Morgan Housel zamieścił kilka prawd o pieniądzach, które jego zdaniem poznajemy zbyt późno w życiu, w liście kierowanym do jego córki, opublikowanym przez CNBC. Jak podkreślił, są to porady, które "pewnego dnia będą jej potrzebne".
1. Nie deprecjonuj roli przypadku w życiu
Jak pisze Housel, łatwo jest założyć, że bogactwo i bieda są wynikiem dokonywanych przez nas wyborów, ale jeszcze łatwiej jest nie docenić roli szansy i przypadku w życiu.
Ekspert podkreśla, że rodzina czy kraj, w którym się rodzimy, a także uwarunkowania osób dookoła nas, zwykle "grają większą rolę w naszych wynikach niż większość ludzi chciałaby przyznać".
Dodaje przy tym, że podczas gdy powinniśmy wierzyć w wartości i nagrody za ciężką pracę, to trzeba zrozumieć, że "nie każdy sukces jest efektem ciężkiej pracy i nie każda bieda jest skutkiem lenistwa".
"Miej to w pamięci, formułując opinie o innych osobach i o sobie samym" - podkreśla Housel.
Zobacz też: Raty kredytów w górę, ale rząd obiecuje pomoc. Osoby w tarapatach dostaną nawet 2 tys. zł miesięcznie
2. Najlepsza dywidenda, jaką można uzyskać z pieniędzy, to zdolność do kontroli czasu
"Możliwość robienia co się chce, kiedy się chce, gdzie się chce i z kim się chce oraz tak długo, jak się chce, daje trwały poziom szczęścia, którego nie zaoferuje żadna ilość ładnych, drogich rzeczy" - przekonuje Housel.
Jego zdaniem, ekscytacja związana z kupowaniem i posiadaniem "fajnych rzeczy" szybko znika. Ale już np. posiadanie pracy z elastycznymi godzinami "nigdy się nie starzeje". Podobnie ważne jest posiadanie oszczędności, które dają czas i możliwości podczas sytuacji kryzysowej czy możliwość przejścia na emeryturę w dowolnym momencie.
Jak wyjaśnia Housel, osiągnięcie niezależności to nasz ultymatywny cel w życiu. Ale zaznacza, że niezależności nie działa na zasadzie: musisz mieć od razu całkowitą niezależność albo nie mieć jej w ogóle. Według niego, odkładanie każdej złotówki czy dolara jest jak "posiadanie kawałka twojej przyszłości, która w innym wypadku mogłaby być zależna od kogoś innego".
3. Sukces nie zawsze przychodzi z wielkich działań
Housel przywołuje tutaj słynne słowa Napoleona, według których osoba "zdolna zrobić coś normalnego, kiedy wszyscy inni tracą rozum", jest geniuszem. "Podobnie jest z zarządzaniem pieniędzmi. Nie musisz robić niesamowitych rzeczy, by z czasem być w dobrym miejscu; musisz tylko konsekwentnie nic nie zepsuć w długim okresie" - wyjaśnia ekspert.
Jak dodaje, unikanie katastrofalnych błędów - w tym np. wpadnięcia w spiralę zadłużenia - jest bardziej potężne niż jakakolwiek inna porada finansowa.
Dalszy ciąg artykułu pod materiałem wideo
4. Wszystko ma swoją cenę
Ceną za intensywną karierę będzie czas, którego nie spędzimy z dziećmi i przyjaciółmi. Ceną długofalowych wzrostów na rynkach jest niepewność i zmienność. Z kolei ceną za rozpieszczanie dzieci jest ich późniejsze "życie pod kloszem" - przekonuje Housel.
Według niego, wszystko ma swoją cenę, ale większość tych kosztów jest ukryta. Czasem warto je ponieść, ale nigdy nie powinniśmy ich ignorować. "Gdy to zaakceptujesz, zaczniesz postrzegać czas, relacje czy niezależność jako waluty równie wartościowe, co pieniądze" - wyjaśnia Housel.
5. Nie przyjmuj ślepo wszelkich rad, które usłyszysz
"Wszystkie wymienione przeze mnie lekcje, włącznie z ostatnią, ludzie poznają za późno w życiu" - pisze Housel. I dodaje, że powinniśmy czuć się swobodnie w odrzucaniu tych wszystkich rad.
Dlaczego? Jak tłumaczy ekspert ds. finansów, zwracając się do swojej córki: "twoje życie będzie inne niż moje, tak jak moje jest inne od życia moich rodziców. Nikt nie jest dokładnie taki sami, nikt nie zna wszystkich właściwych odpowiedzi. Nigdy nie przyjmuj cudzych rad bez umieszczenia ich w kontekście twoich własnych wartości, celów i okoliczności" - podkreśla Housel.