W tej chwili sztandarowy pomysł PiS mógłby mieć nazwę "Rodzina 470+", bo na takie średnie zakupy pozwala świadczenie. Oczywiście porównując koszyki z 2016 i 2019 roku.
Średnia ogólnokrajowa nijak ma się do tego, co dzieje się w poszczególnych regionach. W money.pl pokazujemy, ile warte jest dziś 500+ i jak spadnie wartość programu w kolejnych latach w poszczególnych województwach.
Na zdecydowanie większe zakupy za 500+ mogą sobie pozwolić mieszkańcy Śląska niż woj. lubuskiego. Na Śląsku świadczenie warte jest jeszcze 477 zł i 39 groszy, w Lubuskiem ledwo 468 zł i 81 groszy. Jeszcze mniej 500+ jest warte w województwie wielkopolskim. To 467 zł i 83 grosze. Województwo województwu nie jest równe. Różnice pomiędzy niektórymi regionami są warte np. po kilka litrów paliwa w każdym miesiącu ekstra.
W Wielkopolsce za 500+ z 2016 roku można zrobić zakupy warte 467 zł, a w woj. opolskim za 471 zł. Tak prezentuje się mapa wartości 500+ w poszczególnych regionach. Jeżeli rząd nie zdecyduje się na waloryzację, to za kilkanaście lat rodzice będą dostawać na domowe wydatki wyraźnie mniej.
Ceny a 500+
Na rachunku kwota niby taka jak zwykle, ale zakupy jakieś takie mniejsze? Czas przywitać się z rosnącymi cenami i topniejącą wartością portfela.
Jak analizuje Jacek Frączyk w materiale pt. "To już nie 500+, ale 470+. Tylko w kwietniu 2019 wartość świadczenia spadła o ponad 5 zł", w 2016 roku za 500 zł można było kupić 62 tubki pasty do zębów, 128 litrów oleju napędowego, a w województwie podkarpackim nabyć aż 455 kilogramów ziemniaków. A teraz?
Ziemniaków kupimy o 180 kg mniej, pasty do zębów o 13 tubek mniej, a diesla o 32 litry mniej. Jak policzył money.pl, biorąc pod uwagę inflację GUS, od kwietnia 2016 r. do końca maja 2019 r. wartość 500 zł spadła do 470 zł 51 gr.
Sztandarowy projekt PiS już w swojej nazwie zawiera stałą kwotę - na dziecko idzie z budżetu państwa co miesiąc 500 zł. Miesiąc w miesiąc miliony polskich rodzin dostają przelew na właśnie taką kwotę lub jej wielokrotność - w przypadku większej liczby dzieci. Jest jednak pewne "ale".
Przy wzroście cen towarów przelewane pieniądze będą z miesiąca na miesiąc, z kwartału na kwartał coraz mniej warte. I o tym powinni wiedzieć wszyscy rodzice. Z biegiem lat do koszyka włożą po prostu mniej. W jednym miesiącu wzrost cen uszczupli ich koszyk o bochenek chleba, w drugim o ulubioną gazetkę. Tak, jakby ktoś wyciągał po jednym produkcie ze sklepowego koszyka.
Innymi słowy: 500 zł w kwietniu 2016 roku, kiedy program startował, pozwalało na zrobienie zdecydowanie większych zakupów (rozumianych i jako produkty spożywcze, i jako usługi, i jako opłacanie energii itp.) niż teraz.
Dlaczego tak się dzieje? Siłę nabywczą pieniędzy przelewanych co miesiąc na konta rodziców prawie czterech milionów dzieci zżera od ubiegłego roku inflacja. Obecnie średnio w Polsce za 500 zł można kupić tyle samo co za 470 zł w momencie uruchamiania programu. To jednak średnia dla kraju. A ceny rosną w różnym stopniu w poszczególnych regionach.
Oczywiście ci rodzice, którzy właśnie otrzymują pierwsze świadczenie, nie czują jeszcze różnicy. Robią zakupy tu i teraz, czyli po dzisiejszych cenach. Jednak gdy porównają paragony z dziś i z tego samego dnia za rok - zobaczą różnicę.
Inflacja coraz wyżej. Ceny napędzane prądem
Jak wynika z szacunków money.pl - przy obecnym tempie zmian cen za dziesięć lat 500 zł będzie warte mniej niż 400 zł w kwietniu 2016 r. Za 18 lat - będzie to tylko 326 zł. Oczywiście im dłuższą perspektywę założymy, tym program 500+ będzie mniej wart.
Waloryzacja albo małe zakupy
W charakterze ciekawostki można potraktować fakt, że w roku 2263 program będzie wart mniej niż złotówkę z czasów startu. To jednak jedynie zabawa statystyką i założenie, że przez najbliższe 250 lat nie pojawi się deflacja, czyli spadki cen. I oczywiście, że taki czas przetrwa program PiS.
Jak liczyliśmy? Mapę wartości 500+ stworzyliśmy na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego. Sprawdziliśmy inflację - czyli wskaźnik zmian cen - dla wszystkich kwartałów od 2016 do 2019 roku. Jednocześnie sprawdziliśmy, ile warte może być 500+ pod koniec 2019 roku. Do szacunków przyjęliśmy, że inflacja z 2, 3 i 4 kwartału 2019 roku będzie identyczna jak ta z 2018 roku.
Wnioski? W najgorszej sytuacji wciąż będą rodziny z województwa lubuskiego i małopolskiego. 500+ warte będzie tam w sumie ledwo 454 i 456 zł. Niewiele lepiej sytuacja będzie wyglądać w województwie świętokrzyskim. Tutaj wzrost cen sprawi, że 500+ będzie warte tylko 457 zł (porównując ceny z 2016 i 2019 roku). Równie duży spadek wartości zanotuje 500+ w województwie pomorskim. Z naszych szacunków wynika, że będzie to 459 zł.
Na zupełnie drugim biegunie wartości będą mieszkańcy województwa śląskiego. 500+ będzie warte 472 zł. Równie mało stracą mieszkańcy woj. zachodniopomorskiego. Rodzina 500+ będzie tam warta 469 zł.
Choć na koncie kwota przelewu się zgadza, to w koszyku po prostu jest mniej.