To wielkie zagrożenie. Wiceszefowa KE: dotyczy co trzeciego dziecka

Konwencja o prawach dziecka została podpisana 20 listopada 1989 roku. W rocznicę tego wydarzenia wiceprzewodnicząca KE Dubravka Šuica, komisarz do spraw rynku wewnętrznego Thierry Breton i dyrektor wykonawcza UNICEF-u Catherine Russell opublikowali list, poświęcony zagrożeniom, na jakie narażone są dzieci w cyfrowym świecie. W money.pl jako jedyni publikujemy jego treść:

"Trzydzieści trzy lata temu światowi przywódcy spotkali się, by przyjąć Konwencję o prawach dziecka. W skali globalnej potwierdza ona, że prawa dziecka są prawami człowieka, jednakowo zasługującymi na ochronę.

Twórcy konwencji z 1989 r. nie mogli jednak wiedzieć, jak radykalnie zmieni się dzieciństwo pod wpływem technologii cyfrowej i internetu. Stworzyli oni jednak podstawy, które mogą posłużyć za wskazówki również współcześnie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Na całym świecie dzieci coraz wcześniej zaczynają korzystać z internetu i coraz więcej czasu spędzają w sieci. Między 2010 r. a 2020 r. czas ten w wielu krajach niemal się podwoił. Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej zmieniła sytuację. W przypadku europejskich dzieci oznacza to około 6–7,5 godziny dziennie w internecie. Najnowsze badania pokazują, że większość dzieci posiadających smartfony twierdzi, że korzysta z nich "prawie przez cały czas", zwłaszcza w obszarze mediów społecznościowych.

Korzyści płynące z tej głębokiej zmiany są oczywiste – szerszy dostęp do edukacji, rozrywki i możliwości. Istnieje też jednak ryzyko.

Co trzecie dziecko na świecie zgłasza przypadki nękania w internecie. W 2020 r. 33 proc. dziewcząt i 20 proc. chłopców w Europie twierdziło, że co najmniej raz w miesiącu napotyka na niepokojące treści. Ostatnie badania pokazują, że w latach 2020–2021 w niektórych częściach Afryki i Azji od 1 do 20 proc. dzieci co najmniej raz doświadczyło wykorzystywania seksualnego lub niegodziwego traktowania w celach seksualnych w internecie.

Dzieci są również w coraz większym stopniu narażone na wbudowane i niewidoczne technologie, w tym algorytmy, systemy analityki predykcyjnej, a nawet systemy lokalizujące użytkownika – potencjalnie naruszające ich prawo do prywatności.

Jednocześnie, mimo wszechobecności technologii cyfrowych, miliony dzieci nadal nie mają dostępu do korzyści płynących z internetu. W gospodarce, która staje się coraz bardziej cyfrowa, wpływ tych różnic będzie również narastał, jeżeli nie podejmiemy już teraz kroków, by rozwiązać ten problem.

Każde dziecko – bez względu na to, kim jest i skąd pochodzi – ma równe prawo do bycia bezpiecznym i zauważonym. Wszystkie dzieci zasługują na możliwość rozwoju w środowisku cyfrowym, w którym tych praw się przestrzega i w którym prawa te się chroni. Jest to główna zasada przedstawionego na początku tego roku wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego Europejskiej deklaracji praw i zasad cyfrowych w cyfrowej dekadzie.

Innym kamieniem milowym w tym zakresie jest również przyjęty właśnie unijny akt o usługach cyfrowych. Przyczyni się on do stworzenia bezpieczniejszej przestrzeni cyfrowej dzięki ustanowieniu rygorystycznych wymogów dla platform internetowych w celu ochrony małoletnich oraz zakazaniu reklam i potencjalnie szkodliwych dobieranych algorytmicznie treści skierowanych do dzieci.

