Specustawa powodziowa. Rząd przyjął projekt

O przyjęciu projektu poinformowała Kancelaria Premiera na swojej stronie internetowej.

Jeszcze zanim się to stało, money.pl jako pierwszy dotarł do szczegółów tego dokumentu. Z opublikowanego później na stronach Rządowego Centrum Legislacji projektu wynika między innymi, że w roku szkolnym 2024/25 i 2025/26 będzie można tworzyć tymczasowe miejsca prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Będzie można też wyznaczyć tymczasowe siedziby przedszkola, szkoły lub innej placówki. Tymczasowa lokalizacja lub tymczasowa siedziba mogą funkcjonować do 31 sierpnia 2026 r.

Projekt zakłada też "tymczasowe zniesienie ograniczeń w liczbie uczniów w oddziałach klasowych na terenach powodziowych" i wprowadzenie zasiłku losowego na cele edukacyjne w wysokości 1 tys. zł dla dzieci i uczniów. Nowe przepisy umożliwiają złożenie wniosku o zasiłek losowy niezależnie od terminu, w którym zostanie złożony wniosek o udzielenie pomocy niezbędnej do pełnego powrotu do normalnego funkcjonowania.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Zgodnie z szacunkami zapotrzebowanie na zasiłki losowe na cele edukacyjne nie powinno przekroczyć 35 mln zł rocznie. Zasiłek nie będzie podlegał zwrotowi - chyba że organ wypłacający w wyniku przeprowadzonej weryfikacji ustali, że został on wypłacony komuś, kto nie poniósł szkody.

Pracodawca będzie mógł wydłużyć okres, za który wypłacane jest wynagrodzenie za czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika przez okres dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. Pracownikowi zamieszkującemu tereny objęte powodzią będzie przysługiwało w czasie trwania powodzi zwolnienie od pracy w wymiarze 5 dni albo 40 godzin. Nowe przepisy zakładają także przedłużenie terminów wnoszenia odwołania od wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę oraz przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.

Na terenach dotkniętych powodzią nie będzie obowiązywał zakaz handlu w niedziele w zakresie rozładowywania, przyjmowania i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi wykonywania takich czynności. Zwolnienie z tego zakazu nie będzie obowiązywać jednak w niedziele, w które przypada święto.

Projekt zakłada też zawieszenie na czas trwania powodzi i jej skutków badań lekarskich dla pracowników zamieszkałych na obszarach dotkniętych powodzią oraz przedłużenie o 30 dni od dnia zakończenia okresu zagrożenia powodzią terminu ważności orzeczeń lekarskich.

Ze względu na to, że powódź mogła zniszczyć dokumenty służące do ustalenia świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, świadczeń dla osób niepełnosprawnych lub zaopatrzenia emerytalnego, projekt daje możliwość przedstawienia innych dokumentów dotyczących prawa do tych świadczeń.

Wójt, burmistrz, prezydent miasta będą mogli upoważnić w formie pisemnej każdego pracownika urzędu gminy oraz gminnej jednostki organizacyjnej do wydawania decyzji o przyznaniu oraz do wypłaty zasiłku powodziowego.

Zmiany mają też na celu ułatwienie objęcia opieką instytucjonalną dzieci do lat 3 z terenów gmin powodziowych. Regulacja daje prawo otrzymania dodatkowego zasiłku opiekuńczego dla rodziców zwolnionych od wykonywania pracy ze względu na konieczność opieki nad dzieckiem w czasie zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły z powodu powodzi. Dziecko nie może przy tym uczęszczać do innej placówki.

Zasiłek ten będzie przysługiwał również opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnością w przypadku zamknięcia z powodu powodzi szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.

Nowe przepisy umożliwią sądom zawieszenie postępowania - przede wszystkim cywilnego lub administracyjnego w sytuacji, gdy np. ze względu na powódź jedna ze stron nie może dotrzeć do sądu. Ponadto w planach jest wprowadzenie przepisu dotyczącego możliwości zawieszenia na wniosek poszkodowanego powodzią dłużnika natychmiastowej wykonalności tytułu wykonawczego lub wstrzymanie jego wykonania.

