Rosja zerwała tzw. umowę zbożową zawartą z Ukrainą z udziałem ONZ i Turcji, która przez ostatni rok umożliwiała bezpieczny transport ukraińskiego zboża i innych produktów żywnościowych przez Morze Czarne. Władimir Putin już wysunął propozycję, by Katar płacił Rosji za dostawę do Turcji rosyjskiego zboża, które byłoby następnie przekazywane "potrzebującym krajom" – podały osoby zaznajomione ze sprawą.
Rosja publicznie przedstawiła koncepcję darmowych dostaw zboża dla najbiedniejszych krajów przed przyszłotygodniowym szczytem rosyjsko-afrykańskim w Petersburgu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Putin przedstawił propozycję
Na razie ani Turcja, ani Katar nie przystały na ten pomysł, który jeszcze nie został przedstawiony formalnie. Nawet gdyby do tego doszło, jest mało prawdopodobne, by Katar poparł ten plan – napisał "FT", powołując się na jeszcze inną osobę zaznajomioną ze sprawą. Osoby związane z zawarciem umowy zbożowej sądzą, że Rosja będzie forsować swój plan na szczycie z udziałem afrykańskich przywódców w przyszłym tygodniu oraz podczas sierpniowej wizyty Putina w Turcji.
To jest tupet – powiedziała jedna z tych osób. – Chcą pokazać, że mogą sobie na to pozwolić.
Po wycofaniu się z umowy zbożowej, która umożliwiła wyeksportowanie 33 mln ton ukraińskiego zboża, Rosja intensywnie bombarduje ukraińskie miasta portowe. Putin powiedział w tym tygodniu, że Rosja jest w stanie dostarczyć zboże, które zastąpi ukraińskie dostawy "na zasadach handlowych i darmowych". Rzecznik Putina Dmitrij Pieskow oraz przedstawiciele Kataru odmówili "FT" komentarza.
Cios poniżej pasa
Przedstawiciel władz tureckich powiedział w piątek wieczorem, że prezydenci Turcji i Ukrainy, Recep Tayyip Erdogan i Wołodymyr Zełenski, "szczegółowo" omawiali umowę zbożową podczas rozmowy telefonicznej, która odbyła się z inicjatywy ukraińskiego przewódcy.
Prezydent Erdogan podkreślił też, że Turcja wkłada intensywne wysiłki w utrzymanie pokoju – dodał.
Zawieszenie przez Rosję udziału w umowie zbożowej rozzłościło niektóre kraje afrykańskie. Władze Kenii uznały, że jest to "cios w plecy", który "w sposób nieproporcjonalny uderza w kraje" regionu.
Koniec umowy zbożowej
Przypominamy, że prawie rok po wejściu w życie umowa o transporcie ukraińskiego zboża przez Morze Czarne wygasa. Kreml oznajmił, że Rosja wstrzymała swój udział w porozumieniu. Minister w wiadomości dla Polskiej Agencji Prasowej przypomniał, że Moskwa systematycznie utrudniała realizowanie inicjatywy zbożowej, na przykład cięła liczbę inspekcji statków do 11 dziennie.
Rosja powinna przestać bawić się głodem na świecie, a kraje członkowskie ONZ powinny zażądać od niej kontynuowania umowy zbożowej – oświadczył szef MSZ Ukrainy Dmytro Kułeba podczas posiedzenia Rady Bezpieczeństwa ONZ.
Umowa zbożowa gwarantowała bezpieczny eksport zboża i nawozów z Ukrainy przez Morze Czarne. Została zawarta w lipcu 2022 r. przez Ukrainę, Rosję, Turcję i ONZ. Była kilkukrotnie przedłużana.
