Rządowe projekty mają uprościć zasady obliczania składki zdrowotnej i obniżyć jej wysokość dla części przedsiębiorców.
Zmiany w składce zdrowotnej. Oto rządowe projekty
Pierwszy z nich, przygotowany przez Ministerstwo Zdrowia, przewiduje, że przychody ze sprzedaży środków trwałych (np. nieruchomości) nie będą wchodziły do podstawy naliczania składki zdrowotnej. Wejście w życie przepisów wynikających ze zmian w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych planowane jest na 1 stycznia 2025 r.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Autopoprawka do tego projektu, przygotowana przez Ministerstwo Finansów, zakłada zmniejszenie od 2025 r. minimalnej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców do 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Według rządu na zmianie skorzysta ok. 934 tys. przedsiębiorców: osoby o najniższych dochodach lub stracie zaoszczędzą dzięki temu do ok. 105 zł miesięcznie. Rząd zapewnia, że w budżecie na 2025 r. zarezerwowano środki, które mają wyrównać wpływy do NFZ zmniejszone po obniżeniu składki zdrowotnej. Zaznaczono, że koszt tego rozwiązania dla budżetu państwa to ok. 945 mln zł.
Kolejny z rządowych projektów, przygotowany przez Ministerstwo Finansów, dotyczy zmiany zasad obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców od 2026 r. Projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza dwuelementową podstawę wymiaru składki zdrowotnej dla opłacających podatek według skali podatkowej, podatek liniowy lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Według rządu na reformie zyska ok. 2,45 mln przedsiębiorców. W ocenie skutków regulacji oszacowano, że w 2026 r. wpływy do NFZ z tytułu składki zdrowotnej zmniejszą się o 5 mld 854 mln zł. W perspektywie do 2034 r. będzie to 59 mld 471 mln zł mniej środków, z których finansowany jest system ochrony zdrowia.
Zgodnie z tym projektem część zryczałtowana składki będzie wynosić 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę, a druga część będzie obliczana od nadwyżki dochodów powyżej 1,5-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u przedsiębiorców rozliczających się skalą podatkową lub podatkiem liniowym (stawka 4,9 proc.). W przypadku przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem druga część składki będzie naliczana od nadwyżki przychodów powyżej 3-krotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (stawka 3,5 proc.). Projekt zakłada także obniżenie składki do 9 proc. z 75 proc. minimalnego wynagrodzenia (obecnie jest 9 proc. minimalnego wynagrodzenia) dla przedsiębiorców opłacających podatek w formie karty podatkowej. Rządowy projekt uchyla możliwość rozliczenia zapłaconych składek zdrowotnych w podatku dochodowym.
Ministra zdrowia Izabela Leszczyna, odnosząc się do propozycji Ministerstwa Finansów, zaznaczyła w rozmowie z PAP, że trudno oczekiwać od niej poparcia dla projektów zmniejszających finansowanie ochrony zdrowia. Dodała, że ma słowo ministra finansów Andrzeja Domańskiego, iż każdy milion, o który dochody NFZ zostaną uszczuplone, będzie zrekompensowany podmiotową dotacją z budżetu państwa dla NFZ.
W budżecie na 2025 r. zarezerwowano 4 mld zł, które mają wyrównać wpływy do NFZ zmniejszone po obniżeniu składki zdrowotnej.
Poselski projekty ustaw
Poselski projekt Polski 2050 z czerwca, do którego w lipcu wpłynęła autopoprawka, dotyczy zasad obliczania składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców i pracujących. W projekcie zaproponowano, aby podstawą wymiaru składki było przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw (w trzecim kwartale roku poprzedniego).
Składka zdrowotna wynosiłaby 4 proc. podstawy wymiaru, jeżeli łączna kwota przychodu, dochodu, wynagrodzenia, uposażenia lub świadczeń w roku kalendarzowym nie przekracza 85 tys. zł. Jeśli zaś przekroczy 85 tys. zł, ale nie będzie wyższa niż 300 tys. zł, to składka wyniesie 7 proc. podstawy wymiaru. Po przekroczeniu 300 tys. zł składka wyniesie 9,4 proc. podstawy wymiaru. Projekt Polski 2050 zakłada, że gdy w trakcie roku kalendarzowego kwota oskładkowanych przychodów przekroczy 85 tys. albo 300 tys., ubezpieczony dopłaci składkę za poprzednie miesiące. Łączny ubytek przychodów NFZ oszacowano w projekcie Polski 2050 na ok. 25-30 mld zł. Zmiany wprowadzone nowelizacją ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw miałyby obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
Natomiast poselski projekt PiS z marca zmienia zasady ustalania podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców i przywraca możliwość odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od podatku dochodowego od osób fizycznych (7,75 proc. podstawy wymiaru składki). Projekt zakłada, że podstawą wymiaru składki zdrowotnej będzie stała opłata ryczałtowa. Posłowie PiS oszacowali koszt zmian dla budżetu państwa na 9 mld zł. Zmiany wprowadzone nowelizacją ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych miałyby obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.
Ochrona zdrowia jest finansowana w zdecydowanej większości z wpływów ze składki zdrowotnej. W projekcie planu NFZ na 2025 r. założono, że wpływy ze składek wyniosą ponad 173,1 mld zł (87,5 proc. ogólnej sumy przychodów).