W projekcie zawarto również przepisy dot. nieodpłatnej pomocy prawnej dla poszkodowanych. Obecnie przepisy precyzują, że do takiej pomocy prawo mają osoby, których nie stać na zapłacenie za pomoc prawną; w planach jest rozszerzenie tej grupy o osoby dotknięte powodzią.

Dokument przewiduje też stworzenie prawnych możliwości, które będą pozwalały na szybszą i prostszą odbudowę, remont lub rozbiórkę urządzeń wodnych, uszkodzonych lub zniszczonych na skutek powodzi.

Zgodnie z projektem możliwa będzie odbudowa urządzeń wodnych, uszkodzonych lub zniszczonych w czasie powodzi na podstawie zgłoszenia wodnoprawnego zamiast w trybie uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Chodzi o przypadek, kiedy przy odbudowie zastosowane zostaną rozwiązania bardziej korzystne dla środowiska bądź podnoszące poziom bezpieczeństwa ochrony przeciwpowodziowej. Zdaniem autorów projektu dzięki temu możliwa będzie niezbędna kontrola odbudowy, jednocześnie uproszczone zostaną procedury.

Samorządy na terenach powodziowych mają otrzymać większe środki na tworzenie nowych i odtwarzanie zniszczonych mieszkań dla powodzian. W projekcie przewidziano finansowanie w 100 proc. tworzenia przez samorządy nowych oraz odtworzenia zniszczonych lokali mieszkalnych dla powodzian - w przypadku mieszkaniowego zasobu gminy i tzw. zasobu quasi-komunalnego, a w przypadku remontu lokali mieszkalnych z zasobu gminnego oraz Społecznych Inicjatyw Mieszkaniowych.

Finansowanie na poziomie 70 proc. lub 100 proc. ma być możliwe w przypadku remontu realizowanego bez wsparcia z programu TERMO. Wsparcie ma być udzielane na usuwanie szkód, które oszacowano na poziomie uszkodzeń co najmniej 5 proc. - wskazano w ocenie skutków regulacji.

Jednostki samorządu terytorialnego będą mogły też otrzymać ze środków Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg - 100 proc. kosztów realizacji zadania, przy czym wysokość finansowania nie mogłaby przekroczyć 100 mln zł.

W dokumencie znalazły się również przepisy dedykowane organizacjom pozarządowym z terenów dotkniętych powodzią. Projekt daje możliwość przedłużania terminów realizacji zadań publicznych, realizowanych przez organizacje pozarządowe w ramach podpisanych umów i mających się zakończyć do 30 września 2024 roku.

Rząd wprowadzi też bezzwrotną pomoc dla kredytobiorców hipotecznych, polegającą na tym, że przez 12 miesięcy raty ich kredytów będą finansowane z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

NFZ będzie mógł zawrzeć umowy ze świadczeniodawcami poza trybem konkursowym, jeśli w związku z klęską żywiołową pacjenci będą mieli ograniczony dostęp do świadczeń – zakłada też przyjęty projekt.

Rząd zaproponował również, by funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Pożarnej, którzy realizując zadania związane ze stanem klęski żywiołowej pełnili służbę w okresie od 13 września 2024 r. do 31 października 2024 otrzymali rekompensaty pieniężne za czas służby przekraczający 40 godzin tygodniowo.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia wyraził nadzieję, że w przyszły wtorek, w dodatkowym dniu posiedzenia izby, Sejm uchwali rządowy projekt nowelizacji ustawy powodziowej. Hołownia zadeklarował też, że aby nie dopuścić do "politycznego show", część punktów porządku obrad poprowadzi osobiście.

Premier Donald Tusk zapowiedział, że sejmowa debata nad projektem odbędzie się w czwartek 26 września.