Także nowa strategia na rzecz lepszego internetu dla dzieci, będąca cyfrowym komponentem strategii UE na rzecz praw dziecka, pomoże zadbać o to, by każde dziecko w Europie było chronione, upodmiotowione i szanowane w internecie. W ramach tej strategii Komisja Europejska rozpoczyna opracowywanie kodeksu postępowania dotyczącego projektowania produktów i usług cyfrowych dostosowanego do wieku, w który to proces będą angażowane dzieci. Strategia ma również wypromować skuteczne narzędzia weryfikacji wieku i pomagać państwom w wymianie dobrych praktyk dotyczących edukacji w zakresie umiejętności korzystania z mediów.

Ochrona dzieci w internecie oraz poprawa ich dostępu do cyfrowego uczenia się i innych możliwości jest również ważnym elementem prac UNICEF-u na całym świecie. Obejmuje ona współpracę z rządami w celu opracowania polityki i ram prawnych, takich jak polityka UE, wspieranie ministerstw edukacji w promowaniu umiejętności cyfrowych dzieci i umiejętności w zakresie bezpieczeństwa online czy współpracę z liderami branży, by znajdować innowacyjne rozwiązania zapewniające bezpieczeństwo dzieci w internecie.

Przy pomocy programów takich jak Global Kids Online i projektów takich jak Disrupting Harm UNICEF pomaga również tworzyć praktykę opartą na dowodach na temat cyfrowych praw dzieci, by pomagać zrozumieć, jak transformacja cyfrowa społeczeństwa wpływa na życie i dobrostan najmłodszych.

UNICEF współpracuje również z partnerami w rządach i przemyśle technologicznym, by każde dziecko miało dostęp do cyfrowego uczenia się. Na przykład Giga wykorzystuje doświadczenie UNICEF-u w dziedzinie edukacji i zamówień publicznych, wiedzę ITU w zakresie regulacji i polityki oraz zdolność sektora prywatnego do szybkiego stosowania rozwiązań technicznych, by zapewnić każdej szkole na świecie połączenie z internetem. Learning Passport, cyfrowa platforma edukacyjna, którą uruchomiono w 2018 r., by dotrzeć do dzieci przesiedlonych, służy obecnie ponad 2 mln dzieci w 17 krajach.

Każdy ma w tej kwestii do odegrania jakąś rolę. Dlatego też decydenci polityczni, liderzy przemysłu, pedagodzy, rodzice oraz dzieci i młodzież spotkali się pod koniec października w Brukseli na Forum Bezpieczniejszego Internetu, aby omówić, w jaki sposób można sprawić, by internet stał się lepszym miejscem dla dzieci.

Upodmiotowienie jest punktem wyjściowym. Musimy uczyć dzieci – a także ich rodziców, opiekunów i nauczycieli – jak rozpoznawać zagrożenia w internecie, jak zrozumieć, co jest prawdziwe, a co fałszywe, a także jak najlepiej wykorzystać możliwości cyfrowe. Znajdujące się w całej Europie centra bezpieczniejszego internetu pomagają w tym, udostępniając na przykład młodym ludziom platformę, gdzie mogą dzielić się swoimi obawami i spostrzeżeniami. Każdy kraj powinien rozważyć utworzenie tego rodzaju cyfrowych sieci wsparcia.

Ochrona w internecie, upodmiotowienie cyfrowe i włączenie cyfrowe to wyzwania globalne. Łącząc siły, możemy skuteczniej i efektywniej zająć się tymi kwestiami. Musimy dążyć do zbudowania naszego społeczeństwa cyfrowego na fundamencie bezpiecznej, pewnej i zaufanej przestrzeni cyfrowej – dla każdego dziecka i dla każdego w ogóle i wszędzie."

Dubravka Šuica, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej i komisarz do spraw demokracji i demografii

Thierry Breton, komisarz do spraw rynku wewnętrznego

Catherine Russell, dyrektor wykonawcza UNICEF-u

Śródtytuły pochodzą od redakcji

Jeśli chcesz być na bieżąco z najnowszymi wydarzeniami ekonomicznymi i biznesowymi, skorzystaj z naszego Chatbota, klikając tutaj