W obliczu starzenia się społeczeństw i wydłużenia wieku emerytalnego, pokolenie silversów rysuje się jako kluczowy element na mapie rynku pracy, odgrywając coraz ważniejszą rolę w ekonomii.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Społeczeństwo się starzeje. Coraz starsi nadal w pracy
Starzenie się społeczeństwa to globalne zjawisko, które ma bezpośredni wpływ na rynek pracy. Pokolenie 50+, często określane mianem silversów, staje się coraz liczniejszą grupą, co m wpływ zarówno na rynek pracy, jak i na firmy. Z danych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wynika, że udział osób w wieku 55 i starszych w siłach roboczych krajów rozwiniętych systematycznie rośnie. Wskazuje to na zmianę paradygmatu od wcześniejszego przechodzenia na emeryturę do dłuższej aktywności zawodowej.
Na problem uwagę wraca też Polski Instytut Ekonomiczny. Wzrasta też udział najstarszych w ogólnej populacji. W latach 2000-2022 odsetek osób w wieku poprodukcyjnym (kobiety – 60 lat i więcej, mężczyźni – 65 lat i więcej) w populacji zwiększył się z 15 proc. do ponad 23 proc - czytamy w opracowaniu.
PIE wylicza, też, że prognozowany odsetek osób w wieku 45-64 lata wśród ludności w wieku produkcyjnym w 2023 r. w Polsce wynosi 40 proc. W roku 20240 ma jednak wynieść 48,4 proc.
Silversi chcą być aktywni zawodowo
Kwestię silversów na rynku pracy porusza w swoim raporcie OLX. Z badań serwisu specjalizującego się w ogłoszeniach dotyczących pracy wynika, że osoby starsze nie chcą być bezczynne. "Większość osób w wieku przedemerytalnym zamierza kontynuować aktywność zawodową. To aż 66 proc. badanych. Z czego 50 proc. twierdzi, że "zdecyduje się przejść na emeryturę, ale będzie jeszcze pracować np. w niepełnym wymiarze godzin". Kolejnych 16 proc. chce kontynuować pracę, a przejście na emeryturę odroczyć. 15 proc. nie wie jeszcze, co zrobi na emeryturze. Zaledwie 19 proc. twierdzi, że po przejściu na emeryturę zamierza w ogóle nie pracować.
Z opcji odroczenie emerytury najczęściej chcą korzystać mieszkańcy największych miejscowości (24 proc.), z wykształceniem wyższym (23 proc.)"- czytamy w dokumencie.
Badanie OLX jest też świetną podpowiedzią dla pracodawców. 35 proc. badanych chce pracować na tym samym stanowisku, co dotychczas. 32 proc. chce pracować, ale nie wie, czy będzie to możliwe. 13 proc. chce na emeryturze zmienić profesję, a 19 proc. nie wie, co robić.
Eksperci OLX podkreślają, że pokolenie silversów jest gotowe pracować nawet na emeryturze. Ale potrzebne jest tu odpowiednie podejście obu stron.
Ważna jest elastyczność obu stron: zarówno pracodawcy, jak i pracowników-silversów. Praca w niepełnym wymiarze godzin, większa liczba dni urlopowych, możliwość brania urlopów bezpłatnych. Jest wiele sposobów, w których można zachęcić do współpracy również tych silversów, którzy z jednej strony nie mogli doczekać się emerytury, a z drugiej wiedzieli, że będą tęsknili za pracą. - mówi Piotr Chwiedziewicz Growth Manager w OLX Praca
Silversi ważnym pokoleniem
Wnioski wypływające z badania OLX pokrywają się z innymi opracowaniami naukowymi. Wyniki analiz Magdaleny Knapińskiej opublikowane przez Uniwersytet im. Adama Mickiewicza prezentują wzorce zatrudnienia osób w wieku 50 lat i starszych w Polsce. Dane wskazują na wyższe wskaźniki zatrudnienia wśród młodszych grup wiekowych, z najwyższym wskaźnikiem zatrudnienia w grupie wiekowej 50-54 lata. Z kolei najniższy wskaźnik zatrudnienia odnotowano w grupie osób powyżej 75 roku życia.
Dlaczego jednak poruszanie tematyki silverów jest tak istotne? Starzenie się pokolenia wyżu demograficznego doprowadziło do kurczenia się siły roboczej, powodując niedobory siły roboczej w różnych branżach.
Silversi to ważne pokolenie. Urodzeni w latach 1946-1964 od dziesięcioleci w znacznym stopniu przyczynia się do gospodarki. Gdyby wszyscy przestali wykazywać aktywność zawodową tuż po osiągnięciu wieku emerytalnego, możliwa jest znaczna utrata wykwalifikowanych pracowników, których nie można wystarczająco szybko wymienić.
Pracodawcy, którzy często patrzą na pracownika wyłącznie przez pryzmat wieku, powinni zmienić podejście. Dostępna siła robocza po prostu nie nadąża za popytem na usługi i towary. Ponadto malejąca liczba osób w wieku produkcyjnym stanowi zagrożenie dla finansowania programów zabezpieczenia społecznego i emerytur.
Tej grupy demograficznej nie można przeoczyć pod względem ich wpływu na gospodarkę i potencjału dalszego zatrudnienia. Dlatego ważne jest, aby rządy i przedsiębiorstwa inwestowały w programy przekwalifikowania, które są przeznaczone specjalnie dla tej grupy, zapewniając im dostęp do możliwości rozwoju umiejętności i mogą nadal pozytywnie przyczyniać się do społeczeństwa.
Pokolenie silversów żyje dłużej i zdrowiej niż jego poprzednicy, co prowadzi do wzrostu wielkości i różnorodności populacji. Osób w wieku 50+ będzie po prostu coraz więcej - również na rynku pracy.