Zmiany w zakresie składki zdrowotnej wynikają z ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych opublikowanej 23 grudnia 2024 r. Oto pięć kluczowych nowości.
1. Obniżenie minimalnej podstawy wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców
Przedsiębiorcy rozliczający podatek według zasad ogólnych w dalszym ciągu zapłacą składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od dochodu, a ci na tzw. "liniowce" 4,9 proc. od dochodu, z tym że jedni i drudzy muszą zapłacić nie mniej niż składka minimalna.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
I to właśnie wysokość tej składki minimalnej ulega zmianie. Wyniesie ona 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, a więc 314,96 zł. Wcześniej było to 9 proc. od 100 proc. minimalnego wynagrodzenia. Gdyby nie zmienione przepisy, składka minimalna wynosiłaby 420 zł. Korzyść dla przedsiębiorców, którzy osiągają stratę lub dochód poniżej minimalnego wynagrodzenia, to 105 zł w skali miesiąca.
Warto jednak pamiętać, że ustawa weszła w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., ale w praktyce ma zastosowanie dopiero do dochodu od lutego. To dlatego, że rok składkowy obejmuje okres od dnia 1 lutego do dnia 31 stycznia następnego roku.
To znaczy, że w styczniu przedsiębiorcy zapłacą minimalną składkę jeszcze według "starych" zasad, a więc nie mniej niż 381,78 zł.
2. Wybór metody kasowej ma wpływ na wysokość składki
Od 2025 r. podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi dochód z uwzględnieniem metody kasowej, jeśli przedsiębiorca tę metodę wybierze. A zatem podstawy wyliczenia składki zdrowotnej nie będą stanowiły u niego zaległe faktury, z których nie otrzymał jeszcze należności. Jednocześnie w kosztach nie uwzględni również faktur niezapłaconych związanych z transakcjami objętymi metodą kasową.
3. Ryczałtowcy zapłacą wyższą składkę
Co prawda zasady rozliczania składki zdrowotnej u przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych nie ulegną zmianie, ale sama wysokość stawek już tak.
To dlatego, że w tym przypadku składki są ryczałtowe, ale ich wysokość zależy od przeciętnego wynagrodzenia za IV kw. 2024 r i wynosi:
- przy przychodach do 60 tys. zł w skali roku - 60 proc. przeciętego wynagrodzenia w IV kw. 2024 r.,
- przy przychodach między 60 – 300 tys. zł rocznie - 100 proc. przeciętego wynagrodzenia w IV kw. 2024 r.,
- przy przychodach powyżej 300 tys. zł - 180 proc. przeciętego wynagrodzenia w IV kw. 2024 r.
Wzrost przeciętnego wynagrodzenia oznacza zatem, że składki też wzrosną. Wysokość tej kwoty jest podawana przez GUS około 20 stycznia nowego roku, stąd też na dokładne wartości musimy jeszcze poczekać. Gdybyśmy jednak założyli wysokość składki w oparciu o przeciętne wynagrodzenie z października 2024 r. – składka wynosiłaby dla ryczałtowców odpowiednio: 449 zł/748 zł oraz 1347 zł.
4. Przedsiębiorcy na "liniówce" więcej składek zaliczą do kosztów uzyskania przychodów
Zmianie ulegnie limit zapłaconych składek zdrowotnych, które przedsiębiorcy rozliczający tzw. podatek liniowy 19 proc. mogą uznać za koszty uzyskania przychodów lub odliczyć od dochodu. W roku 2025 limit ten wyniesie 12 900 zł wobec 11 600 zł w roku 2024 r.
5. Wyłączenie dochodów ze sprzedaży środków trwałych od podstawy oskładkowania
Kolejna istotna zmiana w zasadach rozliczania składki zdrowotnej to podejście do dochodu ze środków trwałych. Przedsiębiorcy od nowego roku mogą (jest to ich wybór) nie uwzględniać przychodu z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi oraz wartościami niematerialnymi i prawnymi. W dalszym ciągu jednak mogą uwzględniać w kosztach podatkowych dokonywane odpisy amortyzacyjne.
Jednakże nieuwzględnianie na potrzeby składki przychodów ze sprzedaży środka trwałego będzie równoznaczne z brakiem możliwości uwzględniania również w kosztach niezamortyzowanej części poniesionych wydatków. To może oznaczać, że nie zawsze takie rozwiązanie będzie się opłacać przedsiębiorcy.
Z uwagi na fakt, że mówimy o rozwiązaniu dobrowolnym, potwierdzenia takiego wyboru dokonuje się w rozliczeniu rocznym składki na ubezpieczenie zdrowotne (składając oświadczenie o uwzględnieniu tych przychodów i kosztów w rocznej podstawie wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne). Nie ma konieczności wcześniejszego informowania ZUS o takim wyborze.
W przypadku gdy przedsiębiorca z nowego rozwiązania nie skorzysta, a więc będzie uwzględniał dochód ze sprzedaży środków trwałych, w dalszym ciągu ma prawo nie powiększać tego dochodu o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 r., a więc przed zmianami wprowadzonymi wraz z Polskim Ładem. W wielu sytuacjach, zwłaszcza przy sprzedaży "starych" środków trwałych, należy zatem dobrze przemyśleć, które rozwiązanie warto wybrać.
Małgorzata Samborska, doradca podatkowy
