Marszałek Sejmu Szymon Hołownia przedstawił efekty wprowadzonego w styczniu systemu konsultacji społecznych projektów ustaw. Każdy projekt poselski jest teraz udostępniany do konsultacji na okres jednego miesiąca. "Możecie, logując się przez profil zaufany, bankowość elektroniczną, mObywatel, zdecydować o tym, jakie prawo będzie obowiązywało w naszym kraju" - informuje marszałek Hołownia.
Nowy system ma na celu zwiększenie transparentności procesu legislacyjnego. Konsultacje społeczne umożliwiają poznanie opinii obywateli na temat proponowanych zmian w prawie jeszcze przed ich uchwaleniem.
Dyskusja nad projektami ustaw pokazuje złożoność procesu legislacyjnego i potrzebę uwzględnienia różnych punktów widzenia - stwierdził marszałek Szymon Hołownia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pierwszy etap konsultacji zakończył się opublikowaniem raportów dla trzech projektów ustaw na stronie internetowej Sejmu. Obecnie w fazie konsultacji znajduje się kolejnych jedenaście projektów ustaw.
Wprowadzenie systemu konsultacji społecznych projektów ustaw jest elementem szerszej reformy procesu legislacyjnego. Celem jest zwiększenie partycypacji obywatelskiej w stanowieniu prawa i poprawa jakości uchwalanych ustaw.
Polacy komentują zmiany w podatkach
Jednym ze skomentowanych projektów ustaw jest projekt ustawy o zmianie przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych. Wprowadza on nowe obowiązki dla gmin. Chodzi o stworzenie nowego systemu informacji o podatkach lokalnych. Wzbudził szerokie zainteresowanie. Od 5 listopada do 5 grudnia 2024 roku zgłoszono 143 uwagi do proponowanych przepisów. Uczestnicy konsultacji wskazywali zarówno na zalety, jak i potencjalne problemy związane z planowanymi rozwiązaniami.
W ramach konsultacji społecznych wpłynęło ponad 40 szczegółowych komentarzy odnoszących się do całości projektu oraz kilkadziesiąt uwag do poszczególnych artykułów. Uczestnicy konsultacji zwracali szczególną uwagę na kwestie związane z obowiązkiem publikacji stawek podatków lokalnych oraz interpretacji indywidualnych.
Główne zastrzeżenia uczestników konsultacji
Wśród najczęściej pojawiających się uwag krytycznych znalazła się kwestia dodatkowych obowiązków nakładanych na samorządy. "Jest to kolejne nieuzasadnione obciążenie administracji lokalnej obowiązkami. To prowadzi do wzrostu kosztów biurokracji zarówno po stronie wysyłającej jak i odbierającej dane" - wskazuje jeden z uczestników konsultacji.
Propozycje zmian i usprawnień
Uczestnicy konsultacji zgłosili szereg propozycji modyfikacji projektu. Jednym z kluczowych postulatów było wydłużenie okresu vacatio legis. "Termin wejścia w życie ustawy powinien być określony w taki sposób, aby umożliwiał utworzenie systemu teleinformatycznego oraz odpowiednie przygotowanie gmin" - argumentował jeden z komentujących.
W konsultacjach pojawiły się również głosy wskazujące na potrzebę rozszerzenia zakresu publikowanych informacji. "W bieżącym projekcie brakuje uwzględnienia obowiązku publikacji stawek podatków od środków transportowych w gminach, co jest dużo bardziej istotne i niosące za sobą pozytywne i realne skutki gospodarcze dla przedsiębiorców oraz gmin" - zauważył uczestnik konsultacji.
Część uczestników zwróciła uwagę na potencjalne korzyści dla podatników. "Proponowane rozwiązania są rozwiązaniami niewątpliwie pozytywnymi, szczególnie dla płatników podatku od nieruchomości znajdujących się w wielu gminach. Koszty proponowanych wydają się być niewielkie w porównaniu z możliwymi korzyściami" - wskazał jeden z komentujących.
W dyskusji pojawiły się również głosy wskazujące na potrzebę doprecyzowania technicznych aspektów wdrożenia systemu. "Brakuje doprecyzowania formatu pliku w jakim są przekazywane i publikowane informacje i/lub określenia cech tj. np. spójna forma elektroniczna na każdym etapie przekazywanie informacji" - zauważył uczestnik konsultacji.
Interesującą propozycją była sugestia wprowadzenia mechanizmów kontroli i sankcji. "Ustawę co do zasady należy przyjąć, ale jej treść należy tak doprecyzować, żeby samorządy publikowały informacje w sposób jasny i czytelny dla mieszkańców oraz żeby nie uchylali się od tego obowiązku - tj. żeby była jakakolwiek forma kary za niedopełnienie obowiązku" - zaproponował jeden z uczestników.
Część uczestników konsultacji zwróciła również uwagę na kwestie związane z ochroną danych osobowych. "Publikacja interpretacji indywidualnej w odniesieniu do obywatela i części mikroprzedsiębiorców podlega pod ustawę RODO. Informacje o indywidualnym traktowaniu powinny być publikowane, aby zapewnić równość względem prawa, ale nie tą drogą" - podkreślił uczestnik konsultacji.
Niektórzy uczestnicy konsultacji wskazywali na potencjalne problemy z terminami. "Ustawa wydaje się ułatwiać życie podatnikom, pytanie tylko, czy gminy są w stanie wyliczyć stawki do 30 listopada gdy rok budżetowy zamykają w grudniu" - zwrócił uwagę jeden z komentujących. "Część gmin właśnie na ostatniej listopadowej czasem październikowej sesji podejmuje uchwały podatkowe i jest to uzasadnione cyklem pracy referatów/wydziałów podatkowych" - dodał inny uczestnik.
System konsultacji społecznych projektów ustaw ma być stałym elementem prac parlamentu. Marszałek Hołownia podkreśla znaczenie aktywnego udziału obywateli w procesie stanowienia prawa.
