Irkut MC-21 miał wejść do służby już w 2022 r. i stać się dumą całej Rosji. To pierwszy komercyjny samolot zaprojektowany tam od upadku ZSRR. Wąskokadłubowy odrzutowiec, zdolny zabrać na pokład do 211 pasażerów, miał stać się filarem rosyjskiego Aeroflotu. Narodowy przewoźnik Rosji dziś jest uzależniony od Boeinga i Airbusa przy budowaniu swojej floty.
Rosjanie liczyli też na eksport MC-21, a tym samym przełamanie światowej dominacji obu gigantów z branży lotniczej. Jak pisze agencja Bloomberga, już wcześniej nałożone sankcje spowodowały opóźnienia i przekroczenie kosztów projektu. Teraz europejskie przedsiębiorstwa lotnicze wstrzymują eksport wskutek sankcji, które spadły na Rosję w odpowiedzi na rozpoczętą wojnę w Ukrainie.
Irkut MC-21 traci zachodnich dostawców części do samolotu
"Pod koniec ubiegłego roku rosyjski certyfikat otrzymała wersja z silnikami Pratt & Whitney firmy Raytheon. Jednak nowa fala sankcji nałożonych przez Rosję w związku z wojną na Ukrainie może zagrozić terminowi wprowadzenia samolotu na rynek, a także wstrzymać realizację całego projektu" - podkreśla Bloomberg.
Cytowany przez agencję Richard Aboulafia, analityk lotniczy z AeroDynamic Advisory, mówi, że w tej sytuacji Irkut MC-21 musi zostać "wymyślony na nowo, a to zajmie kilka lat".
Dostawcą kół i hamulców do samolotu MC-21 miała być brytyjska firma Meggitt Plc. Już zapowiedziała wszelkie dostawy do Rosji. Z kolei Senior Plc miało dostarczyć systemy wentylacji kabiny. To przedsiębiorstwo również ogłosiło, że nie może dłużej uczestniczyć w programie.
Amerykańscy producenci mieli dostarczyć systemy nawigacji i zasilania. Francuski Safran miał być dostawcą kilkunastu komponentów, wliczając w to wyposażenie kokpitu. Firma już zapowiedziała, że zastosuje się do nakładanych przez władze sankcji.
Bloomberg podkreśla, że Irkut odmówił komentarza. Przypomina też, że firma znalazła krajowych dostawców kompozytowych skrzydeł samolotu już wtedy, gdy Donald Trump, ówczesny prezydent USA, rozszerzył restrykcje, włączając w nie projekty dla lotnictwa cywilnego. Były to sankcje w odpowiedzi na aneksję ukraińskiego Krymu.
W 2020 r. koncern informował, że zebrał w regionie zamówienia na 175 samolotów, z czego 50 dla rosyjskiego Aeroflotu. W 2016 r. zakładano, że do 2035 r. rynkowy udział Irkuta MC-21 sięgnie 5-10 proc.
Irkut MC-21. Miał przenieść przemysł lotniczy Rosji w nową erę
Ambicje Rosjan zdradza już nazwa nowego samolotu. MC-21 to skrót od rosyjskich słów "Магистральный самолёт 21 века", oznaczających "samolot liniowy XXI wieku".
Ma być dostępny w dwóch wariantach, które w zależności od konfiguracji będą one mogły przewozić od 130 do 211 pasażerów. Ponadto samoloty zamawiane przez klientów z Rosji miały otrzymać silniki Awiadwigatiel PD-14, a MC-21 produkowane na eksport - silniki Pratt&Whittney PW1000G.
Choć budowa pierwszego prototypu rozpoczęła się w 2014 r., historia tego projektu jest znacznie dłuższa. Już pod koniec ZSRR radzieccy konstruktorzy pracowali nad nowym samolotem, który miał zastąpić Jaka-242. Projekt porzucono w 1993 r., bo zabrakło funduszy. Irkut MC-21 to jego unowocześniona, dopracowana wersja, którą wspólnie opracowały biura projektowe Jakowlewa i Iljuszyna na konkurs w 2002 r.
W 2008 r. Iljuszyn wycofał się z projektu, a głównym projektantem został Irkut, który cztery lata wcześniej wykupił Jakowlewa. Oblot pierwszego egzemplarza MC-21-300 miał miejsce 28 maja 2017 r.
Samolot ma 36,8 m długości w mniejszym wariancie i 44,2 m długości w większej wersji. Rozpiętość skrzydeł to 35,9 m, a wysokość - 11,5 m. Prędkość przelotowa Irkuta MC-21 to 870 km/h, a zasięg wynosi około 6-6,4 tys. km.
Bloomberg przypomina, że Boeing oraz Airbus wycofały się z dostaw części oraz usług dla rosyjskich linii lotniczych. To zaś może sprawić m.in. że z czasem obecna flota Aeroflotu zostanie uziemiona na dłużej, bo nie będzie mogła być właściwie serwisowana.
Zerwanie współpracy zachodniego przemysłu lotniczego z Rosjanami stawia nowe wyzwania przed krajowym przemysłem lotniczym w Rosji. Dlatego cytowany przez agencję analityk John Strickland nie wyklucza, że w dłuższej perspektywie uda się zbudować sieć dostawców komponentów do samolotów.