość dostarczenia ich do krajowego systemu przesyłowego w czasie nie dłuższym niż 50 dni w sytuacji uzasadniającej uwolnienie tych zapasów. Projekt zezwala na magazynowanie gazu przez RARS w Polsce, innych państwach UE i państwach członkowskich EFTA, będących stronami umowy o EOG.
Wysokość opłaty gazowej określi właściwy minister w rozporządzeniu, biorąc pod uwagę zadania Agencji, ceny gazu, koszty magazynowania; w Ocenie Skutków Regulacji wskazano, że za maksymalny koszt magazynowania gazu przyjmuje się zatwierdzoną w 2024 r. taryfę krajowego operatora systemu magazynowania - należącej do Orlenu spółki Gas Storage Poland w ramach elastycznej umowy długoterminowej dla kawern przy wykorzystaniu maksymalnej mocy zatłaczania i odbioru.
W projekcie proponuje się ujednolicenie regulacji dotyczących listy tzw. odbiorców wrażliwych, czyli takich, którym nie można ograniczać dostaw gazu. To m.in. gospodarstwa domowe czy wymienione podmioty użyteczności publicznej.
Projekt wskazuje, że operatorzy wyspowych systemów gazowych, niepołączonych z krajową siecią gazową, są zobowiązani do zapewnienia ciągłości dostaw gazu do odbiorców wrażliwych na własną rękę.
Zredukowane obowiązki
Przewidziano również zmiany w systemie zapasów obowiązkowych ropy i paliw. Zobowiązani do ich utrzymywania przedsiębiorcy będą mieli zredukowane obowiązki, ponieważ część z nich przejmie RARS. Od połowy 2025 r. będą musieli utrzymywać zapasy na 50, a nie na 53 dni zabezpieczenia. Wskaźnik ten od 30 czerwca 2026 r. ma spaść do 47 dni, a od 30 czerwca 2027 r. - do 45 dni.
W Ocenie Skutków Regulacji szacuje się, że koszt utrzymywania strategicznych zapasów gazu w 2026 r. wyniesie nieco ponad 1 mld zł, a w kolejnych spadnie poniżej 800 mln zł rocznie.
Natomiast szacunkowy plan finansowy na lata 2025–2028 zakłada, iż dla zapewnienia utrzymywania przez RARS zapasów agencyjnych ropy naftowej i paliw wpływy ze składek powinny orientacyjnie wynosić w latach 2025-2027 odpowiednio: 1,35 mld zł, 1,39 mld zł oraz 1,43 mld zł.
