Czy w Polsce mamy recesję? "Żyjemy w iluzji"

Podczas zainaugurowanego we wtorek XXXII Forum Ekonomicznego w Karpaczu zaprezentowana została VI edycja raportu SGH i Forum Ekonomicznego.

W raporcie przedstawiono kluczowe problemy i wyzwania stojące przed gospodarkami krajów Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polski. Publikacja, którą stworzyło 66 autorów zawiera 12 tematów, m.in. wpływ COVID-19 i wojny w Ukrainie na gospodarkę krajów Europy Środkowo-Wschodniej, wpływ inflacji na biznes, czy kwestie bezpieczeństwa energetycznego.

W raporcie wskazano, że wojna w Ukrainie, tak samo, jak załamanie gospodarcze będące następstwem pandemii COVID-19, zakłóciła ścieżkę wzrostu wszystkich analizowanych gospodarek 11 państw Europy Środkowo-Wschodniej. W konsekwencji tych dwóch kryzysów na koniec 2022 r. realny PKB w państwa Europy Środkowo-Wschodniej był niewiele większy niż na koniec 2019 r.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

W 2022 r. w krajach Europy Środkowo-Wschodniej odnotowano ponad dwukrotnie wyższą inflację niż w krajach tzw. starej Unii. Wzrost inflacji skłonił banki centralne do zaostrzenia polityki pieniężnej, co doprowadziło z kolei do znacznego wzrostu stóp procentowych. Wysoka inflacja w połączeniu z wyższymi stopami procentowymi poważnie zaważyła na sytuacji ekonomicznej gospodarstw domowych i wpłynęła na ich zachowania ekonomiczne.

Instytut Rozwoju Gospodarczego (IRG) SGH zadał 1000 Polakom pytanie o to, co miało największy wpływ na ogólną ocenę jakości ich życia. Najczęściej udzielaną przez ankietowanych odpowiedzią był "wzrost inflacji" (78,2 proc. badanych), następnie "wojna w Ukrainie" (55,4 proc.), na trzeciej pozycji uplasował się "(wewnętrzny) konflikt polityczny" (25,8 proc.).

Raport wskazuje, że w Polsce konsumpcja spada od III kw. 2022 r. W pozostałych krajach regionu (za wyjątkiem Łotwy) konsumpcja prywatna rośnie nieustannie od chwili przełamania kryzysu COVID-19.

- Inflacja działa jak sterydy na sportowca. Poprawiają wyniki, ale potem przychodzą konsekwencje. Wiadomo, co się dzieje, jak odstawimy sterydy - mówi dr Sławomir Dudek, z Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH.

Wysoka inflacja zdewastowała nastawienie Polaków. Żyjemy w iluzji gospodarki napompowanej sterydami, tymczasem można mówić o recesji w Polsce, przemysł nadal dołuje - przeonuje w rozmowie z money.pl dr Dudek.

Rada Polityki Pieniężnej rozpoczęła we wtorek (5 września) dwudniowe posiedzenie. Ekonomiści uważają, że RPP na wrześniowym posiedzeniu rozpocznie cykl cięć stóp procentowych. Przypomnijmy, że inflacja w sierpniu 2023 r. w Polsce wyniosła 10,1 proc. rok do roku.

Czy to odpowiedni moment do obniżenia stóp procentowych?

Dr Sławomir Dudek uważa, że nie. - Jest duża niepewność na rynkach. Wystarczy przypomnieć, że w Turcji przed wyborami obniżano stopy, żeby po wyborach je podwyższyć. Na Węgrzech po wyborach zdecydowano się na odmrożenie cen.

Mimo recesji w 2020 r. i spowolnienia wzrostu w 2022 r. 11 państw Europy Środkowo-Wschodniej miało w latach 2020–2022 przeciętnie szybsze tempo wzrostu gospodarczego wobec średniej unijnej – wynika z przedstawionego w Karpaczu raportu SGH i Forum Ekonomicznego 2023.

- Wyzwania, jakie są przed nami, to wyzwania przełomu epok. Jeszcze kilka lat temu byliśmy zafascynowani globalizacją, ale pandemia pokazała, że globalizacja ma swoje granice i że dla dobra obywateli musimy relokować produkcję do Europy. Wojna z ubiegłego roku przemeblowała europejską politykę - powiedział podczas prezentacji raportu założyciel Fundacji Instytutu Studiów Wschodnich Zygmunt Berdychowski.

Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) Paweł Borys powiedział w trakcie prezentacji raportu, że postawiłby tezę, że "przez ostatnie dwie dekady Polska była liderem wzrostu w Europie". Dodał, że obecnie przechodzimy przez okres stabilizacji.

- Z taką szansą, że od 2025 r. zobaczymy parametry, do których jesteśmy przyzwyczajeni, a więc inflacja w celu, wzrost PKB w okolicy 3 proc., solidny wzrost inwestycji i nadrabianie odległości, jaka nas dzięki od krajów zachodniej Europy – powiedział.