NBP przeprosił członka RPP. "Czy przeprosi Polaków?" Ekonomiści komentują

Przypomnijmy: Narodowy Bank Polski 23 grudnia o godz. 22:07 przeprosił prof. Przemysława Litwiniuka za wpis, w którym oskarżył go o "brutalne wzięcie udziału w kampanii wyborczej" oraz "całkowicie zmyśloną" wypowiedź. Członek RPP w październiku 2023 r. skrytykował tzw. cud na Orlenie. Ostrzegł wówczas, że po wyborach parlamentarnych ceny paliw wzrosną.

"NBP przeprasza członka RPP. Ciekawe czy przeprosi Polaków za 18,4 proc. inflacji w lutym 2023?" - zapytał retorycznie Krzysztof Kowalczyk, ekonomista i dziennikarz "Rzeczpospolitej" we wpisie na platformie X.

Ludwik Kotecki, członek Rady Polityki Pieniężnej, przypomniał, że "to efekt ugody mediacyjnej". Sprawa dotyczy wpisu z 9 października 2023 r., zamieszczonego na oficjalnym profilu biura prasowego NBP na platformie X.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

"W związku ze skandaliczną, zaskakującą, nieautoryzowaną przez RPP wypowiedzią pana Przemysława Litwiniuka, NBP informuje, że jest ona całkowicie zmyślona i nieprawdziwa. (...) Pan Litwiniuk, wbrew podstawowym zasadom, brutalnie wziął udział w kampanii wyborczej" - można było wówczas przeczytać. Była to reakcja na wypowiedź Litwiniuka o tzw. cudzie paliwowym Daniela Obajtka na stacjach Orlenu. Tego samego dnia w TVN24 Litwiniuk stwierdził, że "po wyborach paliwo podrożeje".

Litwiniuk stwierdził, że na rynkach paliw obserwujemy zjawiska, które można określić jako nierynkowe". - Szacujemy, że po wyborach paliwo podrożeje w listopadzie o co najmniej 10 procent, a w grudniu o kolejne 9 procent - powiedział prof. Litwiniuk w TVN24. Zastrzegł wówczas, że to szacunkowe wyliczenia w oparciu o aktualną na tamtą chwilę sytuację na rynkach.

"Gdy Przemysław Litwiniuk, na kilka dni przed wyborami, powiedział w @tvn24rozmowa, że Orlen sztucznie zaniża ceny paliw, NBP pisał 'W związku ze skandaliczną, zaskakującą, nieautoryzowaną przez RPP wypowiedzią pana P. Litwiniuka, NBP informuje, że jest ona całkowicie zmyślona i nieprawdziwa. Pan Litwiniuk, wbrew podstawowym zasadom, brutalnie wziął udział w kampanii wyborczej'. Dziś oficjalny profil NBP, po sądowej ugodzie, przeprasza" - napisał Konrad Piasecki, u którego w programie padła sporna wypowiedź prof. Litwiniuka.

Zareagowała również prof. Joanna Tyrowicz, członkini RPP, w poście opublikowanym na LinkedIn. "Ktoś z Państwa mógłby pomyśleć, że w NBP się nie pracuje. Otóż błąd! Pracuje się. W pocie i znoju. Wczoraj do 22.07. Żeby zamieścić przeprosiny. I ta praca przyniosła efekt! W ciągu ostatnich kilku miesięcy jest to zdecydowanie najpopularniejszy post naszego banku narodowego. Żaden nie cieszy się taką popularnością: ani komunikaty najlepszego z prezesów, ani stanowiska dotyczące przenajważniejszych spraw krajowych" - napisała.

Podkreśliła, że materiał analityczny NBP, na który powoływał się prof. Litwiniuk w TVN24, istnieje. "I stało w nim jak wół to, co stało" - dodała ekonomistka.

Ironii całej sprawie dodaje fakt, że jesienią tak bardzo umocnił się złoty oraz tak nieoczekiwanie spadły światowe ceny paliw, że prognoza analityków NBP okazała się pesymistyczna: ceny wzrosły w listopadzie i grudniu w pewnym stopniu w porównaniu do miesięcy letnich, ale już nie w ujęciu rdr - stwierdziła prof. Tyrowicz.

Tzw. cudem paliwowym określano politykę cenową Orlenu w drugiej połowie 2023 r. Choć na świecie ropa naftowa podrożała, a na rynku europejskim droższe były też paliwa gotowe, w Polsce ceny paliw na stacjach zauważalnie spadły. Zauważyli to analitycy banku Goldman Sachs, o czym money.pl pisał jako pierwszy.

Przywołało to skojarzenia z wcześniejszym cudem na Orlenie, czyli sytuacją z przełomu lat 2022-2023. Mimo przywrócenia 23-proc. stawki VAT na paliwa, ceny paliw na Orlenie niemal się wtedy nie zmieniły. Przed październikowymi wyborami parlamentarnymi w naszym kraju benzyna i diesel tygodniami kosztowały w okolicach 6 zł za litr, mimo że na rynku hurtowym ceny rosły. Zgodnie z przewidywanym przez prof. Litwiniuka scenariuszem "odbicie" nastąpiło w okolicach 15 października, czyli w dniu wyborów.

Zaskakująca polityka cenowa koncernu doprowadziła do tego, że w wielu miejscach odnotowano braki paliw. Jednak Orlen informował na stacjach wyłącznie o "awarii dystrybutorów". Na początku września money.pl dotarł do treści e-maila, w którym Orlen prezentuje pracownikom stacji procedurę właściwego oznaczania dystrybutorów w przypadku braków paliwa. Wiadomość została wysłana przez Dział Standardów i Relacji z Klientami Sieci Detalicznej.