W 2024 roku Straż Graniczna odnotowała 8,7 mln przekroczeń granicy z Ukrainy do Polski, co oznacza spadek o 3 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Całkowity ruch graniczny zmniejszył się o 885 tys., a liczba odmów wjazdu dla obywateli Ukrainy wzrosła o 21 proc., osiągając 15,8 tys.
Według Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) w Polsce przebywa obecnie około 1,5 mln obywateli Ukrainy, z czego 980 tys. objętych jest ochroną czasową. To liczba obejmująca zarówno osoby, które były w Polsce przed wojną, jak i tych, którzy przybyli po 24 lutego 2022 roku.
Coraz więcej Ukraińców deklaruje chęć stałego osiedlenia się w Polsce – w 2024 roku 11 proc. mieszkańców Ukrainy planowało przeprowadzkę do Polski w najbliższych latach, co oznacza wzrost o 5,5 pkt proc. względem poprzedniego roku.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ukraińcy na rynku pracy
W 2024 roku do urzędów pracy wpłynęło 2,87 mln powiadomień o powierzeniu pracy obywatelom Ukrainy, jednak dane wskazują, że dotyczyły one 1,2 mln osób, z czego tylko 453 tys. objętych było ubezpieczeniem ZUS.
Według "Barometru Polskiego Rynku Pracy" 43 proc. polskich firm zatrudniało Ukraińców w 2024 roku, co oznacza spadek o 6 pkt proc. względem 2023 roku. Pracownicy z Ukrainy najczęściej znajdowali zatrudnienie w dużych firmach (55 proc.) oraz na stanowiskach niższego szczebla (57 proc.).
Na koniec 2024 roku w ZUS zarejestrowanych było 787,4 tys. Ukraińców, co stanowiło 66 proc. wszystkich cudzoziemców w systemie ubezpieczeń społecznych. Choć ich liczba wzrosła o 28 tys., to ich udział wśród cudzoziemców spadł w stosunku do okresu przedwojennego, gdy wynosił 74 proc.
Polsko-ukraińskie relacje
Najnowsze badania pokazują, że 70,3 proc. Ukraińców pozytywnie ocenia Polskę i Polaków, jednak jest to spadek o 13 pkt proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Kobiety mają lepsze nastawienie niż mężczyźni – 77 proc. przy 62 proc.
Z kolei w Polsce rośnie rezerwa wobec Ukraińców. 18 proc. Polaków zmieniło swoje nastawienie do obywateli Ukrainy na negatywne, co oznacza wzrost o 4 pkt proc. w porównaniu z poprzednim rokiem.
Obawy dotyczące konkurencji na rynku pracy pozostają na stabilnym poziomie – 68 proc. pracowników nie boi się utraty pracy na rzecz Ukraińców, a 21 proc. odczuwa takie zagrożenie. Największy niepokój wykazują najmłodsi – w grupie 18-24 lata aż 32 proc. osób wyraża obawy.
Możliwa fala migracji po zakończeniu wojny
Eksperci Personnel Service przewidują, że po zakończeniu wojny Polska może stanąć przed nową falą migracji z Ukrainy. Nawet milion Ukraińców może przyjechać do Polski, szukając stabilizacji i pracy.
Polska pozostaje kluczowym kierunkiem migracji zarobkowej dla Ukraińców. Jednak przyszłość tego trendu zależy od odbudowy Ukrainy i konkurencyjności polskiego rynku pracy – ocenia Krzysztof Inglot, ekspert rynku pracy i założyciel Personnel Service.
Podkreśla również, że integracja społeczna i psychologiczne wsparcie mogą okazać się kluczowe dla nowej fali migrantów. – Zatrudnienie jest formą pomocy, której potrzebują, ale konieczne będą także programy wsparcia psychologicznego i integracyjnego – dodaje Inglot.